5-151COM

5-151COM

Commissie voor de Financiën en voor de Economische Aangelegenheden

Handelingen

DINSDAG 15 MEI 2012 - NAMIDDAGVERGADERING

(Vervolg)

Vraag om uitleg van mevrouw Fauzaya Talhaoui aan de minister van Overheidsbedrijven, Wetenschapsbeleid en Ontwikkelingssamenwerking over «de website en het e-bookbeleid van de Koninklijke Bibliotheek» (nr. 5-2153)

Mevrouw Fauzaya Talhaoui (sp.a). - Luidens de beleidsnota Wetenschapsbeleid stelt de Koninklijke Bibliotheek een nieuw bibliotheekbeheerssysteem in het vooruitzicht in het kader van het digitaliseringsproject. Daarnaast schrijft de Koninklijke Bibliotheek zich verder in bij de grote internationale projecten, zoals de European Library. In het digitale tijdperk kunnen wij dat soort van initiatieven natuurlijk alleen maar steunen. Spijtig genoeg krijgen heel wat andere problemen van de Koninklijke Bibliotheek geen aandacht in de beleidsnota. Zo is het voor iedereen die ooit informatie wenste op te zoeken op de website, meteen duidelijk hoe verouderd de website is en hoe moeilijk het is er informatie op te vinden.

Ook het invullen van formulieren voor het wettelijk depot is geen evidentie. Publicaties kunnen enkel via onduidelijke documenten worden gedeponeerd. Gezien het indienen van publicaties een wettelijke verplichting is, waarop weliswaar weinig controle wordt uitgeoefend, moet het zo vlot mogelijk kunnen verlopen. Zo kan het toch geen probleem zijn om bepaalde formulieren online te laten invullen; dat zou de procedure vergemakkelijken.

Door innovaties zoals print on demand publiceren auteurs en artiesten in toenemende mate hun eigen werk. Daarom is het noodzakelijk dat dergelijke auteurs, die maar heel sporadisch een werk publiceren, niet veel moeite moeten doen om het te deponeren bij het wettelijk depot. Anders zullen ze al gauw nalaten dat te doen.

Zelf publiceren is natuurlijk nog relevanter bij e-books. Er is echter geen wettelijke verplichting om elektronische publicaties te deponeren bij de Koninklijke Bibliotheek. Auteurs kunnen dat wel op vrijwillige basis doen in het e-depot van de Koninklijke Bibliotheek. Dat kan online gebeuren, alleen moet men daarvoor eerst een pdf downloaden en een handleiding van maar liefst elf bladzijden doorworstelen om dan op een volledig Engelstalige site de elektronische publicatie te kunnen deponeren. Zo'n procedure kan zeker gestroomlijnd worden.

Tot slot verschijnen vandaag veel boeken zowel in gedrukte als in elektronische vorm, zodat het logisch is dat op hetzelfde moment zowel een gedrukte als een elektronische publicatie van dezelfde titel kan worden ingediend.

Is de Koninklijke Bibliotheek van plan om niet alleen zijn digitale archief te vernieuwen, maar ook zijn gehele website aan te passen, te updaten en gebruiksvriendelijker te maken?

Is de Koninklijke Bibliotheek van plan om het invullen van formulieren voor het indienen van publicaties bij het wettelijk depot te vereenvoudigen, eventueel door een gemakkelijk onlineformulier aan te bieden?

Is de Koninklijke Bibliotheek van plan om de procedure voor het indienen van elektronische publicaties in het e-depot te vereenvoudigen en de verschillende procedures aan elkaar te koppelen?

Zal de minister deze kwesties in het oog houden en erop toezien dat de Koninklijke Bibliotheek zijn website overzichtelijker maakt en de procedures voor het wettelijke depot vereenvoudigt?

De heer Paul Magnette, minister van Overheidsbedrijven, Wetenschapsbeleid en Ontwikkelingssamenwerking, belast met Grote Steden. - De KBR heeft sinds 1994 een website. Die werd oorspronkelijk ontwikkeld om het publiek online toegang te bieden tot de catalogi van de verzamelingen van de bibliotheek. Sinds 2000 evolueert de website snel en wordt ze ook gebruikt om het publiek te informeren over de activiteiten van de instelling.

In 2004 werd de website in een volledig nieuw jasje gestoken en kreeg ze een nieuwe structuur en lay-out. Naast de onlinetoegang tot de catalogi van de bibliotheek en het informeren over de activiteiten van de instelling, worden nu ook verscheidene informatiediensten en wetenschappelijke instellingen, verenigingen en projecten op de site gehost. Bovendien bestaat nu de mogelijkheid om virtuele tentoonstellingen op te zetten. Een snelle blik op hoe de website eruit zag in 1994, 2000 en 2004, toont dat er grote stappen werden gedaan.

De bibliotheek onderwerpt momenteel de structuur van haar website aan een grondige evaluatie, uiteraard met de bedoeling ze aan te passen en te verbeteren. Het is zeker mogelijk de website te moderniseren en gebruiksvriendelijker te maken, al hebben we de afgelopen periode al heel wat stappen in die richting ondernomen en krijgen we nauwelijks klachten over de gebruiksvriendelijkheid.

