5-27 | 5-27 |
(Voor de tekst aangenomen door de commissie voor de Buitenlandse Betrekkingen en voor de Landsverdediging, zie stuk 5-1083/2.)
De voorzitter. - Het woord is aan mevrouw Arena voor een mondeling verslag.
Mme Marie Arena (PS). - Nous avons eu l'occasion, lors de la réunion de la commission des Relations extérieures du 21 juin, d'aborder une résolution qui soutient le principe d'une taxe sur des transactions financières, en respectant les procédures réglementaires du Sénat.
Le contenu de cette résolution reprend un certain nombre de considérants, qui donnent le contexte actuel de la crise financière et reprennent l'historique du travail déjà réalisé au niveau tant belge qu'international, sur le thème de la taxe sur les transactions financières.
Il est proposé que le Sénat poursuive son soutien à la taxe sur les transactions financières, dont les résultats peuvent être consacrés à la lutte contre la pauvreté, à la préservation du climat, à la santé ou d'autres pistes ; cette taxe peut également contribuer à la stabilité du secteur financier lui-même, faisant ainsi contribuer un secteur qui a été responsable de la crise financière aux effets de cette crise à l'échelon mondial. La résolution demande aussi que les États d'Europe et du monde rendent cette taxe applicable. L'Europe, dont le Parlement a d'ailleurs montré son intérêt, pourrait jouer un rôle moteur.
Dans le cadre de la discussion, Mme de Bethune s'est référée à deux agendas, celui des ONG et celui du Conseil européen des 23 et 24 juin, où nous pouvons plaider pour que la Belgique demande la mise à l'ordre du jour de la taxe sur les transactions financières.
Mme Sabine de Bethune a également fait remarquer qu'une très faible taxe de 0,05% pourrait amener à un résultat de 500 milliards au niveau mondial. L'opération serait donc intéressante à l'échelon international.
Au nom du groupe PS, je soutiens toute démarche visant la mise en oeuvre d'une taxe sur la transaction financière. J'ai également demandé que l'on puisse faire référence au vote du parlement européen du 8 mars en faveur de la taxe sur la transaction financière. J'ai aussi plaidé pour que l'Europe soit un moteur en la matière.
Mme Matz a confirmé le soutien du groupe cdH à la taxe sur la transaction financière. Elle a demandé des précisions sur les notions de « transaction » et de « spéculation ».
Mme Temmerman a également plaidé, au nom du groupe sp.a, en faveur de la taxe sur la transaction financière et pour qu'il soit clairement dit que nous sommes favorables à un taux de 0,05 et non de 0,01 tel qu'évoqué à un moment donné dans les discussions européennes.
M. De Decker a fait remarquer qu'en tant que ministre de la Coopération au développement, il a toujours soutenu, au nom du groupe MR, la taxe sur la transaction financière et que le ministre des Finances actuel a également soutenu cette taxe aux divers niveaux où il était présent.
Enfin, M. De Bruyn a souligné que la N-VA soutenait le principe mais il a souhaité que ce principe soit appliqué à l'échelon mondial et non uniquement européen.
La proposition de résolution amendée a été adoptée à l'unanimité des treize membres présents.
Mevrouw Sabine de Bethune (CD&V), corapporteur. - Ik sluit me graag aan bij corapporteur Arena en ik dank alle collega's die het mogelijk hebben gemaakt dat we artikel 22, §3, van ons reglement hebben kunnen inroepen om de resolutie nog deze week te behandelen. Aangezien collega Arena uitgebreid verslag heeft uitgebracht, zal ik mijn persoonlijk standpunt en dat van onze fractie toelichten. Eerst wens ik echter de middenveldorganisaties te danken die een wereldwijde campagne rond dit thema hebben opgezet. Voor ons land gaat mijn dank in het bijzonder naar Oxfam, ATTAC Vlaanderen en de koepel CNCD-11.11.11 voor hun belangwekkende bijdrage aan het debat.
Al decennialang leeft bij de internationale gemeenschap het idee om een financiële transactietaks in te voeren. Zelfs een minieme taks op elke financiële transactie zou wereldwijd heel wat geld kunnen genereren. De jongste jaren hebben heel wat varianten op dergelijke taks het levenslicht gezien, maar tot op heden heeft geen enkel samenwerkingsverband van staten de taks ten uitvoer kunnen brengen.
