5-219COM

5-219COM

Commission des Finances et des Affaires économiques

Annales

MARDI 30 AVRIL 2013 - SÉANCE DU MATIN

(Suite)

Demande d'explications de Mme Martine Taelman au vice-premier ministre et ministre des Finances et du Développement durable et au secrétaire d'État à la Lutte contre la fraude sociale et fiscale sur «l'effet rétroactif de la circulaire sur les dispositions anti-abus» (no 5-3182)

Mevrouw Martine Taelman (Open Vld). - Ik was zeer gelukkig te vernemen dat ik een antwoord zou krijgen op een vraag die op 19 februari al werd ingediend. Ik heb gemerkt dat dit geluksgevoel hier wel zeer snel wegdeemstert. Ik houd het dan ook bij een aangename kennismaking, want ik heb de minister nog niet ontmoet sinds zijn aanstelling. Ik wens hem voor de komende maanden veel succes met zijn mandaat.

Mijn vraag gaat over een circulaire van 19 juli 2012, die met terugwerkende kracht op 1 juli 2012 van kracht werd.

Als juriste meen ik dat de regering zeer terughoudend moet zijn met het invoeren van wetgeving en regelgeving met terugwerkende kracht. Ik vermoed dat de minister als gewezen advocaat ook die mening toegedaan is. Het getuigt immers zelden van deugdelijk bestuur en bovendien kunnen de burgers hun gedrag niet afstemmen op de van kracht zijnde wetgeving.

De circulaire gaat over de gesplitste aankoop, waarbij ouders het vruchtgebruik van hun pand behouden en de naakte eigendom aan de kinderen wordt toegewezen. Tot juni 2012 konden alle notarissen in ons land hun cliënten die hierover advies vroegen, verzekeren dat deze werkwijze geen enkel probleem opleverde en dat ze later ook niet meer belast zouden worden. Op 19 juli 2012 werd plots een circulaire uitgevaardigd die deze regeling met terugwerkende kracht heeft begraven.

Het Grondwettelijk Hof oordeelde eerder al dat retroactiviteit van fiscale bepalingen enkel toegelaten is wanneer daarvoor een objectieve en redelijke verklaring bestaat die evenredig is met het nagestreefde wettig doel van de belastingen. Wat ministeriële en koninklijke besluiten en, in extenso ook rondzendbrieven, betreft mag er geen retroactiviteit zijn tenzij er een wettelijke basis bestaat.

Mijn vraag dateert al van 19 februari, dus groot was mijn verbazing toen ik eind vorige week vernam dat er blijkbaar een nieuwe circulaire gepubliceerd is in verband met dit onderwerp. In het Bureau is er al herhaaldelijk op gewezen dat een antwoord op een vraag soms zo lang uitblijft dat de vraag intussen achterhaald is. In dat geval kunnen we de vraag actualiseren. Ik heb gisteren contact gehad met het kabinet en hoop dan ook dat de minister mij zeer gelukkig kan maken met een actueel antwoord op deze vraag.

Tot juni 2012 was er geen enkel probleem met een gesplitste aankoop. Als gevolg van de retroactiviteit zou er tussen juni 2012 en 10 april 2013 sprake zijn van fiscaal misbruik en moeten successierechten worden betaald. Tussen 10 april en 31 augustus 2013 is er geen sprake van fiscaal misbruik en moeten geen successierechten worden betaald. Vanaf 1 september 2013 is er geen sprake van fiscaal misbruik, maar moeten wel successierechten worden betaald.

De vraag rijst dan ook of we de burger rechtszekerheid kunnen geven.

Kan de minister gedetailleerd en nauwkeurig toelichten welke regeling wanneer van kracht wordt. Kan hij de burgers die tot voor kort van deze constructie gebruik maakten, geruststellen dat ze niet bijkomend zullen worden belast? Wat is de reden van de vele wijzigingen in deze circulaire?

Heeft de minister al klachten ontvangen van fiscalisten en/of belastingplichtigen en is hij bereid hiermee rekening te houden?

Meent hij dat veelvuldige wijzigingen in overeenstemming zijn met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur en getuigt dit van een continue en duidelijke fiscale regelgeving?

Werd deze circulaire al aangevochten? Kan de minister desgevallend toelichten voor welke rechtbank?

Klopt de stelling dat de nieuwe interpretatie van de wet pas zal gelden voor schenkingen en splitsingen die plaatsvinden vanaf september 2013 en dat de gesplitste aankopen die dateren van vóór september 2013, niet onder de nieuwe interpretatie vallen en niet op de zwarte lijst van verdachte transacties staan?

Kan de minister de burgers concreet geruststellen, aangezien dit tot voor kort een algemeen gangbare praktijk was die werd aangeraden door professionelen en notarissen?

Is dit de laatste wijziging van de fiscale administratie inzake het al dan niet bijkomend belasten van een gesplitste aankoop?

De heer Koen Geens, minister van Financiën, belast met Ambtenarenzaken. - Een goede Antwerpenaar, zoals ikzelf, kan alleen maar zeggen dat tussen droom en daad de wet, de werkelijkheid en praktische bezwaren staan. Die droom en daad brengen mee dat een minister, wanneer hij in de late namiddag een actualisering van een vraag krijgt, met de beste wil van de wereld niet meer bij machte is om zijn antwoord nog te actualiseren. Mevrouw Taelman kan haar vraag bij spoed schriftelijk stellen of ik kan zo spoedig mogelijk terugkomen om mondeling te antwoorden. Vandaag antwoord ik echter op haar vraag van 19 februari.

De inwerkingtreding van een wettelijke of reglementaire bepaling wordt alleen vastgesteld bij wet of bij koninklijk besluit. Een circulaire kan dus nooit de wettelijke basis zijn voor een inwerkingtreding en zeker geen retroactiviteit invoeren. De bedoeling van de circulaire is commentaar en toelichting te geven bij de toepassing van bepaalde wetgeving. Dat is ook het geval met de circulaire over de antimisbruikbepaling.

Het feit dat deze circulaire pas verschenen is nadat de wet in werking getreden is, heeft dus geen enkele invloed. Deze circulaire is trouwens een aanvulling op een eerdere circulaire, van 4 mei 2012 over hetzelfde onderwerp en de enige doelstelling ervan is meer duidelijkheid en zekerheid te scheppen over de toepassing van de antimisbruikbepaling op het vlak van de registratie- en successierechten.

Het voorrecht van de authentieke interpretatie komt de wetgever toe, niet de minister van Financiën of zijn administratie.

Mevrouw Martine Taelman (Open Vld). - Ik neem het de minister uiteraard niet kwalijk dat hij geen actueel antwoord kan geven, aangezien hij pas laat de geactualiseerde vraag heeft gekregen. Dit gezegd zijnde, blijven de late antwoorden wel een probleem waarover we het in de Senaat toch nog moeten hebben. Als vragen een aantal maanden onbeantwoord blijven, is het normaal dat de situatie geëvolueerd is en dat het geen zin meer heeft de oorspronkelijke vraag te stellen.

Ik neem akte van het aanbod van de minister om heel vlug een antwoord te geven op de concrete, nieuwe elementen. Ik zal zo vlug mogelijk een nieuwe vraag indienen. Ik hoop dat er dan voor de burgers meer duidelijkheid komt over wat wel of niet kan en dat de regelgeving niet voortdurend wordt gewijzigd.