5-113

5-113

Belgische Senaat

Handelingen

WOENSDAG 17 JULI 2013 - NAMIDDAGVERGADERING

(Vervolg)

Wetsontwerp houdende instemming met de Overeenkomst tussen het Koninkrijk België, het Groothertogdom Luxemburg en het Koninkrijk der Nederlanden (de Benelux-Staten) en de Republiek Kosovo betreffende de terug- en overname van onregelmatig binnengekomen en/of verblijvende personen (Terug- en Overnameovereenkomst), en met het Uitvoeringsprotocol, gedaan te Brussel op 12 mei 2011 (Stuk 5-2144)

Algemene bespreking

De heer Bart De Nijn (N-VA), corapporteur. - We hebben over dit wetsontwerp in de commissie een interessante discussie gevoerd. Zo vond mevrouw Arena dat er te weinig in staat over de re-integratie van de teruggestuurde personen in Kosovo en stelde de heer Hellings vast dat er geen melding wordt gemaakt van de Roma en de staatlozen. Voorzitter Vanlouwe vroeg zich af of al de bepalingen wel in de praktijk te brengen zijn.

De vertegenwoordiger van de minister heeft op al deze punten echter goed geantwoord en een grote meerderheid van de commissieleden - op één onthouding na - heeft het wetsontwerp goedgekeurd.

De heer Bert Anciaux (sp.a). - De corapporteur verwees al naar de interessante bespreking in de commissie. Er was enige bezorgdheid over de etnische minderheden, zoals de Roma en over het ontbreken van bepalingen inzake de sociale re-integratie van de personen die naar Kosovo worden teruggestuurd. Collega De Nijn verwees terecht naar de vertegenwoordiger van minister Reynders, die in de commissie uitdrukkelijk meldde dat Kosovo sinds kort op de lijst van veilige landen inzake asielaanvragen staat en dat er dus geen bezwaar is tegen de overeenkomst. Daarnaast werd ook gepreciseerd dat Kosovo zelf bepaalt wie de Kosovaarse nationaliteit heeft en dat de overeenkomst een goed kader biedt om eventuele geschillen of conflicten over de overname van personen op te lossen. Dezelfde regeling kan eventueel ook in de overeenkomsten met andere landen worden opgenomen.

Onze fractie is tevreden dat de overeenkomst waarborgen bevat voor wie risico's loopt op foltering, onmenselijke of vernederende behandeling, bestraffing met de doodstraf of vervolging wegens ras, godsdienst, afkomst, nationaliteit, politieke overtuiging en wegens het behoren tot een bepaalde sociale groep, zoals de Roma. Zoals vaak geldt bij dit soort van overeenkomsten dat de proef op de som moet worden genomen. We zullen dus moeten evalueren of de mensenrechtencriteria de toets van de praktijk doorstaan. We hebben er evenwel vertrouwen in en zullen bijgevolg het wetsontwerp steunen.

M. Benoit Hellings (Ecolo). - Je ne partage absolument pas l'optimisme des collègues qui m'ont précédé.

Comme le représentant du ministre l'a expliqué en commission, l'Accord vise à faciliter le rapatriement des étrangers en séjour illégal sur le territoire d'un des quatre pays concernés.

Le dossier migratoire qui occupe la Belgique et le Kosovo est délicat car, comme l'a dit M. Anciaux, il est lié à la minorité rom qui provient du Kosovo. Ces Roms ont été contraints de fuir le Kosovo, et leurs documents d'identité étaient perdus, détruits ou transférés quand ils sont arrivés en Belgique. Il existe trois rapports importants sur cette situation.

Le premier est celui du Commissaire aux droits de l'homme du Conseil de l'Europe, Thomas Hammarberg, qui avait demandé aux pays de l'Union européenne de cesser de renvoyer de force des Roms au Kosovo, soulignant que le manque de papiers d'identité pour les membres de cette communauté était un problème récurrent.

Le deuxième rapport est celui du Haut-Commissariat des Nations unies pour les réfugiés qui a recensé les Roms comme étant éligibles à une protection internationale durable car ils risquent de subir des persécutions ou d'autres préjudices graves, notamment des traitements discriminatoires.

Le troisième rapport est celui d'Amnesty International qui déclare que, malgré la mise en oeuvre d'une stratégie d'aide à la réintégration des personnes rapatriées, le Kosovo n'a montré aucune volonté d'assurer dans les faits l'intégration des membres des communautés minoritaires qui sont renvoyés de force, en particulier les Roms.

Aussi longtemps que des mesures concrètes ne sont pas prises pour remédier à la lourde discrimination dont les Roms sont victimes au Kosovo, ces derniers risquent d'être une fois encore victimes de persécutions.

En signant ces accords, les autorités belges, néerlandaises et luxembourgeoises portent une lourde responsabilité car, plutôt que de protéger une minorité telle que les rapports précités la désignent, ils organisent son transfert systématique vers le lieu où elle est le plus en danger.

Pourtant, ces Roms seraient en droit d'attendre de la communauté internationale, dont la Belgique fait partie, qu'elle continue à assurer la protection dont ils ont besoin.

En portant assentiment à ce texte, nous serons très loin du compte. C'est la raison pour laquelle Ecolo et, comme le dira ma collègue, Groen voteront contre ce projet de loi.

Mevrouw Freya Piryns (Groen). - Ik sluit me aan bij wat de heer Hellings namens Groen en Ecolo naar voren bracht. Voor de Roma is er in Kosovo absoluut geen garantie dat ze op een behoorlijke manier worden behandeld, integendeel. Het optimisme van de heer Anciaux verbaast me. Er worden in het wetsontwerp veel te weinig garanties ingebouwd. Met mensenrechten kan niet worden geëxperimenteerd. Het volstaat niet even te gaan kijken of de mensenrechten ter plaatse worden nageleefd. Er zijn genoeg rapporten die bewijzen dat het absoluut niet zo is. Dat het UNHCR de Beneluxlanden expliciet heeft gevraagd dit terugnameakkoord niet goed te keuren zegt genoeg. De situatie van de minderheden in Kosovo is immers schandalig. Etnische minderheden, vooral de Roma, worden door de Albanese meerderheid in Kosovo nog steeds vervolgd. Dat mag absoluut niet worden genegeerd; daarom zullen wij tegen het wetsontwerp stemmen.

Mevrouw Anke Van dermeersch (VB). - Onze fractie keurt zo'n overeenkomst normaal gesproken automatisch goed. We zullen ons nu echter onthouden.

Er kunnen immers problemen rijzen. Ik pleit er niet voor om mensen die illegaal in ons land verblijven, in ons land te houden, maar het is niet consequent dat we Serviërs terugsturen naar Kosovo, waar de Albanese moslims de dominante bevolkingsgroep zijn en de Serviërs een minderheid zijn. Met dit akkoord kan dat wel. De akkoorden houden rekening met de nationaliteit die op het paspoort staat vermeld. Dat is precies het probleem: Serviërs met een Kosovaars paspoort blijven Serviërs. Tenslotte hebben Vlamingen ook een Belgisch paspoort. Daarom zullen we ons onthouden bij de stemming over dit akkoord.

-De algemene bespreking is gesloten.