In 2000 heeft de internationale gemeenschap de Millenniumdoelstellingen in het leven geroepen, een ambitieus plan om tegen 2015 de extreme armoede in de ontwikkelingslanden te halveren. Vrij snel werd duidelijk dat zelfs het OESO-ideaal van 0,7% van het bruto nationaal inkomen voor ontwikkelingshulp niet voldoende zou zijn om de Millenniumdoelstellingen te halen. De staten in het Noorden zouden een tandje moeten bij steken. Daarom zocht men naar alternatieve financieringsmiddelen. Andermaal zagen heel wat mensen uit het middenveld, uit de economische wereld en ook uit de politieke wereld het nut van een financiële transactietaks in. Het idee kreeg overigens nog een extra stimulans na de wereldwijde financieel-economische crisis van 2008-2009, die ertoe geleid heeft dat niet alleen de landen in het Zuiden nog grotere financiële problemen kennen, maar ook dat heel wat landen in het Noorden op hun uitgaven voor ontwikkelingssamenwerking uit besparingsoverwegingen beknibbelen.
Dat de voordelen van een financiële transactietaks groot zijn, wordt bevestigd door economen wereldwijd. Ze steunen het idee om een taks in te voeren op elke financiële transactie niet alleen omdat die taks veel geld kan opbrengen, maar ook omdat ze de destabiliserende speculatie ontmoedigt. Zo zou bijvoorbeeld een minieme taks van 0,05% wereldwijd ongeveer 500 miljard euro opleveren; geld dat broodnodig is in de strijd tegen de armoede.
Ik ben dan ook verheugd dat naar aanleiding van de wereldwijde actiedag rond de invoering van een financiële transactietaks van 20 juni jongstleden de leden van de commissie voor Buitenlandse Betrekkingen bereid waren om op mijn voorstel een resolutie ter zake bij hoogdringendheid te behandelen. Hierin worden de staats- en regeringsleiders van de Europese Top opgeroepen om de financiële transactietaks in te voeren in de eurozone, zonder daarvoor een mondiale goedkeuring af te wachten. De zeventien landen van de eurozone kunnen met de taks immers al heel wat extra middelen genereren voor ontwikkelingshulp en meteen ook een signaal aan de rest van de wereld geven.
Met de resolutie zetten we ook de voortrekkersrol voort die ons land in dezen heeft gespeeld. In de EU zijn Frankrijk en Duitsland de grote gangmakers, maar ook België betuigde bij monde van premier Leterme namens de Belgische regering op de VN-millenniumtop van september 2010 zijn steun. Tijdens het Europees voorzitterschap in de tweede helft van vorig jaar heeft ons land een belasting op munttransacties verdedigd. Bovendien heeft België in 2004 een wet goedgekeurd waardoor een heffing op omwisselingen van deviezen, bankbiljetten en munten mogelijk wordt, op voorwaarde dat een soortgelijke maatregel wordt genomen op Europees niveau. We hebben dus al veel wetgevend werk verricht.
Ook buiten Europa gaan er steeds meer stemmen op om die taks in te voeren. Daarom meen ik dat het moment is rijp om dergelijke taks nu in te voeren. Met de resolutie, die door de CD&V fractie gesteund wordt, sluiten we ons aan bij de internationale beweging met als doel de strijd tegen de armoede en de klimaatverandering aan te binden.
De heer Jurgen Ceder (VB). - Waarom stemde de fractie van mevrouw de Bethune in het Europees Parlement tegen die taks, terwijl haar fractie hier mede-indiener is van het voorstel?
Mevrouw Sabine de Bethune (CD&V). - Omdat wij in België het voortouw nemen.
M. Armand De Decker (MR). - Le groupe MR du Sénat votera avec conviction la proposition de résolution relative à la création d'une taxe sur les transactions financières.
En effet, depuis de nombreuses années, notre mouvement défend la mise en place de cette taxe à travers ses différents ministres et devant des sessions ministérielles européennes ou internationales.
Le vote de cette résolution est pertinent puisqu'il intervient à la suite du vote du rapport du parlement européen en faveur de l'instauration d'une taxe sur les transactions financières au niveau européen et de la prise de position favorable du président de la Commission européenne, M. Barroso.
Comme je l'ai précisé dans un amendement, la taxe sur les transactions financières a été défendue au nom de la présidence belge, par le ministre des Finances, Didier Reynders, tant au sein d'Ecofin que du Parlement européen, du Comité de développement de la Banque mondiale et du Fonds monétaire international.
