5-699/1 | 5-699/1 |
26 JANUARI 2011
Vrouwen worden vandaag vrijwel volledig uitgesloten van alle vredesonderhandelingen of vredeshandhavingsprocessen. Instellingen en processen inzake vrede en veiligheid blijven een traditioneel mannenbastion. Erger is dat we moeten vaststellen dat de wil nog altijd ontbreekt en dat er zelfs een zekere weerstand is, om vrouwen een actieve plaats te geven in vredesprocessen. Kortom, vrouwen worden niet aanvaard aan de onderhandelingstafel omdat zij vrouwen zijn, en oorlog en vrede worden beschouwd als mannenzaken.
Resolutie 1325 van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties (VN), die in oktober 2000 onder Namibisch voorzitterschap werd aangenomen, vormt een wettelijk en politiek referentiekader dat de deelname van vrouwen erkent en de gelijkheid van mannen en vrouwen wil bewerkstelligen in vredesonderhandelingen, humanitaire initiatieven, vredesoperaties, post-conflictbeheer en bestuur.
De resolutie vraagt de Secretaris-generaal om zijn strategisch actieplan voor een grotere deelname van vrouwen aan de besluitvorming betreffende het regelen van conflicten en vredesprocessen, uit te voeren (1) .
De historische goedkeuring van deze resolutie heeft de aandacht van de wereld gevestigd op de onderbenutte bijdrage van vrouwen aan conflictpreventie en vredesopbouw. Zij baant ongetwijfeld ook de weg voor het opnemen van de genderdimensie in de activiteiten rond vredeshandhaving en -opbouw, en erkent, zoals Ban Ki-Moon recent heeft opgemerkt, de rol van vrouwen als motor van verandering inzake vrede en veiligheid (2) .
Vervolgens heeft de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties ingevolge resolutie 1325 drie resoluties aangenomen (1820, 1888 en 1889), en verslagen geëist van de landen over de manier waarop resolutie 1325 wordt uitgevoerd.
Concreet werden bij de VN zelf elf vrouwen benoemd tot bijzonder vertegenwoordiger of adjunct-vertegenwoordiger van de Secretaris-generaal van de Verenigde Naties in vredesmissies en bijzondere politieke missies (3) .
Bovendien heeft voormalig Secretaris-generaal van de VN Kofi Annan in zijn verslag van 2004 over de uitvoering van resolutie 1325 aan alle lidstaten gevraagd om nationale actieplannen (NAP) op te stellen. Deze plannen zijn belangrijke instrumenten voor de uitvoering van de resolutie. Vandaag hebben vierentwintig landen, waaronder België, een NAP goedgekeurd om de tenuitvoerlegging van de resolutie op nationaal niveau te bevorderen (4) .
In 2009-2010 hebben de lidstaten van de Verenigde Naties ook zesentwintig algemene indicatoren ontwikkeld om op grond van vier pijlers, met name Preventie, Participatie, Bescherming en Hulp, en Herstel (5) , toe te zien op de uitvoering van resolutie 1325.
Europa heeft van zijn kant ook niet stilgezeten. Zo werd bijvoorbeeld de totaalaanpak van de Europese Unie van resoluties 1325 en 1820 van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties ten aanzien van vrouwen, vrede en veiligheid goedgekeurd en aangevuld met de uitvoering van resolutie 1325 en versterkt met resolutie 1820 van de VN-Veiligheidsraad in het raam van het Europees Veiligheids- en Defensiebeleid (EVDB) (6) .
Om de resultaten van Europa op het vlak van de uitvoering van de resolutie te meten, heeft de Europese Unie in juli 2010 bovendien zeventien indicatoren vastgesteld (7) .
Instrumenten om de gelijkheid van mannen en vrouwen in de besluitvorming te bewerkstelligen zijn zeker nodig, niet alleen om de rechten van vrouwen te waarborgen, maar ook omdat de praktijk aantoont dat in sommige landen de participatie van vrouwen dank zij de toepassing van resolutie 1325 bemoedigende resultaten heeft opgeleverd (8) .
