5-69 | 5-69 |
De heer Bart Tommelein (Open Vld). - Uit onderzoek van het Nederlandse ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid blijkt dat er onder de Nederlandse burgers een zeer groot draagvlak is om sociale fraude harder aan te pakken. Uit een schrijven van uw Nederlandse collega blijkt herhaalde fraude met uitkeringen regelmatig voor te komen. Het UWV alleen al heeft jaarlijks 2 500 keer te maken met personen die binnen twee jaar opnieuw frauderen.
Vandaag behandelt de Nederlandse Tweede Kamer een wetsontwerp van de Nederlandse regering dat onder andere regelt dat uitkeringsontvangers die voor de eerste keer frauderen vanaf 1 januari 2013 de ten onrechte verkregen uitkering terug moeten betalen en daarnaast hetzelfde bedrag aan boete opgelegd krijgen. Als zij opnieuw frauderen, krijgen zij een hogere boete. Die boetes worden vanaf 1 januari 2013 maximaal tien keer hoger dan nu het geval is. De boete wordt verrekend met de uitkering, waardoor de fraudeurs tijdelijk minder of geen uitkering ontvangen. Het wetsvoorstel regelt verder dat de boetes voor frauderende bedrijven flink omhoog gaan en activiteiten van bedrijven bij een derde overtreding kunnen worden stilgelegd.
Bent u het ermee eens dat frauderende uitkeringsontvangers de ten onrechte verkregen uitkering moeten terugbetalen en daarnaast hetzelfde bedrag aan boete opgelegd krijgen en dat die boete in de uitkering wordt verrekend? Zal u dat in wetgevende initiatieven vertalen?
Beschikt u over concrete cijfers over herhaalde fraude bij uitkeringen en bent u voorstander van een hardere aanpak van de hardleerse fraudeurs - niet van de toevallige fraudeurs - door het vertienvoudigen van de boetes? Zo neen, welke andere straffen heeft u voor ogen?
De heer John Crombez, staatssecretaris voor de Bestrijding van de sociale en de fiscale fraude. - Ik zal eerst de huidige situatie uiteenzetten. Wie frauduleuze handelingen stelt, kan uitgesloten worden van het recht op een uitkering. De zogenaamde sancties niveau 4 - voor onder andere valsheid in geschrifte om uitkeringen te krijgen - houden gevangenisstraffen van zes maanden tot drie jaar in, of strafrechtelijke boetes van 3600 tot 36 000 euro. De administratieve boetes bedragen 1800 tot 18 000 euro. De maximumboete bedraagt dus het tienvoud van de minimumboete. Deze week was er in Gent nog een veroordeling in een zaak van zware fraude.
Ik heb de discussie over de recidive al eens in het parlement gevoerd. Ik heb toen gezegd dat ik er voorstander van ben om voor de strafbepaling rekening te houden met recidive. Ik ben er echter niet van overtuigd dat er wettelijke aanpassingen moeten gebeuren aan de huidige strafbepalingen. We hebben al een marge in de boetes, gaande van 3600 euro tot 36 000 euro, respectievelijk 1800 tot 18 000 euro. Recidive moet wel een belangrijke factor zijn bij de strafbepaling.
Deze week heb ik samen met collega De Block aangekondigd dat we willen inzetten op een preventieve aanpak. Vaak is de terugvordering van onterechte uitkeringen immers zeer moeilijk omdat de fraudeurs bijvoorbeeld insolvabel zijn. De recuperatie van onterechte uitkeringen vergt veel tijd en energie.
Een preventieve aanpak houdt een analyse van risicoprofielen in, waarmee degene die het dossier van de aanvrager behandelt, veel sneller kan zien of de aanvraag terecht is. Zo kunnen onterechte uitbetalingen vermeden worden.
Vastgesteld wordt dat ongeveer 5% van de sociale uitkeringen en van de bijstand frauduleus zijn.
Deze week kondigde de Eurocommissaris bevoegd voor fraudebestrijding aan dat hij de grensoverschrijdende fraude wil bestrijden door minimumsancties op te leggen. Hij spreekt vooral over fiscale fraude, maar ik vind dat het best over beide vormen van fraude zou gaan. Verder drong hij ook aan op het intensiever uitwisselen van gegevens tussen de lidstaten. In uitkerings- of bijstandsdossier wordt een vermogenscontrole uitgevoerd en daarvoor moeten vaak gegevens bij andere staten worden opgevraagd. In Europa zou dat vlot moeten kunnen.
De heer Bart Tommelein (Open Vld). - Mijnheer de staatssecretaris, het verheugt me dat de voorbije maanden de fiscale en de sociale fraude nagenoeg even actief zijn bestreden. Onmiddellijk na uw eedaflegging heb ik uiting gegeven aan mijn vrees dat alleen de fiscale fraude zou worden aangepakt. Niet dat we ons tegen de bestrijding van fiscale fraude verzetten; elke fraude is verwerpelijk en benadeelt uiteindelijk de eerlijke belastingbetaler.
Sociale fraude is echter even belangrijk en ik begrijp dat u samen met collega De Block wil inzetten op preventie.
Tegen hardleerse recidivisten moet worden opgetreden. U verwijst naar de rechtspraak, maar daarop hebben we weinig vat. De wetgever moet wel duidelijke criteria aanreiken en de politieke wereld moet het signaal geven dat zowel recidiverende privépersonen als bedrijven zwaar moeten worden beboet.