Le ministre des Finances s'est efforcé de ramener le débat au niveau technique afin de pouvoir répondre aux nombreuses questions auxquelles il faudra inévitablement répondre avant de prendre une décision politique. Ainsi, une taxe sur les transactions financières est-elle praticable et de quelle manière ? Faut-il l'introduire au niveau national - bien sûr que non -, au niveau européen - certainement -, au niveau mondial - espérons-le ? Quels sont les risques de détournement, de fuite de capitaux et, par conséquent, de disparition de la base taxable ? Quels sont les choix possibles pour la base imposable ? À quelles destinations les recettes ainsi perçues seront-elles affectées ?
Au-delà du principe, il faut éviter les effets pervers sur le secteur financier européen et veiller à protéger le consommateur. En effet, l'absence de consensus au niveau des paramètres utilisés, à savoir la base de taxation, le taux et le champ d'application, soulève une série de problèmes tels que le risque de double imposition en fonction de champs d'application géographiques, le risque de distorsion de concurrence au moment de la volonté de relance du marché intérieur, le risque de délocalisation d'activités au sein du secteur financier de l'Union européenne ou en dehors de celle-ci.
Dans le cadre d'un consensus sur ces points, le MR soutient clairement l'idée d'une taxe sur les transactions financières que les différents ministres de la Coopération au développement libéraux ont également toujours soutenue.
En 2006, j'ai personnellement porté cette idée de taxe Tobin afin de réduire l'écart entre les montants de l'aide publique au développement consentis par les pays industrialisés et les montants nécessaires pour atteindre les Objectifs du millénaire pour le développement.
Je suis convaincu que des sources novatrices et additionnelles de financement sont de toute façon indispensables. J'ai pris part activement à de multiples conférences et colloques sur les sources novatrices de financement du développement.
Pendant notre présidence belge, mon successeur, Charles Michel, a également défendu l'idée d'une taxe sur les transactions financières dont la recette serait mise au profit de l'aide au développement.
L'idée d'une taxe sur les transactions financières a reçu une attention particulière lors du Sommet des Objectifs du millénaire pour le développement qui s'est tenu à New York en septembre 2010 et ce, tant lors de la réunion plénière que de l'événement parallèle organisé, avec l'appui de la Belgique, sous l'égide du Groupe pilote pour les financements innovants. À l'issue de cet événement, la Belgique, la France et le Japon ont promulgué une déclaration sur les financements innovants pour le développement. Cette déclaration se veut un soutien politique à la recherche et à la promotion de mécanismes de financement innovants pour le développement, en général, et le mécanisme de la taxe sur les transactions financières, en particulier.
Le rapport d'experts « Mondialiser la solidarité : pour des contributions du secteur financier », cofinancé par la coopération belge, a servi de référence à cette déclaration.
Je rappelle qu'une taxe de 0,05%, appliquée uniquement sur le marché des changes, rapporterait très exactement, selon le dernier rapport publié dans le bulletin quotidien européen, 26 milliards de dollars par an sur le plan mondial. Ce montant passerait à 159 milliards, toujours sur ce même plan mondial, en incluant les transactions sur titres et sur les produits dérivés et même - mais cela, nous ne le soutiendrons pas - à 495 milliards en incluant les titres négociés hors bourses, ce qui serait évidemment très dangereux. L'application de la taxe aux produits dérivés et aux opérations hors bourses serait en outre nettement plus problématique, notamment en raison du coût des contrôles et des risques de migration des opérateurs. Elle aurait cependant le mérite de limiter, sans doute, la spéculation.
Au-delà du contexte, au-delà de l'objectif de participer à un financement complémentaire pour l'aide au développement, une taxe sur les transactions financières pourrait aussi, face à la crise financière et souveraine que connaissent certains pays européens, soulager sensiblement les pays européens et l'Union européenne.
Je suis profondément persuadé que cette taxe sur les transactions financières, sur la base de modalités qui seraient fixées et qui feraient l'objet d'un consensus, est probablement la méthode qui sera indispensable pour sauver le système financier international de la banqueroute dans les mois et les années à venir. Je sais qu'il y a beaucoup de réticences traditionnelles à cette idée, qui peut paraître naïvement généreuse, mais je crois qu'elle est tout simplement indispensable à la stabilité de notre système financier européen et mondial. Tout le monde s'en rendra bientôt compte.
