5-87COM | 5-87COM |
(Voorzitter: de heer Philippe Moureaux.)
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Op 7 juni 2011 vervoerde een trein drie containers met nucleair afval van Borssele in Zeeland naar de Franse nucleaire opwerkingsfabriek van La Hague. Dit transport reed dwars door België via onder andere Essen, Antwerpen, Gent en Moeskroen.
In die periode bleek er een defect aan het Gentse meetpunt van Telerad. Er ontstond ook een hele discussie over de vraag of de burgemeesters van de steden en gemeenten waar de trein doorheen reed, wel de nodige informatie kregen. Zij dragen immers een algemene verantwoordelijkheid voor de veiligheid van de bevolking. Ik wil hier niet het hele verhaal herhalen en beperk mij tot mijn concrete vragen.
Was de regering ingelicht over de details van dit nucleair transport? Zo ja, hoe lang op voorhand beschikte de regering over deze informatie? Welke afspraken bestaan er met de ons omliggende landen in verband met nucleaire transporten door ons land? Wanneer en op welke wijze worden de burgemeesters van de steden en gemeenten waardoor de trein met het hoogradioactieve materiaal rijdt, grondig over deze transporten en de mogelijke risico's geïnformeerd? Welke procedures gelden er hieromtrent? Worden zij geraadpleegd bij het bepalen van het af te leggen traject? Hoe is te verklaren dat burgemeesters, toch rechtstreeks verantwoordelijk voor de veiligheid van de bevolking, hierbij niet uitdrukkelijk betrokken worden? Wie is er dan wel verantwoordelijk bij ongevallen of calamiteiten?
Wanneer verlopen de volgende transporten vanuit Nederland naar Frankrijk? Hoe kunnen we daar als Parlement zicht op krijgen? Waarom verlopen deze transporten via het spoor en niet via de zee?
Hoe valt het te verantwoorden dat op het ogenblik van zulke gevaarlijke transporten er ernstige problemen zijn in het meetsysteem Telerad? Wie is daarvoor verantwoordelijk?
Mevrouw Annemie Turtelboom, minister van Binnenlandse Zaken. - De doorvoer van bestraalde splijtstof afkomstig van de Nederlandse kerncentrale te Borssele naar de Franse opwerkingsfabriek van La Hague via het Belgische spoorwegnet is uitgevoerd overeenkomstig de Europese procedure voor de overbrenging van gebruikte splijtstof tussen lidstaten en is vergund door de Nederlandse bevoegde autoriteiten met het akkoord van de Belgische en Franse overheden. Bij het transport werden de regels voor de fysieke beveiliging gerespecteerd.
Alle bevoegde overheidsdiensten waren op de hoogte van de details van dit nucleaire transport. De informatieverspreiding wordt beheerst door het principe `need to know': alleen de personen die beroepshalve op de hoogte moeten zijn, zijn op de hoogte. Het crisiscentrum informeert vooraf de betrokken provincies, die op hun beurt de gemeenten informeren.
De coördinatie van de hulpverlening voor radiologische incidenten wordt onmiddellijk op provinciaal niveau georganiseerd, zodat het niet nodig is om het betrokken gemeentelijk of stedelijk niveau lang vooraf te informeren. Het is door de wet zelfs expliciet verboden vooraf te informeren.
De Europese Euratomrichtlijn betreffende het toezicht en de controle op de overbrenging van radioactieve afvalstoffen en bestraalde splijtstof tussen de lidstaten is in de nationale regelgeving omgezet in de drie landen die bij het transport waren betrokken.
Het transport van enkele weken geleden was het eerste transport in een reeks van tien transporten, die gepland zijn tussen 2011 en 2013. De verspreiding van informatie over dit type van vervoer wordt om veiligheidsredenen beperkt, in overeenstemming met artikel 2bis van de wet op het FANC en volgens het principe `need to know'. Uiteraard is het FANC verplicht om zijn eigen wetgeving toe te passen. Er was op het radiologische niveau geen enkel gevaar voor de bevolking door dit type van transport.
De transporten krijgen altijd de toestemming van het FANC. Gedurende het transport is er constant een inspecteur van het FANC in de trein aanwezig. Er worden radiologische maatregelen genomen op het grondgebied die ervoor zorgen dat de toegelaten limieten steeds worden geregistreerd.
De maatregelen inzake veiligheid en openbare orde worden genomen door de bevoegde overheden, zoals de lokale en federale politie, het crisiscentrum en het FANC, in overleg met de betrokken lidstaten, de expediteur-transporteur, de ontvanger enzovoort.
Het transport per schip is technisch mogelijk, maar wordt in de praktijk alleen overwogen indien er geen verbinding is over land. Noodmaatregelen zijn makkelijker te treffen op land dan op zee. Het treintransport is in dit geval de veiligste vervoerswijze.
Telerad is ontworpen voor de opsporing van een nucleaire dreiging, in de eerste plaats een radioactieve wolk afkomstig van een nucleaire site in binnen- of buitenland. Het brengt de radioactieve besmetting die over een groot geografisch grondgebied zou worden verspreid, in kaart. Telerad is dus niet geschikt om radioactieve transporten op te sporen of in het oog te houden. De uitwendige straling afgegeven door de colli is veel te gering om gedetecteerd te worden.