5-30COM | 5-30COM |
De voorzitter. - De heer Vincent Van Quickenborne, minister voor Ondernemen en Vereenvoudigen, die ter zake bevoegd is, antwoordt.
De heer Frank Boogaerts (N-VA). - Onlangs brachten verschillende kranten artikels over fraude met diamantcertificaten.
Het Antwerps gerecht heeft een fraudenetwerk blootgelegd van illegale steentjes uit Brazilië die met vervalste Kimberleycertificaten naar Antwerpen waren verzonden. De Kimberleycertificaten moeten wereldwijd de legale oorsprong van diamanten garanderen. In dit dossier gaat het om twee diamantfirma's uit Antwerpen.
De Kimberleycertificaten van de verzonden diamanten in deze zaak zouden in 2004 en 2005 op basis van fictieve gegevens zijn toegekend in Brazilië. Er stonden bijvoorbeeld fictieve diamantdelvers in vermeld en er werden namen opgegeven van firma's die niets met de diamantsector te maken hebben en zelfs de naam van een man die al in 2001 was overleden. Ook was sprake van diamantmijnen die onmogelijk de grote hoeveelheid diamanten konden voortbrengen die in de certificaten stond vermeld. De fraudeurs hadden tevens een medewerker omgekocht van de Braziliaanse dienst die de Kimberleycertificaten uitreikt.
In de boekhouding van de twee Antwerpse firma's wordt echter met geen woord gerept over de echte leveranciers van de illegale diamanten. Alle betalingen gebeurden via gewone bankoverschrijvingen en er werd gewerkt met deelbetalingen zodat nooit naar een welbepaalde factuur kon worden verwezen.
Dat netwerk is ondertussen opgerold, maar het is nog maar de vraag of de fraude met Braziliaanse Kimberleycertificaten beperkt is gebleven tot de twee firma's van dit dossier. De Antwerpse speurders zijn zelf naar Brazilië getrokken, waar ze konden vaststellen dat op het hoogtepunt van de fraude, tussen november 2003 en februari 2006, in Brazilië 184 dergelijke Kimberleycertificaten zijn afgeleverd. Liefst 74 daarvan gingen over de verkoop aan Belgische firma's. Dat zijn er nog veel meer dan in dit ene fraudedossier.
Worden de Kimberleycertificaten niet uitvoerig gecontroleerd bij de invoer van de diamanten in België? Wat is de procedure bij controle? Is deze problematiek ook in andere landen te merken? Zo ja, worden hier Europese besprekingen en richtlijnen voor gepland? Is er in dit verband al overleg geweest met de Braziliaanse overheid? Zo ja, wat is het resultaat?
Vindt de minister het niet opportuun strengere boekhoudkundige verplichtingen op te leggen als het gaat om de betaling en verhandeling van diamanten, zoals bijvoorbeeld de verplichte vermelding van een factuurnummer, om zo een betere traceerbaarheid tot stand te brengen?
Wat met het onderzoek naar de andere certificaten die aan Belgische firma's werden uitgereikt? Heeft dat plaatsgevonden? Zo ja, wat is het resultaat? Zo neen, wat is daarvan de reden?
De heer Vincent Van Quickenborne, minister voor Ondernemen en Vereenvoudigen. - Het Kimberley Process Certification Scheme (KPCS) is van toepassing op de internationale handel in ruwe diamant. Voor de lidstaten van de Europese Unie worden de verplichtingen van het KPCS vastgelegd in Verordening 2368/2002 van 20 december 2002. De Europese Commissie heeft zes controleautoriteiten, waaronder een Belgische, aangesteld om toe te zien op de correcte uitvoering van het KPCS in de Europese Unie.
Artikel 3 van deze Verordening onderwerpt de invoer van ruwe diamant in de Europese Unie aan drie strenge voorwaarden.
1. De zending ruwe diamant moet vergezeld zijn van een authentiek Kimberleycertificaat dat geldig is verklaard door de bevoegde autoriteit van het uitvoerende land.
2. De zending ruwe diamant moet worden vervoerd in fraudebestendige houders en de zegels aangebracht door de bevoegde autoriteit van het uitvoerende land moeten intact zijn.
3. Het Kimberleycertificaat beschrijft eenduidig de betreffende zending ruwe diamant.
De controle op de correcte uitvoering van het KPCS wordt in België gevolgd door een samenwerkingsverband tussen de dienst Vergunningen van de FOD Economische Zaken, de FOD Buitenlandse Zaken, de FOD Financiën, de douane en de Antwerpse diamantindustrie.
Een zending ruwe diamant die het grondgebied van de Europese Unie binnenkomt, wordt gecontroleerd door de douanediensten van de betrokken lidstaat. Vervolgens wordt de zending voorgelegd aan één van de zes aangeduide controleautoriteiten. In België controleert de dienst Vergunningen van de FOD Economie de authenticiteit en de geldigheid van het Kimberley-certificaat. Beëdigde experts van het Diamond Office voeren, onder toezicht van de FOD Economie, fysieke inspecties uit op de inhoud van iedere zending. Het huidige controlesysteem is in België van toepassing sinds 1 januari 2003.