De heer Rik Daems (Open Vld). - Allereerst wil ik mij verontschuldigen omdat ik niet aanwezig was bij de bespreking van het voorstel in de commissie voor de Buitenlandse Betrekkingen. Ik was op officiële missie in het buitenland.
Geen verontschuldigingen evenwel omdat ik hier meteen moet zeggen dat de eenparigheid die u toen had bereikt, volgens mij niet gerechtvaardigd is. Ik geef een aantal argumenten namens onze partij.
Ik begin met een omgekeerde redenering. Is Open Vld tegen een verhoging van middelen voor het Zuiden, voor armoedebestrijding of ontwikkeling? Neen. Ik heb daar vaak voor gepleit in de commissie. Is onze partij tegen het maken van systemen om speculatie tegen te gaan? Ik was één van hen die in de Kamer niet zo lang geleden voorstellen heeft gedaan om speculatie tegen te gaan, door bijvoorbeeld de leverage te beperken of door niet-economische shorting te verbieden. Op zich is tegengaan van speculatie zeker een valabele doelstelling. De ratingbureaus bijvoorbeeld, die vandaag voor vele banken als dekmantel dienen om producten te verhandelen die ze zelf niet begrijpen, kunnen worden gereglementeerd. Ik stel alleen vast dat tot op heden niemand iets heeft gedaan aan de privé-bedrijven die zichzelf ratingbureaus noemen en uiteindelijk een dekmantel bieden voor slechte operaties.
Ik pleit hier niet vanuit een traditioneel beeld tegen dit voorstel van resolutie. We moeten ook nagaan waar het oorspronkelijke idee vandaan komt. We stellen vast dat de ideeën gewijzigd en gerijpt zijn. Toen Tobin in het begin van de jaren zeventig met het idee kwam om transacties te belasten, weliswaar met als nadrukkelijke doelstelling de transacties daardoor transparant te maken en te kunnen reguleren, botste dat op een aantal vrijemarktideologieën die ervan uit gaan dat welke beperking dan ook van welke soort economische activiteit, nefast was voor de economische ontwikkeling. We moeten tevens toegeven dat een deel van de economische activiteit, vooral wanneer ze niet gebaseerd is op reële economie, maar op virtuele economie, tot problemen kan leiden. Dat geldt voor een deel van de financiële transacties.
We zijn vandaag nogal actief op zoek naar nieuwe taksen. Nog niet zo lang geleden begon in de Senaat een debat, dat nog voortduurt, over een eigen financiering van Europa, dat is de Europese taks. We hebben een debat over het invoeren of verhogen van een CO2-taks. Die moet het klimaat beleidsmatig aansturen. Nu hebben we hier het debat over een financiële transactietaks.
Ik zal een aantal argumenten geven om mijn verzoek om met dit voorstel terug naar de commissie te gaan om het te verbeteren en - wie weet - de kans te geven om onze fractie te overtuigen het te steunen. Ik geef toe dat dit niet gemakkelijk zal zijn.
Er is één groot en eenvoudig argument. Onze fractie kan er niet mee akkoord gaan dat deze nieuwe taks zou leiden tot een extra belasting voor de burgers of de bedrijven. Sommige collega's beweren hier dat dit niet het geval zal zijn, maar ik zou dit graag op papier zien staan. Wat niet op papier staat, is immers niet goedgekeurd en dus vatbaar voor interpretatie. Daarom heb ik een amendement ingediend waarmee ik zeer duidelijk stel dat een taks op financiële transacties, die voor mij wel bespreekbaar is direct, noch indirect, de belasting van burgers en bedrijfsleven mag doen stijgen in dit hoogst belaste land ter wereld. Dat kan enigszins ideologisch klinken, maar het is zeer praktisch. Wanneer bijvoorbeeld een migrant geld stuurt naar zijn familie in zijn thuisland, is dat ook een transactie, die dus moet worden belast, tenzij ze wordt vrijgesteld. Ik zou nog wel een vijftigtal voorbeelden van transacties kunnen geven waarvan altijd iemand in deze assemblee zal zeggen dat ze niet moeten worden belast. Collega De Decker heeft ook een aantal transacties opgesomd die volgens hem niet mogen worden belast. Ik vind daarvan in de tekst van de resolutie echter geen spoor. Onze fractie zal de resolutie dan ook slechts goedkeuren wanneer die transacties erin worden opgesomd.
