5-28COM | 5-28COM |
De heer Rik Daems (Open Vld). - Na de vele discussies over de operaties die in België en in heel Europa tijdens de bankencrisis hebben plaatsgevonden, blijf ik ervan overtuigd dat wij die crisis in België nog niet zo slecht hebben aangepakt. Er zijn zeker terechte vragen over de zaak-Fortis, maar in globo hebben we in vergelijking met de rest van Europa in volume een van de kleinste operaties gedaan. Het blijft natuurlijk volumineus als men alleen naar zijn eigen zakdoek kijkt, maar in vergelijking met andere landen is de operatie bij ons zeer bescheiden. In België gaat het volgens de cijfers waarover ik beschik, alles samen over 5 à 6 procent van het nationaal inkomen, terwijl het in het Verenigd Koninkrijk om 70 procent gaat en in Ierland zelfs om 250 procent.
Mijn vraag is vooral: waar staan we vandaag? Hoe groot is de overheidsparticipatie in de Fortis Groep, Fortis Bank, Dexia, Ethias, KBC en RPI? Tegen welke prijs heeft de overheid zich daar ingekocht en wat is de waarde van die participaties vandaag? Welke waarborgen heeft de overheid gegeven en hoeveel brengen die op?
Op basis van enkele berekeningen die ik zelf heb gemaakt, kom ik in de buurt van de cijfers die de minister al heeft meegedeeld. Voor de ontvangsten van 2010 kom ik op 7 à 800 miljoen euro en voor 2011 kom ik aan 1,5 miljard euro. Daar moeten natuurlijk nog de financieringskosten van worden afgetrokken. Volgens mij bedragen die ongeveer 500 miljoen euro. Klopt dat?
Als we de slotsom maken en het allemaal puur financieel bekijken, kost de hele operatie de overheid niets - om niet te zeggen dat ze winstgevend is - en zorgt ze voor een budgettair voordeel.
Een andere vraag is natuurlijk wat het lot is van de oorspronkelijke aandeelhouders van de banken. Voor de Fortisaandeelhouders bepaalt het akkoord dat er een soort van meerwaardedeling komt, indien de overheid de aandelen verkoopt op een moment dat het aandeel boven een bepaalde koers stijgt.
Is het de intentie van de regering om, wanneer er een behoorlijke meerwaarde is - wat vandaag nog niet het geval is - effectief uit te stappen en gebruik te maken van de clausule? Het risico mag uiteraard niet worden gesocialiseerd - aandelen kopen is altijd een risico - maar de overheid heeft wel een eenzijdige actie gevoerd die betwistbaar kan zijn. Dat onderdeel van het oorspronkelijke akkoord kan misschien geen soelaas bieden voor de meer dan 600 000 aandeelhouders, maar het kan wel gedeeltelijk tegemoetkomen door de operatie, die overal in Europa heeft plaatsgevonden, voor een deel te compenseren.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - De verschillende overheden in België hebben niet enkel in aandelen geïnvesteerd, maar ook leningen toegestaan. Kan de minister daar ook op ingaan in zijn antwoord?
De heer Didier Reynders, vice-eersteminister en minister van Financiën en Institutionele Hervormingen. - Ik zal een tabel bezorgen met de cijfers van de huidige waarde voor de verschillende investeringen voor een totaal van 15,14 miljard euro. Voor de niet-beursgenoteerde vennootschappen is het uiteraard moeilijker de waarde te bepalen.
BNP Paribas heeft al twee maal dividenden uitgekeerd, één keer in aandelen en één keer in cash, voor 212 miljoen euro, en Dexia één maal, in aandelen. Daarnaast waren er nog de betalingen voor de staatsgaranties. Ik zal een tabel bezorgen met de verschillende ontvangsten van de banksector. In 2010 bedroegen ze 1 150 000 000 euro. In 2011 zullen ze twee miljard bedragen. Die inkomsten komen voort uit de wettelijke bankheffing, op basis van de deposito's in de verschillende banken, en uit dividenden, intresten, premies voor de staatswaarborg en dergelijke meer. Aan die investering is ook een kost verbonden van ongeveer 500 miljoen euro, de betalingen van de leningen voor de verschillende investeringen. De opbrengst voor de staat zal in 2011 dus netto 1,5 miljard euro bedragen. Dat is een goede evolutie.