Het onderzoek door het parket naar fraude bij de invoer van ruwe diamant uit Brazilië in de periode van november 2003 tot februari 2006 gaat niet over de vervalsing van Braziliaanse Kimberley-certificaten. De betreffende ingevoerde ruwe diamanten uit Brazilië waren vergezeld van een authentiek Kimberley-certificaat, geldig opgesteld door de bevoegde Braziliaanse autoriteit. De controles door de dienst Vergunningen van de FOD Economie en door de beëdigde experts van het Diamond Office zijn nauwgezet uitgevoerd en hebben bevestigd dat aan de drie voorwaarden voor de invoer van ruwe diamant in de Europese Unie was voldaan.
In het kader van het onderzoek door het parket heeft de FOD Economie, op uitdrukkelijk verzoek van de onderzoeksrechter, alle gegevens over de invoer van ruwe diamant en de bijbehorende Kimberleycertificaten van de betrokken ondernemingen overgemaakt aan de speurders.
Uit het onderzoek door het parket is gebleken dat valse gegevens werden voorgelegd aan de bevoegde Braziliaanse autoriteit die op basis daarvan authentieke en geldige Kimberley-certificaten heeft uitgereikt. De controles door de Belgische autoriteiten konden deze vorm van fraude onmogelijk aan het licht brengen.
Op geen enkel ogenblik zijn er in de periode van november 2003 tot februari 2006 redenen geweest om fraude te vermoeden bij de invoer van ruwe diamant uit Brazilië. Binnen het KPCS heeft Brazilië de reputatie van een betrouwbare partner opgebouwd. De Braziliaanse autoriteiten zijn onmiddellijk opgetreden tegen de aanwijzingen van fraude. Zij hebben op 14 februari 2006 op eigen initiatief de uitvoer van ruwe diamant uit Brazilië opgeschort voor de duur van het gerechtelijke onderzoek. Na interne maatregelen en een aanscherping van het controlesysteem voor de afgifte van Kimberleycertificaten heeft Brazilië op 29 september 2006 de uitvoer van ruwe diamant hervat.
De FOD Economie heeft de diamantsector in België geïnformeerd over de opschorting van de uitvoer van ruwe diamant uit Brazilië en heeft mee toegezien op de naleving ervan door de Belgische en Europese diamanthandel.
De Europese Commissie en België hebben een zeer actieve rol gespeeld bij de totstandkoming van het KPCS. De verplichtingen van het KPCS hebben een dwingende juridische basis voor de lidstaten van de Europese Unie. De Belgische controleautoriteit is één van de zes erkende controleautoriteiten van de Europese Unie.
Tijdens de plenaire vergaderingen van het Kimberley Process is de fraude bij de uitvoer van ruwe diamant uit Brazilië nooit ter sprake gebracht. De FOD Economie heeft dan ook geen weet van eventuele gelijklopende onderzoeken in andere landen.
Er zijn geen bilaterale contacten geweest tussen de FOD Economie en de bevoegde Braziliaanse autoriteiten over dit dossier. Voor eventuele contacten en/of onderzoeksdaden in het kader van het onderzoek door het parket verwijs ik naar de minister van Justitie.
Zoals alle Belgische ondernemingen zijn de geregistreerde diamanthandelaren onderworpen aan de wettelijke beschikkingen in verband met de boekhouding en jaarrekening, vastgesteld in de wet van 17 juli 1975 en in de wet van 7 mei 1999 houdende het Wetboek van Vennootschappen.
Voor natuurlijke personen zonder woonplaats in België en met een zetel in het buitenland, is de wet uitsluitend van toepassing op hun bijkantoren in België.
De wet van 17 juli 1975 op de boekhouding van ondernemingen bevat reeds verschillende grote principes voor het voeren van een boekhouding door ondernemingen. Zo moet elke onderneming een passende boekhouding voeren (artikel 2). Bovendien dient de boekhouding van rechtspersonen al hun verrichtingen, bezittingen, vorderingen, schulden en verplichtingen van welke aard ook te omvatten (artikel 3). Elke boekhouding moet door middel van een stelsel van boeken en rekeningen gevoerd worden met inachtneming van de gebruikelijke regels van het dubbele boekhouden (artikel 4). Alle verrichtingen moeten worden ingeschreven zonder uitstel, getrouw, volledig en naar tijdsorde (artikel 5).
Elke boeking moet gebeuren aan de hand van een gedagtekend verantwoordingsstuk, waarnaar zij moet verwijzen (artikel 6).
Ik wil ook verwijzen naar het `Extractive Industries Transparency Initiative' (EITI) en de voorstellen over nieuwe internationale boekhoudnormen voor natuurlijke hulpbronnen. Beide initiatieven kunnen zeker bijdragen tot een betere opsporing van illegale activiteiten.
Daarnaast wil ik ook verwijzen naar internationale en Europese afspraken over strengere controles en een betere uitwisseling van informatie, zoals het VN-verdrag tegen corruptie (UNCAC), de verdragen betreffende de uitwisseling van informatie in belastingzaken (TIEA's) en de standaarden die werden opgesteld door de Financial Action Task Force (FATF).
Wat de vijfde vraag betreft, hebben mijn diensten van het parket geen bijkomende informatie gekregen.
De heer Frank Boogaerts (N-VA). - Het is inderdaad moeilijk om op te treden als de certificaten authentiek, maar de gegevens in de certificaten vervalst zijn. De controle-instanties doen al het mogelijke. De bonafide diamanthandelaars in Antwerpen zijn er alleen maar bij gebaat als wordt opgetreden tegen malafide handelaars en vervalste certificaten.
(De vergadering wordt gesloten om 14.55 uur.)