We moeten niet principieel gekant zijn tegen een taks op financiële transacties. Als iemand bijvoorbeeld een brood verkoopt, moet de koper ook btw betalen; dat is ook een soort transactietaks op de overdracht van eigendom. Zo bestaan er nu ook al taksen op financiële transacties, bijvoorbeeld de beurstaksen. De vandaag voorgestelde taks is dan ook niet innovatief. Het argument dat die taks niet alleen in België moet worden ingevoerd, maar op Europees vlak of wereldwijd, overtuigt mij evenmin. Het doet mij denken aan een film waarin een FBI-agente een complot moest ontdekken bij een missverkiezing, waarbij alle deelnemers moesten zeggen dat ze voor wereldvrede zijn. Alsof iets goed is wanneer het wereldwijd toegepast wordt!
We kunnen toch niet een tekst goedkeuren waarvan we op voorhand weten dat we het uitsluitend doen om te kunnen zeggen dat we behoren tot de grote groep van Robin Hoods die het beste willen voor het zuiden. Ik wil ook het beste voor het Zuiden, en ik pleit voor meer middelen, maar ik ben tegen bijkomende belastingen voor onze burgers en bedrijven. Als we meer middelen willen voor het Zuiden, moeten we keuzes maken. De taks op financiële transacties is echter geen keuze. Het komt er gewoon op neer dat we zeggen dat er meer middelen nodig zijn, dat we tegen speculatie zijn, en dat we gewoon een nieuwe taks invoeren. Zal die taks de armoede in het zuiden oplossen, de speculatie tegengaan, de banken straffen, de financiële wereldmarkt reguleren? Dat is gewoon niet ernstig.
M. Armand De Decker (MR). - Tout d'abord, il s'agit d'une proposition de résolution et non d'une proposition de loi.
Ensuite, nous avons voté une loi prévoyant un consensus à l'échelon européen pour l'application d'une telle taxe.
Par ailleurs, des dizaines de millions de transactions financières sans objet économique, purement techniques, ont lieu chaque jour.
Enfin, si vous voulez transmettre aux citoyens le message selon lequel le rejet de cette proposition les mettrait à l'abri d'une taxe supplémentaire, je puis vous répondre que la crise de 2008, probablement moins grave que la future, leur a coûté infiniment davantage.
La pertinence de votre argument est, à mon sens, nulle, sur le plan économique et sur le plan politique.
M. Rik Daems (Open Vld). - Je répondrai avec plaisir à chacun de vos arguments.
Vous sous-entendez tout d'abord que, s'agissant d'une proposition de résolution, le vote n'a pas grande importance... Pour moi, si ! Si je défends le texte d'une résolution, je le fais jusqu'au bout.
Vous signalez ensuite qu'une telle taxe est prévue par la loi. Oui, bien sûr. La question est d'un autre ordre : accepte-t-on, une fois la loi entrée en vigueur, que les citoyens doivent par conséquent payer plus d'impôts ?
De très nombreuses transactions non économiques ont lieu chaque jour. Vous avez raison sur ce point et je les ai d'ailleurs évoquées, puisque je viens de dire qu'il fallait travailler sur une base économique. Je suis contre le cumul des emprunts et j'ai proposé de limiter le « leverage » à cinq. La proposition est assez audacieuse, me semble-t-il, pour un libéral. Je me suis opposé à d'autres éléments, par exemple le « shorting non économique », qui provoque la mort de sociétés pourtant saines.
Votre dernier argument est celui qui m'interpelle le plus. Vous dites que les citoyens ont déjà perdu énormément d'argent en raison de la crise. Mais cet argent, ils l'ont déjà perdu ! Ce n'est pas la peine de mettre en oeuvre des instruments qui risquent d'aggraver ces pertes...
Nous ne sommes pas contre des instruments qui pourraient, par exemple, contribuer à combattre la spéculation non économique, ce qui permettrait d'engranger des revenus pouvant être investis dans le Sud et d'encourager un changement des comportements...
M. Armand De Decker (MR). - ... et de contribuer au financement par l'Europe des crises souveraines dans les États du Sud européen !
M. Rik Daems (Open Vld). - La question de base est double. Tout d'abord, peut-on envisager de taxer autrement ? La réponse de notre parti est affirmative. Nous l'avons déjà proposé à de multiples reprises. Nous avons suggéré de taxer davantage la consommation et moins le travail.
