5-43COM

5-43COM

Commission de la Justice

Annales

MERCREDI 23 FÉVRIER 2011 - SÉANCE DE L'APRÈS-MIDI

(Suite)

Demande d'explications de Mme Inge Faes au ministre de la Justice sur «l'informatisation de la Justice» (nº 5-353)

Mevrouw Inge Faes (N-VA). - Mijn vraag is gebaseerd op het persbericht dat begin dit jaar op de website van de FOD Justitie is verschenen. Blijkbaar wordt in de toekomst de nieuwe MaCH-applicatie veralgemeend bij Justitie.

Werd dit systeem getoetst aan de meest gangbare software binnen de advocatuur, zoals bijvoorbeeld Toga, of gaat dat nog gebeuren? Ik meen mij te herinneren dat de firma's die dergelijke software ontwikkelen in het verleden ook al betrokken werden bij de informatisering van Justitie.

Schuldbemiddelingsdossiers zouden als proefproject dienen om van start te gaan met elektronische procesvoering. Wat beschikkingen en dergelijke meer betreft, zie ik geen probleem. Anderzijds zal de schuldbemiddelaar te gepasten tijde ook documenten moeten doorsturen die bij het elektronische dossier worden gevoegd. Ik denk hierbij aan het homologatieverzoek van het plan van minnelijke aanzuivering, de vraag tot gerechtelijke aanzuivering, de kwijtschelding en andere.

Is het de bedoeling dat de schuldbemiddelaars op termijn met gestandaardiseerde documenten werken, of wordt er geopteerd voor het behoud van het huidige systeem en zullen die documenten bijvoorbeeld worden gescand, wat veel werk zal inhouden voor de griffiers.

Na de toelichting van de minister in de Kamercommissie voor de Justitie bleek men op het werkterrein niet overal op de hoogte van het proefproject.

In die toelichting van 12 januari zegt de minister dat de schuldbemiddelingsdossiers als proefproject zullen starten en gedematerialiseerd zullen worden. Zal dat project in één stap in het hele land worden geïmplementeerd, of zal het proefproject eerst in een aantal gerechtelijke proefarrondissementen worden getest? Indien het project niet in het hele land gelijktijdig wordt gelanceerd, welke arrondissementen komen dan wel in aanmerking en op basis van welke criteria?

Bpost zal van start gaan met het elektronisch verzenden van de poststukken, al dan niet met ontvangstmelding. Zijn de arbeidsrechtbanken klaar voor het voorgestelde systeem? Minnelijke voorstellen moeten immers aangetekend worden verzonden zoals bepaald bij de wet.

De heer Stefaan De Clerck, minister van Justitie. - Ik zal vandaag geen integraal overzicht geven van de ICT-ontwikkelingen bij Justitie. Zoals bekend heb ik onlangs in de Kamer een overzicht gegeven van de toekomstige aanpassingen. Na de Phoenixervaring wordt nu, samen met de magistraten, nagegaan wat prioritair is. Er worden databanken uitgebouwd. Iedereen krijgt dezelfde desktopapplicaties. 22 000 computers zullen op dezelfde manier met elkaar kunnen communiceren. We zijn ook bezig met de invoering van het MaCH-systeem. Rechtbanken en gebouwen zullen onderling verbonden worden. Een groot plan dus, dat stap voor stap wordt uitgevoerd.

De vredegerechten zijn al aangepast. Nu zijn de politierechtbanken en -parketten aan de beurt. We zullen dit jaar ook proberen de collectieve schuldenregeling aan te pakken. De griffies van de rechtbanken van koophandel en de arbeidsauditoraten volgen in het tweede semester.