Het betrekken van vrouwen bij conflictregeling en -preventie en bij de wederopbouw van een land na een conflict zorgt bovendien voor minder ongelijkheid tussen mannen en vrouwen en voor meer aandacht voor maatregelen om vrouwen minder kwetsbaar te maken.
Strategieën ter consolidatie van de vrede moeten noodzakelijkerwijze gedeeltelijk door vrouwen worden uitgewerkt. Zij vertegenwoordigen immers de helft van de bevolking en spelen een essentiële rol in het voorkomen van conflicten en het hanhaven en consolideren van de vrede. De participatie van vrouwen staat borg voor de legitimiteit van de Staat en verstevigt een potentieel vredesakkoord, omdat het door een bredere laag van de bevolking wordt gesteund.
Hoewel reeds vele inspanningen werden geleverd om te komen tot een gelijke deelname en een totale inzet van vrouwen in initiatieven ter bevordering van vrede en veiligheid, blijft het aantal vrouwen aan officiële onderhandelingstafels schandalig laag. Volgens de Verenigde Naties waren tussen 2000 en 2008 immers slechts 6 % van de officiële onderhandelaars vrouwen (9) .
Nochtans zijn er wereldwijd genoeg voorbeelden van vredesprocessen waarin vrouwen het verschil hebben gemaakt : in Noord-Ierland, Somalië, de Democratische Republiek Congo, Timor, Afghanistan, Israël. In al deze landen, alsook in vele andere, hebben vrouwen zich ingezet, vredesbewegingen opgericht, oplossingen voorgesteld, aan de wederopbouw gewerkt (10) .
Ten slotte ontbreekt het ook niet aan voorbeelden van vrouwen die vroeger en nu een belangrijke rol hebben gespeeld, zoals Madeleine Albright, Hilary Clinton of Catherine Ashton.
| Dominique TILMANS. |
De Senaat,
A. gelet op de chronische afwezigheid van vrouwen aan onderhandelingstafels voor het oplossen van conflicten;
B. gelet op resolutie 1325 van de VN-Veiligheidsraad betreffende de naleving van de grondrechten van vrouwen, de bescherming van vrouwen tegen geweld, en hun deelname aan de besluitvorming inzake het oplossen van conflicten en vredeshandhaving;
C. gelet op resolutie 1325 van de Veiligheidsraad die de rol van vrouwen inzake vrede en veiligheid erkent, niet alleen als slachtoffers van conflicten maar ook als hoofdrolspeelsters op het vlak van vrede, verzoening en verandering;
D. gelet op, in het bijzonder, de bepaling van resolutie 1325 die voorziet in een grotere deelname van vrouwen aan de besluitvorming betreffende conflictregeling en vredesprocessen;
E. gelet op de plicht van de internationale gemeenschap om de participatie van vrouwen in de nationale politiek te bevorderen;
F. overwegende dat de bevordering van vrouwen bijdraagt tot stabiliteit, wereldvrede en ontwikkeling;
G. overwegende dat vrouwen een cruciale rol spelen in het herstel van het maatschappelijk weefsel van een land na een conflict;
H. overwegende dat vrouwen cruciale partners zijn voor de vrede en in sleuteldomeinen als het economisch herstel, de maatschappelijke cohesie en de politieke legitimiteit;
I. gelet op de erkende rol van vrouwen als hoofdrolspeelsters op het vlak van vrede en veiligheid;
J. gelet op de interne initiatieven van de Verenigde Naties om meer belang te hechten aan de plaats van de vrouw in besluitvormingskringen inzake conflicten;
K. overwegende dat vierentwintig landen tot nu toe het nationaal actieplan ter uitvoering van de resolutie hebben opgesteld;
L. gelet op de initiatieven van de Europese Unie om te komen tot een daadwerkelijke tenuitvoerlegging van resolutie 1325;