Nous préconisons de taxer davantage un certain type de consommation, ce qui permettrait, par exemple, de diminuer les cotisations sociales sur le travail. J'imagine que les socialistes ne seraient pas opposés à une mesure qui diminuerait le coût du travail et augmenterait le nombre d'emplois.
M. Philippe Mahoux (PS). - Permettez-moi de vous interrompre, monsieur Daems. J'ai lu un jour qu'il y avait plus de joie pour un converti que pour nonante-neuf justes. Dans le cas qui nous occupe, c'est toute la famille libérale qui semble se convertir et réclamer une taxation sur les transactions financières.
Pourtant, dans le passé, lorsqu'il a été question de la taxe Tobin, le ministre des Finances de l'époque qui, si je ne m'abuse, est toujours en poste aujourd'hui, nous répondait qu'il était tout à fait impossible de la mettre en pratique.
Pourtant, la transparence est possible, à tel point que le Parlement européen a dû débattre du fait que SWIFT ne puisse pas communiquer aux Américains les transactions dont elle traitait.
La taxation sur les transactions financières est juste, monsieur Daems. Vous parlez de la non-pénalisation du travail et d'une réduction de la taxation en la matière. Mais qui sera touché par cette mesure ? Dans le même temps, allez-vous augmenter la taxe sur la valeur ajoutée et donc les prix à la consommation ? Ce serait injuste.
Restons sérieux et revenons au fond du problème. Nous ne pourrions que nous réjouir du soutien des libéraux convertis à la taxation sur les transactions financières, à condition qu'ils renoncent à des mesures contre-productives qui annuleraient nos efforts.
Enfin, lorsque nous avons voté une loi sur les transactions financières, nous avons considéré, la Chambre ayant repris l'initiative, que la méthode Spahn deviendrait la règle. Toutefois, nous avons toujours considéré qu'elle compliquait le problème et que la méthode la plus simple consisterait à appliquer un taux que Tobin fixait aux environs de 0,05%, à toutes les transactions. On a choisi une autre méthode. Si une unanimité se dégage véritablement en Belgique pour considérer la méthode Tobin plus efficace et plus praticable, nous nous en réjouirons mais il faut que cela soit clairement exprimé.
De voorzitter. - Collega's, ik stel voor dat de heer Daems zijn betoog voortzet. Er kunnen enkel onderbrekingen worden toegestaan die ingaan op wat de heer Daems zegt.
M. Armand De Decker (MR). - Vu l'argent que nos pays et la Banque centrale européenne doivent mettre sur la table pour sauver les économies grecque et portugaise, le système financier espagnol et peut-être un jour le nôtre, ne croyez-vous pas qu'une taxe sur les transactions financières - et pour moi, il ne s'agit d'ailleurs pas d'une véritable taxe mais d'une contribution - serait la méthode la plus simple et la plus indolore de financer le sauvetage du libéralisme économique et du système financier ?
De heer Rik Daems (Open Vld). - In dit debat wordt hier nogal vlug gezegd dat, als het maar over zo een kleine belasting gaat, het toch geen verschil maakt. Mijn reactie daarop is: wie betaalt en over hoeveel gaat het? Volgens de heer De Decker, mevrouw Arena en degenen die een Robin Hoodtaks verdedigen, gaat het voor Europa over 210 miljard euro, wat voor de Belgische bevolking neerkomt op een belasting van 4 miljard.
Als dat bedrag kan worden opgehaald zonder dat de burger of het bedrijfsleven daarvoor moet opdraaien, dan heb ik geen probleem want dan gaat het enkel over een technische discussie over een te bereiken doelstelling, zoals armoedebestrijding, transparantie in de financiële stromen enzovoort.
Et dans ce domaine, les idées ont évolué. Pourquoi pas ? Si tout le monde pensait encore comme en 1855, le débat serait différent. Nous sommes en 2011 et non plus en 1972, année de la taxe Tobin, ni en 1985, époque à laquelle une poussée de libéralisme était bien nécessaire pour faire face au corporatisme qui étouffait notre pays. Tout évolue.
Ik ben trouwens een van de eerste verdedigers geweest van het concept van indirecte taxatie.
Si vous le souhaitez, je puis vous envoyer des textes des années quatre-vingt traitant déjà de ce sujet. J'avoue qu'à l'époque, même chez nous, tout le monde ne les lisait pas.
Gedachten evolueren, maar ik ga niet akkoord met een transactietaks die in een minimalistische hypothese in België 4 miljard moet opleveren, en die direct of indirect door de burgers en de bedrijven zou moeten worden gedragen. Dat is de reden van mijn amendement.
