5-35COM

5-35COM

Commission des Finances et des Affaires économiques

Annales

MERCREDI 9 FÉVRIER 2011 - SÉANCE DE L'APRÈS-MIDI

(Suite)

Demande d'explications de M. Bert Anciaux au ministre du Climat et de l'Énergie et au ministre pour l'Entreprise et la Simplification sur «les prix records de l'énergie et de l'alimentation» (nº 5-315)

De heer Bert Anciaux (sp.a). - Al enkele weken flirt de olieprijs voor het eerst sinds 2008 met de kaap van 100 dollar. De Europese Centrale Bank en de Wereldbank maken zich toenemend zorgen over de forse prijsstijgingen voor olie, grondstoffen en voeding en de daaruit voortvloeiende inflatiepiek. Ook in Afrika en Azië maakt men zich ernstig ongerust over die dreigende recordprijzen.

Vorige maand zouden in de eurozone de prijzen met meer dan 2% zijn gestegen en België zou een inflatie van ongeveer 3,1% halen, een absolute piek sinds november 2008. Het is dus meer dan noodzakelijk om alles in het werk te stellen om de prijzenpiek zo beperkt mogelijk te houden en om te voorkomen dat de meest kwetsbare medeburgers alweer de rekening betalen. Uitgaven voor energie en voeding, toch basisbehoeften, vertegenwoordigen een relatief grotere hap in de kleine en middelgrote inkomens.

Ik heb vandaag de groter wordende kloof tussen rijk en arm al een paar keer aangekaart. Een stijgende energieprijs doet de armoede toenemen. Van verschillende zijden wordt ervoor gepleit om de energieprijzen aan banden te leggen.

Wat zal de minister doen om al die hoge prijzenpieken te voorkomen? Zijn er al concrete maatregelen genomen? Zijn er tijdelijke afspraken gemaakt met de respectieve sectoren om de prijs van de basisproducten laag te houden? Wordt voorzien in een noodfonds om de gezinnen met een laag inkomen tijdelijk bij te springen, om de prijsstijgingen af te toppen? Moeten we de negatieve voorspellingen ernstig nemen? Zo ja, wat kan er volgens de minister worden ondernomen tegen de prijsstijgingen? Werd daarover overleg gepleegd binnen de regering en de EU?

De regering had een wetsontwerp voorbereid over de prijsontwikkeling in de energiesector die de greep van de politiek vermindert in het voordeel van de CREG. Sommige partijen zijn er nog niet over wat nu het meest gunstige is. Zelf meen ik dat de politiek de zaak in handen moet houden. Wat denkt de minister daarover? En hoe kunnen we voorkomen dat via een stijging van de energieprijs de armoede nog groter wordt?

De heer Paul Magnette, minister van Klimaat en Energie. - De olieprijs is de jongste maanden inderdaad aan een sterke klim bezig. De oorzaak van de prijsstijging moet worden gezocht in de mondiale verschuiving van aanbod naar vraag voor olie en gas.

Het International Energy Agency (IEA) gaf in zijn World Energy Outlook 2010 al aan dat het tijdperk van de goedkope olie voorbij is. Bovendien verklaart de OPEC dat ze 70 tot 80 dollar per vat als een stabiele olieprijs beschouwen, maar dat de markt een olieprijs van 100 dollar per vat aankan. OPEC heeft wel aangegeven dat de productie de komende maanden kan worden opgedreven indien dat nodig zou zijn om het economisch herstel niet in gevaar te brengen.

De energiemarkten in Europa zijn uiteraard geliberaliseerd. Dat wil zeggen dat er in principe geen prijsafspraken worden gemaakt. De prijzen worden wel van dichtbij gemonitord door de CREG. De commissie ziet erop toe dat de energieleveranciers geen ongeoorloofde prijsstijgingen doorvoeren. Bovendien bestaan er in ons land al een aantal mechanismen die de consumenten een betere bescherming moeten bieden tegen een al te grote volatiliteit op de energiemarkt. Zo legt de programmaovereenkomst de methode vast voor de berekening van de maximumprijzen van de petroleumproducten. Hierbij wordt een plafondprijs opgelegd gebaseerd op de prijsschommelingen op de internationale markt.

Voor gas en elektriciteit bestaat het sociaal tarief. Dat is een gunstiger tarief dat tweemaal per jaar wordt vastgelegd door de CREG op basis van de laagste commerciële tarieven van de leveranties van aardgas en elektriciteit.

Ten slotte ben ik bezig maatregelen uit te werken om de prijsvolatiliteit uit te vlakken en de facturen voor de consument overzichtelijker en begrijpelijker te maken zodat de consument een goed geïnformeerde keuze kan maken. Mijnheer Anciaux, ik zal niet nalaten u op de hoogte te houden van de verdere evolutie van de dossiers.

De heer Bert Anciaux (sp.a). - Ik dank de minister voor die maatregelen.

De minister vindt de liberalisering van de energiemarkt vanzelfsprekend. Ik vind dat niet. We moeten ook de vraag durven stellen of die liberalisering wel altijd zo goed is geweest voor de bevolking en of we ons moeten blijven verstoppen achter de in Europa vanzelfsprekende liberaliseringstendens.

Op andere terreinen heeft de overheid de jongste jaren veel meer ingegrepen, bijvoorbeeld naar aanleiding van de financiële crisis en de bankencrisis. Als zich echt een sociale crisis zou voordoen, moet de overheid haar verantwoordelijkheid nemen en ervoor zorgen dat de prijzen kunnen dalen.

Ik hoop dat de volgende regering daartoe de mogelijkheden zal krijgen en dat de regering van lopende zaken verdere initiatieven blijft ontwikkelen.