5-67COM

5-67COM

Commissie voor de Justitie

Handelingen

WOENSDAG 11 MEI 2011 - OCHTENDVERGADERING

(Vervolg)

Vraag om uitleg van de heer Bart Laeremans aan de minister van Justitie over «de evaluatie van de zogenaamde nultolerantie in Kuregem» (nr. 5-699)

De heer Stefaan De Clerck, minister van Justitie. - Ik zou het ten zeerste waarderen dat deze vraag om uitleg zou worden omgezet in een schriftelijke vraag omdat ik geen detailinformatie heb over nultolerantie.

De heer Bart Laeremans (VB). - Vorige maand is deze vraag uitgesteld om de minister de gelegenheid te geven detailinformatie in te winnen.

De zogeheten nultolerantie is een jaar van toepassing in de Anderlechtse wijk Kuregem, dus is het tijd voor een evaluatie. Volgens politiecijfers zou het aantal misdrijven met 28% gedaald zijn van 1497 naar 1078 feiten. De afbakening van het gebied is evenwel niet duidelijk.

Pijnpunt blijft de trage reactie van Justitie en de uitvoering van de straffen. Minister Turtelboom verklaarde op 3 februari: `Het kan nog beter. We konden al veel verder staan als Justitie beter zou meewerken.'

Ook in de Kamer antwoordde de minister op een parlementaire vraag in verband met de situatie in Kuregem dat `politie en parket belangrijk werk leveren, maar dat Justitie te traag volgt'.

Nog steeds worden criminelen kort na hun eerste verhoor weer de straat op gestuurd. Er werd een zogeheten snelrechtkamer opgericht, maar die komt slechts een keer per maand samen en daar worden slecht twaalf tot dertien zaken behandeld. De Brusselse rechtbankvoorzitter wil het systeem uitbreiden, maar beschikt niet over voldoende rechters om dat te doen. De minister geeft wat dat betreft niet thuis en wacht op de resultaten van een grote werklastmeting. Dat roept veel vragen op.

Kan de minister een overzicht geven van de gevolgen van de zogeheten nultolerantie op het terrein? Kan het parket de daling van de criminaliteit in de betrokken wijk bevestigen? Beschikken politie en parket over de cijfers die beperkt zijn tot het grondgebied van genoemde wijk? Is er een verband tussen de criminaliteitscijfers van de politie en die van het parket?

Op welke wijze werd de aanpak van parket en rechtbank gewijzigd? Op welke wijze wordt er samengewerkt met de politiediensten en andere inspectiediensten? Wordt er meer gecontroleerd op illegaal verblijf, illegale economische activiteiten en zwartwerk?

Hoeveel verdachten werden sinds de invoering van de nultolerantie ter beschikking gesteld van het parket naar aanleiding van misdrijven in de betrokken wijk? Welk gevolg werd daaraan gegeven? Hoeveel personen werden er door de onderzoeksrechter aangehouden? Hoeveel personen zitten er nog steeds vast? Hoeveel personen werden er veroordeeld?

Hoe vaak werd snelrecht toegepast? Hoeveel veroordelingen werden er door zo een kamer uitgesproken? Hoe vaak werd bij verstek veroordeeld? Binnen welke tijd wordt een vonnis geveld?

Welk soort zaken wordt voor snelrecht geselecteerd? Bestaan daarvoor afspraken met het parket? Beperkt zich dat tot feiten die zich in Kuregem en omgeving voordoen of komt heel Brussel of het hele arrondissement in aanmerking?

Hoe komt het dat er maar twaalf tot dertien snelrechtzaken per maand kunnen worden afgehandeld? In Gent worden 40 tot 50 snelrechtzaken per zitting afgehandeld. Hoe reageert de minister op de vraag van de rechtbankvoorzitter naar extra rechters in Brussel? Hoe lang zullen de resultaten van de werklastmeting nog op zich laten wachten?

