5-81COM | 5-81COM |
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Het Brusselse Zuidstation bekleedt, na Brussel-Centraal, de tweede plaats op de lijst van meest drukke spoorwegstations in België. Voor tal van toeristen betekenen dit station en de onmiddellijke omgeving de eerste kennismaking met België en Brussel. Iedereen kan zich voorstellen dat dit beeld niet onverdeeld positief zal zijn. Zoals vaak bij spoorwegstations ontwikkelde de buurt zich niet voorspoedig. Chaos overheerst door een blijkbaar onbeheersbare ruimtelijke ordening, een toestand van permanente verkeersindigestie, groezelige horeca en een hoge concentratie van mensen in armoede of thuislozen. Het station draagt ook een reputatie van onveiligheid, zeker op de minder drukke momenten.
Bijna twee decennia geleden bouwde de NMBS een deel van het station om tot een moderne terminal voor de hogesnelheidstrein, met daarbij ook een kiss and ride. Daarbij bleef het, zodat nieuwe architectuur aansluit bij hopeloos verouderde en verkommerde perrons. Blijkbaar voorziet men vanaf 2012 in een verdere afwerking door een V-vormige overkapping van architect Jean Nouvel. Het station drukt onmiskenbaar een bepalende stempel op de brede omgeving, maar dat werd amper of zelfs helemaal niet geregisseerd. Toch lijkt er verandering op til. Recentelijk organiseerde Euro Immo Star, een dochter van de NMBS Holding, een lezing van architect Jean Nouvel. Deze presenteerde zijn ideeën voor een masterplan voor de hele stationsomgeving. Hij kreeg daarvoor een opdracht van Euro Immo Star en werkte er de voorbije twee jaren aan.
Het belang van een masterplan voor het station Brussel-Zuid en de aansluitende buurt kan en mag niet worden onderschat en dat om tal van redenen: meer stationscapaciteit, een unieke kans voor geslaagde urbanisatie en ruimtelijke ordening, aspecten van vastgoedontwikkeling, huisvesting, vestiging van diensten en voorzieningen, enz.
Kan de minister ons een duidelijk overzicht geven van wat er momenteel voor het station Brussel-Zuid en de omgeving ervan wordt gepland? Welke werkzaamheden zijn reeds concreet gepland? In welke fase bevinden die plannen zich? Wat zijn de uitvoeringstermijnen? Wat zal er de komende jaren aan de eigen NMBS-infrastructuur veranderen? Met welke visie en binnen welke timing zal dat gebeuren?
Op welk niveau werkt men momenteel aan een masterplan? Welke status draagt de opdracht die Euro Immo Star aan Jean Nouvel toevertrouwde? Kunnen en mogen we deze opdracht beschouwen als een vrijblijvende verkenning of is deze architect vanaf nu aan dit project verbonden? In welke mate ontwikkelen de ideeën voor een masterplan zich in overleg met de betrokken gemeentebesturen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? Welke rol speelt de NMBS-dochter, Euro Immo Star? Welke concrete opdracht werd haar namens de NMBS toevertrouwd? Hoeveel kosten de inspanningen die momenteel onder andere door architect Nouvel worden geleverd? Door wie en op welke wijze werd Jean Nouvel hiervoor geselecteerd; ging dit gepaard met een openbare oproep of door een vergelijking tussen verschillende kandidaten? Is Euro Immo Star, ook in deze zaken, gebonden aan de wet op de overheidsopdrachten? Wanneer wordt aan dit project begonnen?
Mevrouw Inge Vervotte, minister van Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven. - In het kader van het samenwerkingsprotocol Brussel-Zuid en omgeving, dat op 3 juni 2008 werd afgesloten tussen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Sint-Gillis, Anderlecht, de NMBS Holding en Eurostation, is een masterplan opgesteld dat een eerste aanzet vormt voor de ontwikkeling van de stationsbuurt, zowel door de presentatie van een historische en globale visie op Brussel-Zuid, als door het aanreiken van projectvoorstellen. De renovatie van het station Brussel-Zuid maakt deel uit van dit masterplan.
De stuurgroep, opgericht in het kader van het samenwerkingsakkoord en voorgezeten door de minister-president van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de heer Charles Picqué, volgt en stuurt de studies en de eventueel daarop volgende projecten.
Het renovatieproject van het station en zijn omgeving bestaat uit drie fasen.
Fase 1 betreft dringende verbeteringswerken in het station waarvoor geen stedenbouwkundige vergunning is vereist. Deze werkzaamheden zijn gestart in 2010 en lopen tot einde 2011. De bouwkost werd begroot op circa 5,2 miljoen euro en is volledig ten laste van NMBS Holding.