M. overwegende dat de uitvoering van resolutie 1325 voor vrouwen in sommige landen bemoedigende resultaten heeft opgeleverd;
N. overwegende dat de deelname van vrouwen aan een conflictregeling zorgt voor een grotere gelijkheid van mannen en vrouwen na het conflict;
O. overwegende dat vrouwen de helft van de bevolking uitmaken en dat hun deelname aan een vredesakkoord zorgt voor een grotere legitimiteit van de Staat en een breder draagvlak voor dat akkoord;
P. overwegende dat tussen 2000 en 2008, slechts 6 % van de onderhandelaars aan officiële vredesonderhandelingstafels vrouwen waren;
Q. gelet op voorbeelden van vredesprocessen in de hele wereld waar vrouwen het verschil hebben gemaakt;
R. overwegende dat vrouwen moeten worden betrokken bij en actief deelnemen aan het herstel, de ontwikkeling en het opstellen van strategieën na afloop van een conflict;
S. overwegende dat vrouwen vaker moeten deelnemen aan de politieke besluitvorming en vredesprocessen zodat zij bijdragen tot verandering en hoofdspelers worden in de heropbouw van hun land;
T. gelet op de vele vrouwen die hun stempel gedrukt hebben op internationale diplomatieke processen;
U. overwegende dat clichés moeten worden weggewerkt om een daadwerkelijke deelname van vrouwen in alle stadia van vredes- en besluitvormingsprocessen te waarborgen;
V. gelet op resolutie 64/289 van de Algemene Vergadering tot oprichting van de United Nations Entity for Gender Equality and the Empowerment of Women (UN Women), die eind januari 2011 volledig operationeel moet zijn;
W. overwegende dat de Veiligheidsraad zijn voornemen heeft bekendgemaakt om binnen vijf jaar een vergadering op hoog niveau te beleggen om de voortgang in de toepassing van de resolutie te evalueren, de verbintenissen te hernieuwen, en oplossingen te vinden voor de hindernissen en beperkingen die deze toepassing bemoeilijken,
Vraagt de regering :
1. elk nationaal initiatief ter implementering van resolutie 1325 in een ander land te steunen, in het bijzonder wanneer het tot doel heeft de vrouwen meer te betrekken bij het oplossen van conflicten en hij de vredeshandhaving;
2. doeltreffend in te gaan op de noden van vrouwen in conflictsituaties en ervoor te zorgen dat zij actief kunnen deelnemen aan vredesprocessen, wat impliceert dat zij ook een rol moeten spelen in het politieke leven en de economische ontwikkeling van het land;
3. de uitwisseling van de succesvolle maatregelen die werden genomen ter uitvoering van resolutie 1325 te vergemakkelijken;
4. de activiteiten van UNIFEM en van het Departement Politieke Zaken van de Verenigde Naties ter bevordering van de deelname van vrouwen aan besluitvormingsprocessen te steunen.
30 november 2010.
| Dominique TILMANS. |
(1) www.unfpa.org/webdav/site/global/shared/swp/2010/SC1325_fra.pdf.
(2) http://www.un.org/News/fr-press/docs/2010/SGSM13202.doc.htm.
(3) http://www.un.org/News/fr-press/docs/2010/SGSM13202.doc.htm.
(4) http://www.peacewomen.org/pages/about-1325/national-action-plans-naps.
(5) http://doc.un.org/DocBox/docbox.nsf/GetAll?OpenAgent&DS=S/2010/173.
(6) http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=SPEECH/10/417&format=HTML&aged=0&language=EN&guiLanguage=en.
(7) http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=SPEECH/10/417&format=HTML&aged=0&language=EN&guiLanguage=en.
(8) « Rechercher la paix. Guider la communauté internationale vers la participation efficace des femmes pendant les processus de paix », UNIFEM (2005).
(9) www.eutrio.be/files/bveu/media/.../Declaration_of_the_HR_Ashton.pdf.
(10) Idem.