De heer Stefaan De Clerck, minister van Justitie. - De besprekingen met de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg te Brussel verliepen aanvankelijk moeilijk. Uiteindelijk besliste de voorzitter om zelf in te staan voor regelmatige zittingen van de snelrechtbank, waarop deze dossiers dan prioritair konden worden behandeld. De voorzitter vroeg bijkomend personeel. Die vraag kon niet worden ingewilligd, want de personeelsformatie van de rechtbank is nagenoeg volledig ingevuld. Het parket heeft wel een personeelstekort omdat om taalredenen een aantal plaatsen niet worden ingevuld.

Ik pas de personeelsformatie niet aan zolang er geen werklastmeting is. Ik moet immers over een objectieve basis beschikken. Dat standpunt geldt voor heel België. De magistratuur kreeg zelf de verantwoordelijkheid om een methodiek uit te werken waarmee die werklast kan worden gemeten. De rechtbank van Bergen heeft zich uit dit project teruggetrokken. Het hof van beroep van Luik nam de plaats van Bergen in voor de eerste werklastmeting bij de hoven van beroep. Op een aantal plaatsen lopen proefprojecten voor werklastmetingen bij de rechtbanken van eerste aanleg.

Volgens politiecijfers zou het aantal misdrijven gedaald zijn.

De politie-interventies hebben zeker een positief effect. Van de acties ter zake van het parket en van de zetel heb ik geen cijfers. De gerechtelijke autoriteiten zeggen me dat ze op basis van hun databanken niet kunnen uitmaken of dossiers gelinkt zijn aan het nultolerantiebeleid in Kuregem en ook niets kunnen zeggen over de manier hoe ze door het parket en de zetel worden behandeld. Daarom kan ik op tal van vragen naar cijfers geen antwoord geven.

Kwalitatief is de samenwerking tussen politie en parket altijd voorbeeldig geweest. Er is mij herhaaldelijk bevestigd dat die samenwerking goed loopt. Het probleem zit hem in de doorstroming naar de zetel, maar dat is in de eerste plaats een kwalitatief probleem. Het is namelijk helemaal niet evident om veel van de kleine dossiers die met nultolerantie te maken hebben, een strafrechtelijk vervolg te geven. Onder andere door gebrek aan voldoende bewijs worden veel van die zaken geseponeerd. Precieze cijfers kan ik dus niet geven, maar over grote aantallen gaat het in geen geval. Uit de cijfers valt ook niet af te leiden dat justitie het pijnpunt is in het hele verhaal. Ik verzet me dan ook tegen de uitspraak van collega Turtelboom dat bij haar diensten alles goed loopt en de rest van de keten niet werkt. Het parket levert goed werk. Dat wordt zelfs door politiemensen bevestigd.

Zij die zeggen dat de dossiers niet goed van de politie naar het parket en de zetel doorstromen, gaan er blijkbaar van uit dat alle dossiers die door de politie worden opgemaakt automatisch naar de rechtbank gaan. Zo loopt het niet en zo kan het ook niet lopen. We moeten dat ook niet vragen.

Ik ga ervan uit dat het initiatief van de voorzitter van de rechtbank van Brussel voldoet. Ik wil hem wel nog eens vragen hoeveel veroordelingen de maandelijkse zitting van de correctionele kamer onder zijn voorzitterschap heeft meegebracht, of die zittingen nog doorgaan en op welke wijze hij de samenwerking in het kader van de nultolerantie in Kuregem in de toekomst ziet verlopen.

De heer Bart Laeremans (VB). - Mijn vraag dateert van 16 maart en toch kan de minister bijna een maand later maar zeer weinig cijfers voorleggen. Dat stelt me erg teleur.

Ik begrijp wel dat de politie op een andere manier statistieken bijhoudt dan het parket. Het parket in Brussel werkt overigens in het arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde, waarvan de actieradius veel te groot is. Alleen al daarom zou het moeten worden gesplitst. Toch kan ik moeilijk aanvaarden dat het parket helemaal niet in cijfers kan weergeven wat het in Kuregem heeft gedaan en wat de resultaten daarvan zijn. Men had minstens een paar magistraten ermee kunnen belasten om de zaak van nabij op te volgen. Blijkbaar is dat niet gebeurd. Wil men die magistraten niet lastig vallen en laat men ze maar gewoon verder doen? Gevolg is dat het parlement slecht wordt geïnformeerd, ook na zoveel weken wachten. Ik betreur dat ten zeerste, ook al is dat misschien niet echt een kwestie van onwil vanwege het parket.

