5-124COM

5-124COM

Commissie voor de Financiën en voor de Economische Aangelegenheden

Handelingen

WOENSDAG 15 FEBRUARI 2012 - OCHTENDVERGADERING

(Vervolg)

Vraag om uitleg van de heer Bert Anciaux aan de minister van Overheidsbedrijven, Wetenschapsbeleid en Ontwikkelingssamenwerking over «de evacuatieproblemen van treinreizigers» (nr. 5-1793)

De heer Bert Anciaux (sp.a). - Op dinsdag 17 januari jongstleden kwam een trein in de problemen en moest hij zijn traject staken. Daardoor kwamen honderden reizigers in de buurt van Sint-Niklaas vast te zitten. Pas na twee en een half uur werden ze geëvacueerd, terwijl ze erg gebrekkig werden geïnformeerd over wat er aan de hand was en wat er verder zou gebeuren.

Dit is het zoveelste voorval waarbij de evacuatie van geblokkeerde reizigers bijzonder lang duurt. Eerder stelde ik daarover reeds een bijzonder kritische vraag aan de voorgangster van de huidige minister. Ik verwijs onder andere naar mijn vraag om uitleg 5-1185 over het voorval van 27 juni 2011 waarbij duizenden mensen urenlang in een ondraaglijke hitte in de trein geïmmobiliseerd bleven.

Blijkbaar blijft de NMBS hardleers en trekt ze geen of onvoldoende lessen uit de ernstige fouten uit het recente verleden. Het blijft ook verbazingwekkend dat de NMBS, toch gespecialiseerd in mobiliteit, sterk geprofessionaliseerd en uitgerust met de modernste informatica, er niet in slaagt om het personeel op de trein correct te briefen, de reizigers adequaat te informeren over wat de situatie en de media op de hoogte te brengen zodat ook het thuisfront kan worden gerustgesteld.

Ik weet dat de minister nog maar kort verantwoordelijkheid draagt en wrijf hem dit euvel zeker niet persoonlijk aan. De NMBS - of de wirwar van organisaties die zich met onze treindienstverlening onledig houden - zijn echter wel verantwoordelijk. Daarom wens ik vooral te peilen naar de wijze waarop de minister de NMBS zal instrueren.

Op welke wijze zal de minister, aan het begin van zijn ambtsperiode, de NMBS verplichten om in geval van een geïmmobiliseerde trein met honderden reizigers, een veilig, snel, adequaat en efficiënt evacuatieplan in werking te stellen? Zal de minister de NMBS kwaliteitsrichtlijnen opleggen, waardoor hij de miljoenen treinreizigers kan verzekeren dat in geval van calamiteiten er binnen de tien minuten correcte en relevante informatie aan alle passagiers wordt verstrekt, dat de media hierover doeltreffend worden ingelicht zodat ook het thuisfront op de hoogte wordt gebracht, en dat binnen het uur alle reizigers op een zo vlot mogelijke wijze worden geëvacueerd?

Zal de minister de NMBS-top bevragen over het gebrek aan leercompetenties dat nogmaals blijkt uit de onbekwaamheid om uit eerdere calamiteiten de noodzakelijke lessen te trekken?

De heer Paul Magnette, minister van Overheidsbedrijven, Wetenschapsbeleid en Ontwikkelingssamenwerking, belast met Grote Steden. - De oorzaak van het oponthoud van de trein die op 17 januari 2012 in de buurt van Sint-Niklaas stilviel, was een defect aan de trein zelf. De treinbegeleider beschikte dus over realtime-informatie over het voorval en de vordering van de herstelling.

Wanneer een treinbestuurder een defect aan zijn trein vaststelt, moet hij onmiddellijk zelf de herstellingswerken aanvatten. Als hij daar na een 30-tal minuten niet in slaagt, dient hij zijn trein in nood te verklaren. Zodra dit bericht bij de verkeersleiding aankomt, kan de evacuatie worden georganiseerd. Dat is de normale procedure.

De treinbestuurder was ervan overtuigd dat hij erin zou slagen de trein zelf of met de hulp van een technicus te herstellen.

Tevens werd de persdienst van de NMBS, die als taak heeft de media in te lichten, door de reizigersdispatching op de hoogte gebracht met regelmatige updates over de evolutie.

Het is pas vanaf het moment dat vastgesteld wordt dat de trein niet ter plaatse kan worden hersteld dat de juiste evacuatiemaatregelen en een correcte informatie van de reizigers kunnen worden uitgevoerd.

Ik pleit ervoor om de procedure voor het definitief in nood verklaren van een trein in de toekomst te wijzigen, zodat we tijd kunnen winnen voor de eventuele evacuatie van de reizigers.

Aangezien er geen hulpmaterieel ter beschikking was om de trein te gaan halen, had de verkeersleiding de evacuatie al voorbereid, zodat om 17.58 uur een trein naast de defecte trein arriveerde. Met een loopbrug konden de reizigers overstappen. Ze kwamen in Sint-Niklaas aan om 18.35 uur.

De evacuatie van reizigers in een geblokkeerde trein hangt af van de plaats waar de trein geblokkeerd is. Hierbij is het van essentieel belang te weten hoe de treinreizigers zo vlug mogelijk in alle veiligheid geëvacueerd kunnen worden. Voor de evacuatie van de reizigers werken Infrabel en de NMBS nauw samen. De NMBS is daarbij verantwoordelijk voor de veiligheid en de evacuatie van de reizigers, alsook voor het informeren van de reizigers in de trein.

Andere elementen die bepalen hoe vlug reizigers kunnen geëvacueerd worden, zijn de plaats waar de trein zich bevindt en de beschikbaarheid van evacuatiemiddelen. Garanderen dat de evacuatie in alle omstandigheden binnen het uur gebeurt, is niet mogelijk.

Informatieverstrekking is een van de prioriteiten van Infrabel en de NMBS.

De heer Bert Anciaux (sp.a). - Dit lijkt heel sterk op een antwoord van de NMBS. Mijnheer de minister, ik waardeer u heel erg, maar u zult moeten leren om de NMBS te laten doen wat u wil en niet andersom. De NMBS maakt er zich een beetje gemakkelijk vanaf door te zeggen dat het allemaal heel moeilijk is en dat, zoals u letterlijk zegt, `de beschikbaarheid van evacuatiemiddelen niet altijd aanwezig is'. Als men op het spitsuur in een trein of tram zit, heeft men het gevoel opgesloten te zijn in een beestenwagen. Ik hoop dat ik de enige ben die last heeft van claustrofobie, want in dergelijke omstandigheden een uur lang opgesloten worden vanwege de veiligheid vind ik onaanvaardbaar.

Ik ben ervan overtuigd dat u dat ook vindt. U mag een dergelijk antwoord van de NMBS gewoonweg niet aanvaarden. De NMBS moet op de vingers worden getikt. Ze moet zorgen voor evacuatieplannen. Binnen het uur lijkt me dan niet te veel gevraagd. U moet dat opleggen, en ook dat de NMBS binnen de tien minuten de reizigers correct moet informeren. Ook dat doet ze vandaag niet. U moet zich dat niet laten wijsmaken door de bazen van de NMBS.

Overigens ben ik helemaal niet voor een autonomie van de NMBS. Die zou opnieuw steviger in handen van de overheid moeten komen. Er is maar één baas over de NMBS en dat bent u.