5-39COM

5-39COM

Commission des Finances et des Affaires économiques

Annales

MERCREDI 16 FÉVRIER 2011 - SÉANCE DE L'APRÈS-MIDI

(Suite)

Demande d'explications de M. Frank Boogaerts au vice-premier ministre et ministre des Finances et des Réformes institutionnelles sur «le fonctionnement du système informatisé EMCS» (nº 5-429)

M. le président. - M. Bernard Clerfayt, secrétaire d'État à la Modernisation du Service public fédéral Finances, à la Fiscalité environnementale et à la Lutte contre la fraude fiscale, répondra.

De heer Frank Boogaerts (N-VA). - Meer dan vijf jaar geleden startte de Europese Commissie een haalbaarheidsstudie van het EMCS, met het oog op de virtuele vervanging van de geleidedocumenten bij goederen vervoerd onder opschorting van accijnzen. Uiteindelijk werd officieel beslist het EMCS op te starten op 1 januari 2011.

Zodra het programma beschikbaar was, heeft de Belgische Federatie van Wijn en Gedistilleerd een informatiesessie georganiseerd. Volgende problemen kwamen toen aan de orde. Het informatieprogramma is niet gebruiksvriendelijk, heeft geen intensieve testperiode ondergaan en werd meteen in zijn definitieve versie gelanceerd. Er zijn ook duidelijke tekortkomingen op informaticagebied, waaronder de traagheid van het systeem.

Sta me toe enkele concrete voorbeelden te geven. Ze lijken misschien lachwekkend, maar zijn wel degelijk ernstig.

Bij raadpleging van de historiek van hun bewegingen komen sommige ondernemingen bij documenten terecht die melding maken van olie- en andere producten, die duidelijk niet tot de wijnsector behoren. Erger nog, sommige bedrijven konden documenten raadplegen die niet van hen waren. Zij hadden toegang tot dossiers van hun concurrenten, die ze bovendien nog konden aanzuiveren!

Deze problemen werden door de federatie gemeld aan de administratie en het kabinet van Financiën, waarna crisisvergaderingen werden georganiseerd op 5 en 13 januari jongstleden. Een tijdelijke noodprocedure tot eind januari, die inmiddels werd verlengd tot 22 februari, was het enige resultaat.

De ontoereikende werking van het systeem en de noodprocedure die dus nog van toepassing is, leggen de ondernemingen gedeeltelijk lam, met aanzienlijk commercieel nadeel als gevolg. Daardoor moeten de ondernemingen een beroep doen op tijdelijke oplossingen, zoals het inschakelen van extra personeel, wat een contradictie is, aangezien de informatisering van het systeem werd opgezet om het de ondernemingen gemakkelijker te maken.

Ik vernam daarom graag van de minister welke concrete initiatieven hij zal nemen om deze situatie op te lossen, zodat de noodprocedure kan worden opgeheven en een goed functionerend en betrouwbaar systeem kan worden geïntroduceerd. Welke afspraken heeft de minister al gemaakt met de betrokken federaties en ondernemingen om het systeem te verbeteren?

In welk tijdsbestek zijn concrete acties en oplossingen gepland? Brengt dit volgens de staatssecretaris extra kosten met zich mee? Hadden die niet vermeden kunnen worden? Wat is er misgelopen in de voorbereiding en de opstart van het informaticasysteem? Kan de staatssecretaris een raming geven van deze onvoorziene kostenpost?

Wat we hier meemaken is jammer genoeg vergelijkbaar met de problemen met PLDA, die ik in een vorige vraag ter sprake heb gebracht. Ook dat elektronische systeem is wellicht veel te vroeg opgestart, zonder dat men zeker was dat het performant was. Ook daar hebben de bedrijven uiteraard de rekening betaald, werden ze opgezadeld met een onvoldragen systeem en zitten ze nog altijd met problemen. Uiteindelijk gebeurt bij het EMCS hetzelfde.

Volgens contacten die ik met de sector heb gehad, was er gisteren een vergadering met vertegenwoordigers van Douane en Accijnzen en IBM. Daar bleek dat er toch wel iets schort aan de communicatie tussen beide partijen. Een nieuwe vergadering was gepland voor vanmorgen, bij de betrokken federatie, maar is niet doorgegaan om de eenvoudige reden dat het hele systeem platlag. Tot enkele uren geleden werkte er niets meer. De vergadering van vandaag had dan ook geen nut. De situatie stabiliseert zich, maar in de slechte zin. Het wordt dus eigenlijk erger.

De heer Bernard Clerfayt, staatssecretaris voor de Modernisering van de Federale Overheidsdienst Financiën, de Milieufiscaliteit en de Bestrijding van de fiscale fraude. - De administratie heeft geregeld contacten, zowel met de betrokken federaties als met een aantal ondernemingen die intensief gebruik maken van het EMCS. Deze contacten verlopen niet alleen telefonisch en via e-mail. Er worden ook vergaderingen belegd. Alle problemen worden geïnventariseerd en volgens een prioriteitenlijst opgelost.

Ook al is het EMCS beschikbaar, worden er dagelijks meer dan duizend documenten geldig gemaakt en hoort België bij de koplopers van de Europese Unie, toch werd ervoor gekozen de noodprocedure te handhaven om de handel niet te belemmeren, mochten bedrijven hinder ondervinden bij het gebruik van het EMCS. Voor verzendingen van goederen binnen België waarbij de noodprocedure werd toegepast, hoeven bedrijven bovendien tot 15 februari 2011 de gegevens niet meer a posteriori bij het EMCS in te sturen.

Het probleem van gebrek aan performantie, dat midden december 2010 werd vastgesteld, werd grotendeels opgelost op 12 januari 2011. Op korte termijn zijn nog enkele aanpassingen gepland om de performantie verder te verbeteren. Om de 14 dagen volgt een nieuwe release van het EMCS, waarbij telkens zoveel mogelijk gebreken worden opgelost. De datum en de inhoud van elke release worden vooraf meegedeeld via de website van het EMCS.

In het contract zijn kosten begroot voor het oplossen van vastgestelde gebreken en om nieuwe functies toe te voegen. Het EMCS is steeds binnen de oorspronkelijke begroting gebleven en niets wijst erop dat dit in de toekomst anders wordt.

Het EMCS was beschikbaar vanaf 1 april 2010, maar omdat de contractant aan wie de ontwikkeling van het EMCS was toegewezen, geen voldoende kwaliteit leverde, was het systeem gedurende de eerste zes maanden vrijwel niet bruikbaar, waardoor de fouten en gebreken niet aan het licht konden komen.

De heer Frank Boogaerts (N-VA). - U zegt dat om de 14 dagen een nieuwe release wordt geïnstalleerd en dat daarbij telkens zoveel mogelijk problemen worden aangepakt. Dat klopt toch maar gedeeltelijk.

We zagen dat ook al bij PLDA. Toen in het EMCS onlangs versie 3.4.1.5. werd geïmplementeerd, bleek die weer nieuwe en andere problemen te hebben. Precies hetzelfde gebeurt bij het EMCS: telkens wanneer daar een nieuw element aan wordt toegevoegd, crasht de rest van het systeem. Problemen worden dus helemaal niet opgelost. Ik begrijp dan ook de grote frustratie van de privébedrijven. Men dringt hen al te vaak nieuwe systemen op, zonder dat die voldoende getest of performant blijken te zijn, met alle nadelen van dien voor het bedrijfsleven en de concurrentiepositie. Als we ons in de gegeven economische omstandigheden op de toekomst willen voorbereiden, kunnen we mislukkingen als EMCS en PLDA best missen.