Fase 2 betreft de herbestemming, de renovatie en de aanpassing aan de huidige comforteisen van de zone onder het spoorwegviaduct met onder meer het vroegere postgebouw en de opwaardering van de aangrenzende openbare ruimten, waarbij het station een duidelijke oriëntatie naar het stadscentrum krijgt en de verschillende vervoersmodi worden geïntegreerd tot een multimodaal knooppunt. Dit jaar wordt gestart met de opmaak van de voorontwerpen.
Fase 3 betreft de voorstellen tot herinrichting van de aan het station grenzende ruimten zowel langs de kant van Anderlecht als van de kant van Sint-Gillis en ook boven het station. Deze fase maakt nu het voorwerp uit van een haalbaarheidsstudie.
De NV's Eurostation en Euro Immo Star hebben, als zelfstandige bedrijven, grondrechten verkregen rond het station Brussel-Zuid. In die hoedanigheid plannen zij, conform de krachtlijnen vastgelegd in het masterplan en onder toezicht van de stuurgroep, de realisatie van gebouwen bestemd voor kantoorruimten en woningen.
Met architect Jean Nouvel werd door de NV Eurostation en met instemming van de stuurgroep op 4 mei 2009 een contract afgesloten voor het ontwerpen van gebouwen langs de kant van de Fonsnylaan. Het voorontwerp van zijn studie wordt, in continue samenwerking met de technische specialisten van Eurostation/Euro Immo Star, nog dit jaar afgerond. De architecturale uitwerking van de kant Frankrijkstraat wordt gerealiseerd door een ploeg van Eurostation/Euro Immo Star.
Eurostation en Euro Immo Star zien erop toe dat zij voor ieder onderdeel van de hun toevertrouwde taken de ter zake geldende wetgeving naleven, met inbegrip van de wet op de overheidsopdrachten. Het dient echter opgemerkt te worden dat Eurostation en Euro Immo Star niet aan de wet op de overheidsopdrachten onderworpen zijn wanneer zij handelen als zelfstandige, commerciële bedrijven buiten de openbare dienst.
Afhankelijk van de resultaten van de haalbaarheidsstudies, de stedenbouwkundige randvoorwaarden en de input van de verschillende partners, kunnen de fasen 2 en 3 nog sterk wijzigen, zodat het vandaag nog te vroeg is om de kostprijs nauwkeurig te ramen, een verdeling per partner vast te leggen en de aanvang van de werkzaamheden te bepalen.
Wat de treininfrastructuur betreft, deelt de NMBS Groep mij de volgende planning mee.
De vernieuwing van de perrons, een project van ongeveer 30 miljoen euro, vormt een afzonderlijk project in het kader van het masterplan Brussel-Zuid. De raad van bestuur van Infrabel heeft beslist geen aannemer voor de overkappingen aan te duiden zolang de NMBS Groep geen definitieve keuze heeft gemaakt over het project-Jean Nouvel boven de perrons. Infrabel wil ondertussen wel de toestand van de perrons verbeteren. Zo werd een opfrissingbeurt van het perron van de sporen 17-18 in 2010 uitgevoerd. De andere perrons zullen op eenzelfde wijze opgefrist worden in 2011 en 2012 voor een totaalbudget van ongeveer 1,5 miljoen euro per perron.
Aanpassingen aan de sporen zuid- en noordkant van het station zijn gepland en in uitvoering voor de afschaffing van meerdere kruisingen van de sporen die de capaciteit van het station en onrechtstreeks van de Noord-Zuidverbinding beperken. Daarna zal Infrabel ook de aankomst van enkele andere lijnen aanpassen. Al die wijzigingen nemen jaren in beslag, niet alleen ten gevolge van de complexiteit van de operatie, maar ook omdat de exploitatie van de treinen moet worden verzekerd tijdens de werkzaamheden aan het station zelf.
Infrabel is ook bezig met een fundamentele evaluatie van de toekomstige noden aan uitbreiding van de capaciteit van de Noord-Zuidverbinding en van de eraan verbonden nieuwe infrastructuur. De infrastructuur van het station Brussel-Zuid maakt ook deel uit van deze studie. De invloed ervan op het masterplan Brussel-Zuid zal worden geïntegreerd.
De cruciale keuzes zullen moeten worden gemaakt in het investeringsprogramma 2013. Ik vind het vandaag moeilijk om daarover uitspraken te doen of verbintenissen aan te gaan. We zijn voorbereid op de eventuele keuzes die moeten worden gemaakt. Als er een nieuwe regering komt, zal zij dus zeer duidelijke keuzes kunnen maken. Ik heb aan de drie entiteiten gevraagd het nodige te doen, zodat later niet kan worden gezegd dat wij de impact van het project financieel, of wat veiligheid en stiptheid betreft, niet correct hebben ingeschat.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Ik hoop dat het project verder wordt opgevolgd en alle kansen krijgt. Het is zeer belangrijk voor de buurt. Ik zal de minister steunen met alle mogelijke middelen.