De minister zegt dat de samenwerking tussen politie en parket goed loopt, maar alle signalen die wij van de politie krijgen, wijzen erop dat het parket veel te traag werkt, de zaken niet actief aanpakt, veel te veel personen onmiddellijk vrijlaat en dossiers zonder gevolg laat. Daarbij merk ik op dat ook de zetelende magistratuur ter zake verantwoordelijkheid moet opnemen. De minister heeft me onlangs nog de cijfers van het aantal aanhoudingen gegeven. Het waren er een paar honderd, overigens meer gerechtelijke dan administratieve. Verhoudingsgewijs zijn slechts weinig zaken voor de snelrechtkamer in Brussel verschenen: twaalf of dertien. In Gent zijn er veertig tot vijftig snelrechtzaken per zitting! Wat loopt er in Brussel fout, dat het er zoveel minder efficiënt toegaat?

De heer Stefaan De Clerck, minister van Justitie. - Vergeet niet dat het in Brussel gaat om een bijkomende zitting die de voorzitter zelf organiseert om een deel van die dossiers te behandelen. Uit die cijfers van Brussel mag zeker niet worden afgeleid dat er te weinig zaken door de snelrechtkamer worden behandeld.

De heer Bart Laeremans (VB). - De minister geeft de indruk dat hij het allemaal niet zo goed weet. Volledigheidshalve zal ik in de komende weken nog bijkomende vragen stellen.

De heer Stefaan De Clerck, minister van Justitie. - Dat zal ik doen want ik ben ook geïnteresseerd in een kwalitatieve beoordeling van de toepassing van nultolerantie. Voor de toekomst is het namelijk belangrijk te weten of en hoe we met een actie van nultolerantie effectief resultaat kunnen halen, voor een beperkte tijd en op een bepaalde plaats. Het is een oefening en het maakt niet uit of die in Antwerpen, Gent, Luik of Brussel wordt gehouden. Dat soort tijdelijke acties met inzet van bijzondere middelen moet mogelijk zijn. Het is projectmatig werken voor politie en aansluitend voor parket en zetel. Ik verdedig zeer zeker die methode, in tegenstelling tot de te algemene, langlopende en niet-renderende methodes. Volgens mij is het een goede methode, maar we moeten ze kwalitatief kunnen beoordelen, voor de hele keten. Ik zal daar dus ook bijkomende vragen over stellen.

Nu beschikt men niet over de juiste statistiek. Dat is precies een deel van het probleem. Men kan uit het statistisch materiaal niet distilleren wat er precies aan zo een specifieke actie is gelieerd. Dat moet worden verbeterd. Een speciale actie moeten we ook statistisch tot op het niveau van parket en zetel kunnen volgen. Nu kan dat niet omdat het zo niet geprogrammeerd is. Ik zal dus een kwalitatieve beoordeling vragen van de toepassing van de nultolerantie en ook van de opvolging ervan door parket en zetel.

De heer Bart Laeremans (VB). - Ik zal de minister daarbij helpen door bijkomende schriftelijke vragen te stellen. Het probleem lijkt me dat de cel waarvan ik veronderstel dat ze met de actie bezig is, ofwel niet bestaat ofwel niet in staat is de minister na zeven weken enige informatie te geven.

Ik had ook specifiek gevraagd waarom in Brussel de voorzitter van de rechtbank maar een twaalftal zaken per zitting behandelt, terwijl men in Gent veertig tot vijftig zaken per zitting haalt. Ook daarover zal ik de minister bijkomend ondervragen.

Kortom, het antwoord roept veel meer vragen op dan het duidelijkheid heeft gegeven. We zullen de zaak zeker blijven volgen.