Ik heb geen volledig elektronisch dossier inzake collectieve schuldenregeling beloofd tegen eind 2011, wel de volledige overstap naar MaCH voor de procedure van collectieve schuldenregeling. Zodra die overstap geregeld is, is de basis gelegd voor een evolutie naar een volledig elektronisch dossier. De collectieve schuldenregeling zal dan wel als eerste `case' dienen. De projecten om dat te realiseren, lopen reeds simultaan: scanning van de dossiers, elektronisch documentenarchief, centrale printing, enzovoort, zodat ze na de uitrol van MaCH in deze applicatie kunnen worden `ingeplugd'. De link naar andere partners buiten Justitie, zoals de advocatuur, wordt in hoofdzaak gemaakt via een elektronische postbus en verzendloket. Ik heb aangekondigd dat de eerste postbus nog dit jaar operationeel zal zijn. De samenwerking met externe partners heeft op technologisch vlak vooral te maken met het afspreken van technische standaarden. Uiteraard is daarvoor overleg nodig met de externe partners. Zaterdag 29 januari is reeds een eerste elektronische procedure van start gegaan. Door het uiteindelijk in werking treden van de databank met beslagberichten en collectieve schuldenregeling, is de oude procedure van papieren documenten, papieren archieven en fysieke neerlegging ter griffie verdwenen. Berichten worden nu nog slechts elektronisch aangemaakt door gerechtsdeurwaarders, griffies en schuldbemiddelaars. Ze worden ook elektronisch geconsulteerd, behoudens een overgangsperiode van drie jaar gedurende welke de oude papieren archieven nog ter griffie moeten worden geraadpleegd. Aan de hand van dit voorbeeld is het dus duidelijk dat een samenwerking met de externe partners van Justitie wordt opgezet. De eerste weken zullen we nog wat overgangspijnen kennen door de verandering van de werkmethodes, maar ik denk dat we op de goede weg zijn.

We zullen ongetwijfeld evolueren naar een strategie waarbij de documenten elektronisch en maximaal gestandaardiseerd aangeleverd moeten worden. De aanpak in het net vernoemde beslagberichtenproject is daar een voorbeeld van. Het is niet de bedoeling dat Justitie verwordt tot één groot scanningsinstituut.

Elektronische procedures en elektronische communicatie zullen zeer stapsgewijs ingevoerd moeten worden. Iedereen zal moeten begrijpen dat dit ook de afschaffing van papieren procedures inhoudt. Door twee circuits te organiseren, een papieren en een elektronisch, komen we niet tot meer efficiëntie, maar creëren we juist dubbel werk. Uiteraard zijn overgangsperiodes nodig, maar hoe korter die zijn, hoe beter en hoe efficiënter. Uit het project beslagberichtendatabank zullen we veel kunnen leren op dat vlak. Het cultuurveranderingsproces is echter pas begonnen.

Bijna alle informaticaprojecten starten met analyses, testfasen, proefprojecten. Op die manier proberen we een gestructureerde stelselmatige opbouw te realiseren. Ook bij de doorgedreven informatisering van de collectieve schuldenregeling zal dat zo zijn. In de eerste fase zal dit jaar, arrondissement per arrondissement, MaCH worden geïntroduceerd.

Dat de mensen op het terrein nog niet geïnformeerd zijn, is niet abnormaal. Ook de communicatie verloopt systematisch. Dankzij het recent opgestarte overlegplatform tussen gerechtelijke orde en de FOD Justitie gebeurt de communicatie in overleg tussen de partners van het platform. Binnen het kader van change management is het nuttig elkeen op het juiste moment te informeren, meestal kort voor het ogenblik dat ook de impact van de verandering voelbaar wordt. De verantwoordelijken voor de communicatie zullen daarvoor instaan. Vooral voor mensen op het terrein is het van groot belang dat de communicatie zeer concreet is en dat het project ook tot op dat niveau is uitgewerkt.

Het central printing-project in samenwerking met bpost, is inderdaad een van de onderdelen van het project.

Ondanks de vele moeilijkheden gaan we nu stap voor stap vooruit. Midden volgend jaar zal de informatisering van de vzw-databank een feit zijn, zodat een vzw van thuis uit kan worden opgericht. Alles wordt op elkaar afgestemd: achtereenvolgens komen de beslagberichten, vzw's, schuldenregelingen, de automatische intrekking van rijbewijzen door het linken van politierechtbanken en politieparketten aan de databank rijbewijzen, aan de beurt. Kortom geen top-down maar een bottom-up benadering.

Mevrouw Inge Faes (N-VA). - De hele elektronische aanpassing bij Justitie is zeker geen gemakkelijke oefening. Het is wel spijtig dat er onvoldoende wordt gecommuniceerd. Er verschijnt een persbericht op de website van Justitie over de nieuwe ontwikkelingen, maar de mensen op het terrein zijn te weinig geïnformeerd.