5-79COM | 5-79COM |
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Europol meldt met veel bezorgdheid dat de drugsmarkt wordt overspoeld met nieuwe synthetische drugs. Zo ontdekte men in 2010 eenenveertig nieuwe soorten psychoactieve substanties, een spectaculaire stijging tegenover de vorige jaren. Deze research chemicals worden aangeboden via het internet, een duidelijk verschil met de bekende verspreidingssystemen op straathoeken, in cafés en dancings. Dit betekent dat de klant volstrekt legaal een poeder thuis krijgt bezorgd, waarvan helemaal niet bekend is welke effecten het zal sorteren. Het etiket `legaal' stelt de klant gerust, maar dat is volkomen onterecht. Vooral synthetische cannabis en cathinone maken furore. Ze lijken op XTC, met een sterk oppeppend effect. Maar de gezondheidsrisico's zijn totaal onbekend, hoewel men hartkloppingen en een verminderd kortetermijngeheugen vaststelt.
In de bestrijding van deze nieuwe drugs schieten de wetgevingen, zowel nationaal als Europees, tekort. Dat kan ook moeilijk anders. Vanaf het moment dat men een bepaalde drug illegaal maakt, duiken er kort daarna licht gewijzigde versies op, waardoor men aan de nieuwe wettelijke beperking ontsnapt.
Ongetwijfeld is de minister op de hoogte van deze evolutie, maar hoe wil en kan hij deze ontwikkelingen stoppen? Over welke juridische middelen beschikt de minister om hier kort op de bal te spelen en daardoor de veiligheid van de gebruikers, die vaak verblind door de huidige legaliteit deze producten aankopen, te garanderen? Welke beleid overweegt de EU? Ook andere landen vechten immers tegen deze fenomenen. Hoe prioritair staat de bestrijding van deze drugs op de agenda van de minister en dit in relatie tot de bestrijding van andere, misschien minder gevaarlijke producten? Kan de minister ons overtuigen dat ons land en Europa hier doortastend tewerk gaan? Met welke bewijzen kan de minister zijn beleid staven?
Ik vrees vooral dat we zeer sterk focussen op drugs die in feite minder gevaarlijk zijn en dat we te weinig aandacht geven aan nieuwe, veel gevaarlijker, maar nog altijd legale drugs.
De heer Stefaan De Clerck, minister van Justitie. - In de eerste plaats verwijs ik naar het antwoord dat ik op 6 april laatstleden over deze problematiek heb gegeven.
Op heden zijn de producten waarvan sprake nog niet verboden en kunnen politie en justitie niet wettelijk ingrijpen.
Ik ben het met mijn collega van Volksgezondheid helemaal eens dat deze producten inderdaad best zo snel mogelijk verboden worden, gelet op de gevaren voor de volksgezondheid. Daarom werd inmiddels een ontwerp van koninklijk besluit uitgewerkt dat het koninklijk besluit van 22 januari 1998 met 16 nieuwe stoffen uitbreidt. Dit ontwerp is inmiddels voor advies naar de Raad van State verzonden.
Zoals ik eerder aangaf, onderzoeken we in welke mate we daarin een gemeenschappelijke groep van chemische basisstoffen kunnen opnemen opdat nieuwe chemische samenstellingen meteen onder de strafwet zouden vallen en de wetgever niet steeds achter de feiten moet aanhollen.
Een gemeenschappelijke groep van chemische basisstoffen is echter niet eenvoudig te omschrijven. Dat vergt veel tijd. We onderzoeken momenteel de mogelijkheid om een Brits voorstel van een generieke beschrijving van de synthetische cannabinoïden uit hun wetgeving over te nemen. Zij hebben sinds 2009 een wetgeving in die zin ontwikkeld. Een werkgroep met experts in deze materie - onder andere uit het College van Procureurs-Generaal, de Federale Politie, de Dienst Wetgeving en het NICC - onderzoekt momenteel de verschillende mogelijkheden om verder te gaan met die generieken, zowel op technisch-wetenschappelijk als op juridisch-legistiek vlak.
De problematiek werd eerder al bestudeerd door het Europese drugsobservatorium dat er een publicatie aan heeft gewijd. Dat ontdekt ieder jaar op Europees vlak ongeveer 25 nieuwe drugs. Het is echt een never-ending story. Europa coördineert via dat Drugsobservatorium wat er in de diverse landen op dat vlak gebeurt.
Onder het voormalige Belgische Europees voorzitterschap werd de problematiek van de legal highs en de designer drugs in de Raad van de Ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken besproken. Op deze ingeslagen weg wordt verder gewerkt onder het Hongaarse en het navolgende Poolse voorzitterschap.
De Europese Commissie neemt verdere initiatieven en bestudeert de nood om bepaalde van deze producten onder Europese controle te plaatsen. De meeste lidstaten van de Europese Unie blijken immers met de problematiek begaan en voorzien zelf in strafbaarstellingen.
Er loopt ook een studie inzake jongeren en drugs, specifiek wat het gebruik van legal highs betreft. De resultaten van deze barometer worden in juni verwacht. Op basis daarvan zullen we verdere initiatieven nemen.
Er worden dus op vele fronten tegelijk initiatieven genomen om deze fenomenen te bestrijden.
Ik wens er nog de aandacht op te vestigen dat voor de drugsproblematiek, via het Reitoxnetwerk van het Europese Drugsobservatorium, bestaande uit nationale focal points in iedere lidstaat, een soort vroegtijdig alarmsysteem bestaat voor nieuw opduikende en zorgwekkende trends, fenomenen en producten. Met dit nieuwe waarschuwingssysteem kunnen de landen nieuwe tendensen signaleren en kunnen ze relatief kort op de bal spelen en van elkaars ervaringen leren.
Zodra in het vermelde koninklijk besluit de producten op de lijst van verdovende middelen staan, worden de principes van de federale beleidsnota drugs uit 2001 en de ministeriële richtlijn van 2003 toegepast zoals dat gebeurt voor de andere synthetische drugs.
De opsporing van de labs waar synthetische drugs worden gemaakt, is nu al een prioriteit voor de opsporings- en vervolgingsdiensten. Op dat vlak hebben de politiediensten al succes geboekt.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Er gebeurt meer dan ik dacht. Daar ben ik tevreden over.
Ik doe een oproep om over te schakelen naar het systeem van gemeenschappelijke groepen en generieke beschrijvingen. Destijds werd de dopingwetgeving zo aangepast dat de lijsten eenvoudigweg bij ministerieel besluit konden worden aangepast. Een wettelijke machtiging om als minister die lijsten snel aan te passen zou nuttig zijn.
Ook Europa moet een belangrijke rol spelen in de strijd tegen synthetische drugs. Jongeren worden met synthetische cannabis geconfronteerd. Ze gaan ervan uit dat die vergelijkbaar is met gewone cannabis, maar dat is helemaal niet zo. De gevolgen van het gebruik van synthetische cannabis zijn vandaag nog niet bekend. Er is bijzonder weinig onderzoek over. Synthetische drugs worden in kleine, zeer mobiele laboratoria gemaakt, die vaak bij de politiediensten bekend zijn, maar niet kunnen worden aangepakt omdat er niets illegaals gebeurt.
Ik dring erop aan dat de werkgroep snel optreedt. Er dreigen veel dodelijke slachtoffers te vallen als we de nieuwe ontwikkelingen niet snel aanpakken.