Er wordt vaak gevraagd waarom de staat niet voor een stand alone opteerde. Meer dan twee jaar later blijkt het een zeer goede beslissing geweest te zijn daar niet voor te opteren, maar wel voor een samenwerkingsakkoord met BNP Paribas voor Fortis. Indien de staat vandaag de enige aandeelhouder in Fortis zou zijn, dan zouden er wellicht nu tegen ons land speculatieproblemen zijn.
De mogelijkheden tot exit verschillen van bank tot bank.
Voor BNP Paribas is de exit afhankelijk van de optie die Ageas - het oude Fortis - bezit op 121 218 054 aandelen BNP Paribas, aangehouden door de Federale participatie en investeringsmaatschappij ten voordele van haar aandeelhouders. Die beschikken over een call-optie uitvoerbaar tussen 10 oktober 2010 en 9 oktober 2016 tegen de prijs van 66,72 euro per aandeel.
We zullen zien wanneer het voor Ageas mogelijk is zo'n optie te leveren. Het betreft een verbintenis van de Belgische staat ten voordele van aandeelhouders gedurende een bepaalde tijd.
RPI, Royal Park Investment, het instrument dat de toxische activa van Fortis groepeert, wordt beheerd in het perspectief van een runoff, maar de terugkoop van onze participatie door een derde investeerder is theoretisch mogelijk.
De financiële situatie van Dexia en Ethias zal de mogelijke exitstrategieën van deze twee instellingen bepalen. Dat is vandaag nog niet mogelijk; het hangt ook af van de snelheid waarmee de herstructureringsplannen worden geïmplementeerd. De EU heeft ook nog vragen en er is de interne evolutie. We moeten dus wachten op de resultaten van de verschillende herstructureringsplannen.
De overheidsinterventie in KBC gebeurde via een achtergestelde lening, terugbetaalbaar tegen 150 procent in december 2013. Die terugbetaling kan voortijdig gebeuren. Ook een conversie in aandelen is mogelijk is. Ik heb in dat verband al contact gehad met de huidige en de, misschien wel, volgende voorzitter van KBC.
Ik heb sinds 2008 altijd gezegd dat we niet onmiddellijk een beslissing zouden nemen, maar dat we zouden wachten op een betere situatie van de verschillende aandelen. We houden contact met alle instellingen om na te gaan of het voor de Schatkist en voor de verschillende instellingen nuttig is een beroep te doen op de markt voor een deel van onze aandelen. We hebben dus nog geen beslissing genomen. Dat kan nog enkele maanden en misschien wel enkele jaren duren. Met een totale omvang van de financiële sector van meer dan twee miljard, met correcte dividenden en met een correcte betaling van de rente op leningen is dat misschien een goede zaak voor ons.
Er wordt vaak gezegd dat we, wat Fortis betreft, samenwerken met een buitenlandse bank. De Belgische staat is echter de eerste aandeelhouder van BNP-Paribas, niet alleen van het Belgische onderdeel, maar voor de hele bank. Dat betekent dus dat België de eerste aandeelhouder is van een van de grootste banken ter wereld.
De heer Rik Daems (Open Vld). - Ik dank de minister. Op het ogenblik dat een beslissing wordt genomen, heeft iedereen een mening en pas achteraf worden de effecten duidelijk. De evolutie kan in algemene termen positief worden genoemd. Ik hoop wel dat op een bepaald ogenblik de beurskoers in die mate evolueert dat de call-optie van Ageas interessant wordt. Dat kan immers ook politiek interessant zijn, maar dat zullen we dan wel zien.
We hebben nu wel een stabiele inkomstenstroom uit dividenden van deze investeringen, die een zeer goed rendement hebben. Het zal dan ook geen onbelangrijke beslissing zijn om dat kapitaal af te wegen tegen andere inkomsten die rechtstreeks een gevolg hebben voor de begroting.
Blijkbaar vergeet men altijd dat wij de absolute referentieaandeelhouder zijn van BNP Paribas door 75 procent van de Fortisaandelen te ruilen voor ongeveer 11 procent aandelen van BNP Paribas. In de raad van bestuur van BNP Paribas zou dit sterker tot uiting mogen komen. Het lijkt mij niet onzinnig in de aparte comités een vicevoorzitterschap te ambiëren met bepaalde competenties, al was het maar om zo het karakter van de Fortisbank in België, waarin de staat 25 procent aandelen heeft, te vrijwaren en de invloed van Frankrijk daar te beperken. Dat zou effect moeten hebben voor de markt en voor de consumenten en de kredietvorming van onze eigen bedrijven.
Ik heb een positief verhaal gehoord. De regering heeft haar werk gedaan en ik hoop dat ze dat blijft doen.