5-138COM | 5-138COM |
De heer Dirk Claes (CD&V). - Een zelfstandige die problemen heeft om zijn sociale bijdragen te betalen omdat hij zich in een `staat van behoefte' bevindt, kan via zijn socialeverzekeringsfonds een aanvraag indienen tot vrijstelling van sociale bijdragen. Het socialeverzekeringsfonds maakt die aanvraag over aan een Commissie voor vrijstelling van bijdragen. Deze commissie oordeelt over de aanvraag en neemt een beslissing: de aanvraag kan geweigerd worden of kan geheel of gedeeltelijk toegestaan worden. De commissie neemt deze beslissing niet lichtzinnig. Ze oordeelt op basis van een onderzoek van de financiële situatie van de aanvrager. Alleen zelfstandigen die zich echt in een staat van behoefte bevinden, verkrijgen een vrijstelling.
Vroeger telde die periode van vrijstelling ook mee voor de berekening van het pensioen. Maar nu tellen die vrijgestelde kwartalen niet langer mee voor hun pensioen, terwijl ze daar wel op rekenden, precies omdat het gaat om zelfstandigen met een minder gunstige financiële situatie.
Wat is de beweegreden geweest om de na 1 januari 1981 vrijgestelde kwartalen niet meer in aanmerking te nemen voor de loopbaanvoorwaarde tot het bekomen van een vervroegd rustpensioen? Is dit een bewuste beleidskeuze geweest of betreft het hier louter een anomalie in de wet?
Overweegt de minister om ook de na 1 januari 1981 vrijgestelde kwartalen in aanmerking te laten komen voor de loopbaanvoorwaarde tot het bekomen van een vervroegd rustpensioen?
Overweegt de minister om ook de vrijgestelde kwartalen in aanmerking te laten komen voor het pensioenbedrag zelf?
Hoeveel bedraagt de budgettaire impact van voornoemde maatregelen?
Wat is de actuele financiële situatie van het stelsel van de RSVZ? Kan het stelsel de budgettaire impact van voornoemde maatregelen dragen?
Mevrouw Sabine Laruelle, minister van Middenstand, KMO's, Zelfstandigen en Landbouw. Het niet langer meetellen van de vrijgestelde bijdragen voor de berekening van de loopbaanvoorwaarde in het kader van het vervroegd rustpensioen en het normale rustpensioen was een bewuste beleidskeuze van de toenmalige regering, vanwege de zware budgettaire last voor het zelfstandigenstelsel en de enorme toename van het aantal aanvragen tot vrijstelling van bijdragen.
Het Algemeen Beheerscomité (ABC) voor het Sociaal Statuut der zelfstandigen heeft op mijn vraag al de mogelijkheid onderzocht om pensioenrechten toe te kennen voor vrijgestelde kwartalen, zowel op het vlak van het pensioenbedrag als op het vlak van de loopbaanvoorwaarde voor vervroegd pensioen of minimumpensioen. De studie werd eveneens behandeld in het eindrapport van de Koning Boudewijnstichting van begin februari 2012, Beleidsaanbevelingen ter ondersteuning van ondernemers in moeilijkheden. Hieruit blijkt dat binnen het begeleidingscomité geen consensus bereikt werd over alle voorstellen.
Als minister van Zelfstandigen sta ik niet weigerachtig tegenover de idee om pensioenrechten toe te kennen aan zelfstandigen die een vrijstelling van bijdragen hebben bekomen. Het gaat immers om zelfstandigen die geacht worden zich in een staat van behoefte te bevinden.
De invoering van een dergelijke regel zou echter enorme budgettaire gevolgen hebben voor het sociaal statuut. Daarnaast zorgt een herberekening voor een bijkomende belasting voor de administratie. Bovendien zou deze maatregel leiden tot een substantiële verhoging van het aantal aanvragen tot vrijstelling van bijdragen. De maatregel zou dus de Commissie voor vrijstelling van bijdragen extra belasten, wat momenteel allesbehalve wenselijk is.
Het lijkt me niet het moment om dergelijke gelijkstelling te overwegen, gezien de periode van besparingen. Bovendien zou ik veeleer opteren voor een grondige hervorming van de berekening van de sociale bijdragen, die moet aansluiten op de economische realiteit van de zelfstandigen, zodat er minder aanvragen voor het bekomen van vrijstelling van bijdragen zullen komen.
Het meetellen van de vrijgestelde kwartalen voor het pensioen mondt uit in een extra kost voor de pensioenvorming van 6,5 miljoen euro. In 2030 wordt de bijkomende kost zelfs geschat op bijna 100 miljoen euro. Indien een terugwerkende kracht zou worden verleend, wordt de kost geraamd op 125 miljoen euro in 2015.
De actuele financiële situatie van het RSVZ is niet verlieslatend dankzij de speciale dotatie voor de sociale zekerheid, die voor het RSVZ 359,5 miljoen euro bedroeg.
Gezien de huidige budgettaire situatie en de op termijn verstrekkende financiële impact, zou het voorbarig zijn om te beslissen dat het stelsel deze nieuwe last kan dragen.
De heer Dirk Claes (CD&V). - Ik kan de logische gedachtegang van de minister volgen. Misschien is het inderdaad beter te denken aan een hervorming van het stelsel van de sociale bijdragen zodat er minder vrijstellingen moeten worden gevraagd. Alleen is het wel zo dat er nu specifieke situaties zijn die niet gunstig zijn voor de zelfstandigen. Maar ik begrijp dat het moeilijk zou zijn om nu nog juist af te bakenen wie het echt nodig heeft. Om die reden kan ik haar analyse bijtreden.