Ik heb geen probleem met het standpunt van collega De Decker als de last van zogezegd maar 0,05% niet wordt opgelegd aan de burgers en het bedrijfsleven. Anderzijds zal Open Vld niet instemmen met een belasting omdat ze in de mode is en er uit vele hoeken, ook internationaal, druk wordt uitgeoefend om ze in te voeren.
M. Armand De Decker (MR). - Vous n'avez pas encore répondu à ma question sur le meilleur moyen d'assurer le financement du sauvetage financier des pays d'Europe du Sud.
De heer Rik Daems (Open Vld). - Over het vele geld dat ter ondersteuning naar de banken is gegaan, kan een heel debat worden gevoerd, wat overigens wenselijk zou zijn. We hoeven ons daarbij niet altijd af te vragen of het wel correct was om Fortis te verkopen. Er bestaat wel een rechtstreeks verband - aandeelhouderschap van de banken, verantwoordelijkheid van het management, accountability -, maar zeggen dat een transactietaks die op elke financiële chartale of girale transactie wordt geheven, een oplossing zal betekenen, gaat te ver. De financiële crisis is er gekomen omdat men risicoproducten heeft verpakt en verkocht met kredietratings van privé-bedrijven aan bankiers in bestuursraden die niet wisten waarover het ging. Een dergelijke financiële crisis kan niet worden opgelost met een financiële transactietaks.
Ik heb een probleem met een bijkomende belastingverhoging, niet met de doelstellingen van de transactietaks. Meer middelen voor het Zuiden? Heb ik zelf al voor gepleit. Speculatie actief tegengegaan? Daar pleit ik al lang voor. Daarvoor een of andere taxatievorm vinden? Heb ik nooit een probleem mee gehad. Waarmee ik wel problemen heb, is dat we een resolutie voorgelegd krijgen zonder rem. Een rem kan immers verhinderen dat de resolutie leidt tot een bijkomende belastingverhoging voor de burger en het bedrijfsleven.
Daarom vraag ik dat we in de commissie opnieuw niet alleen dit punt, maar ook nog andere punten zouden bekijken. Zo vermeldt de resolutie niet of de definities van financiële transacties op Belgisch, Europees of mondiaal niveau gelden. Via de extra middelen wil de resolutie zorgen voor de bescherming van publieke dienstentewerkstelling. Moet een mondiale transactietaks echt de Belgische ambtenaren ten goede komen? Spottend gezegd, maar dat lees ik tussen de regels.
Een resolutie als deze zou interessant kunnen zijn als het over principiële aangelegenheden zou gaan en op voorwaarde dat er een rem op belastingverhoging in wordt opgenomen, nogal evident in een land met zo een hoge belastingdruk.
Als de Senaat ermee instemt om het voorstel van resolutie opnieuw naar de commissie te zenden, zal ik met genoegen nog andere punten aanbrengen die ik eerder al heb verdedigd in verband met financiële transacties. Dat zal dan misschien een andere resolutie opleveren die voor Open Vld wel verteerbaar is.
Mevrouw Sabine de Bethune (CD&V). - Ik onthoud uit het zeer lange betoog van collega Daems dat hij niet Robin Hood is, dat hij geen lid is van CSI en dat hij niet de Heilige Drievuldigheid is.
Collega Daems heeft niet weerlegd dat tegen 2015 de Millenniumdoelstellingen moeten worden gehaald en dat de middelen om die doelstellingen te halen, niet zijn gevonden. Ik meen dat hij Daems wel in de commissie aanwezig was toen dokter Kazatchkine van het Global Fund in een zeer boeiende presentatie uitlegde welke middelen zijn organisatie nodig heeft om de strijd tegen aids en andere uitdagingen op korte termijn te winnen. Hij gaf onder andere aan hoezeer het Global Fund uitkijkt naar de resultaten van de taks op financiële transacties. Collega Daems heeft in zijn lange betoog nergens aangegeven hoe hij die middelen denkt te verzamelen.
Ik nodig hem dan ook uit het voorstel van resolutie wel goed te keuren. Uiteraard zal ik zijn amendement verwerpen omdat het niet ter zake doet. Hij moet zijn goede ideeën in een afzonderlijk voorstel van resolutie neerschrijven. Ik ben altijd bereid om een dergelijke tekst in de commissie te bespreken, te amenderen en te verbeteren.