Zo werd er bijvoorbeeld op de homepage een shortcut gecreëerd naar de meest geconsulteerde rubrieken, onder meer naar het wettelijk depot. Een auteur die zijn publicatie wil deponeren, moet één keer klikken om bij alle mogelijke informatie over het wettelijk depot terecht te komen. Dat lijkt ons moeilijk vlotter of efficiënter te kunnen worden georganiseerd. Een analyse van de statistieken wijst uit dat de bezoekers van de website van de bibliotheek hun weg vlot vinden en snel bij de gezochte informatie terechtkomen.

De Koninklijke Bibliotheek is zeker bereid om de formulieren en procedures te herbekijken en te vereenvoudigen voor zover dat in overeenstemming met de huidige wettelijke bepalingen kan gebeuren.

De bepalingen vervat in het overzicht van de regels op het wettelijk depot zijn opgesteld in toepassing van artikel 10 van het koninklijk besluit van 31 december 1965 tot uitvoering van de wet van 8 april 1965 houdende instelling van het wettelijk depot bij de Koninklijke Bibliotheek van België en van artikel 7 van het koninklijk besluit van 14 februari 2008 tot wijziging van voormeld besluit.

De wetgeving schrijft voor dat het depot vergezeld moet gaan van een depotverklaring opgemaakt in twee gedateerde en ondertekende exemplaren en bepaalt specifiek de inhoud ervan. Deze depotverklaringen moeten het de Koninklijke Bibliotheek mogelijk maken de bibliografische beschrijvingen van de gedeponeerde publicaties op te stellen en maandelijks de Belgische Bibliografie te publiceren. Het tweede exemplaar van de depotverklaring wordt aan de deponerende uitgever geviseerd en afgestempeld teruggezonden als bewijs van ontvangst van de publicaties.

Om de formaliteiten voor de uitgevers te vereenvoudigen worden voormelde formulieren in verschillende versies op de website van de Koninklijke Bibliotheek aangeboden. Gelet op het grote aantal gedeponeerde publicaties - jaarlijks ongeveer 35 000 - en om te kunnen blijven zorgen voor een snelle verwerking ervan is het om praktische en organisatorische redenen wenselijk dat de gedeponeerde werken vergezeld blijven van de ingevulde depotverklaringen.

De auteur is verplicht zijn publicaties per post op te sturen of ter plaatse te komen afgeven. Het lijkt ons geen extra moeite om de depotverklaringen tegelijkertijd mee te geven zodat publicatie en depotverklaring samenblijven. Het apart online invullen en het bijgevolg op een ander tijdstip toezenden van de verklaringen lijkt geen efficiëntere werkwijze, noch voor de auteur noch voor de bibliotheek die moet instaan voor controle en verwerking.

Om geen essentiële informatie over België verloren te laten gaan en omdat het wetsvoorstel tot wijziging van de artikelen 1 en 2 van de wet van 8 april 1965 tot instelling van het wettelijk depot er nog niet toe strekte de toepassingssfeer van de wet uit te breiden tot internetpublicaties, ging de Koninklijke Bibliotheek op 1 januari 2005 van start met het vrijwillig depot van elektronische publicaties. In 2011 heeft het e-depot op die wijze 3972 nieuwe vrijwillige depots of downloads van elektronische publicaties geregistreerd.

Het is de bedoeling de indienprocedure, de beschrijving, de opslag en de toegankelijkheid van de gedeponeerde onlinepublicaties te vereenvoudigen in het kader van de geplande aankoop van het nieuw bibliotheekbeheersysteem ter vervanging van het huidige VUBIS- systeem.

De hernieuwde website en het nieuwe bibliotheekbeheersysteem zullen de Koninklijke Bibliotheek de mogelijkheid bieden een aantal procedures te vereenvoudigen, het probleem van de verschillende formaten en beschrijvingsniveaus op te lossen, de tijdschriftenadministratie te automatiseren, verschillende gegevensbestanden te integreren en te zorgen voor de conversie van de bestaande gegevensbestanden.

Mevrouw Fauzaya Talhaoui (sp.a). - In het antwoord van de minister hoor en lees ik tussen de regels dat het nog moderner en klantvriendelijker kan. Is er een tijdpad voor de invoering van het nieuwe bibliotheekbeheersysteem? Is er een aanpassing van de wet nodig om een verdere digitalisering door te voeren?

De heer Paul Magnette, minister van Overheidsbedrijven, Wetenschapsbeleid en Ontwikkelingssamenwerking, belast met Grote Steden. - Sommige aanpassingen, zoals het vrijwillig depot van elektronische publicaties in 2005, kunnen zonder wetswijziging worden doorgevoerd. Voor andere is een wetswijziging nodig.

Mevrouw Fauzaya Talhaoui (sp.a). - De recentste vernieuwing van de website dateert van 2004. We zijn halfweg 2012. In dit digitale tijdperk gaat alles zeer snel. Vele auteurs verspreiden hun publicaties digitaal. Ik moedig de minister dan ook aan werk te maken van een verdere modernisering.

(De vergadering wordt gesloten om 14.55 uur.)