5-24COM | 5-24COM |
Mevrouw Helga Stevens (N-VA). - De voorbije jaren heb ik herhaaldelijk de beperkte toegankelijkheid van het treinverkeer voor personen met een beperkte mobiliteit aangekaart. Steeds heb ik als antwoord gekregen dat het thema voor de NMBS een prioriteit is. Ik moet zeggen dat er de laatste twee jaar ook inspanningen werden gedaan. Zo steeg het aantal stations die toegankelijk zijn voor mensen met een beperkte mobiliteit, met of zonder rolstoel, bijvoorbeeld van 103 naar 114. De situatie blijft echter verre van ideaal.
Wat is de stand van zaken van het toegankelijkheidsbeleid van de NMBS? Heeft de NMBS momenteel plannen om het aantal stations die toegankelijk zijn voor mensen met een beperkte mobiliteit met of zonder rolstoel, de komende jaren nog te verhogen? Welke concrete investeringsdossiers liggen er ter zake voor?
Hoe ver staat het met twee proefprojecten die in het eerste semester van 2009 zouden worden opgestart? Het eerste project, zo stelde de minister in een antwoord op een vraag die ik eerder stelde, betrof een samenwerking met taximaatschappijen die zijn uitgerust voor het vervoer van personen met beperkte mobiliteit. Personen met beperkte mobiliteit zouden per taxi vervoerd worden van een station waar geen hulp kan worden geboden, naar een station waar wel van de eerste tot de laatste trein, hulp kan worden geboden en omgekeerd. Het tweede project betrof het inzetten in twee stations van een mechanisch toestel dat personen met beperkte mobiliteit, ook rolstoelgebruikers, een trap op en af brengt. Zijn die beide projecten intussen afgerond en geëvalueerd? Zullen ze in de nabije toekomst worden uitgebreid?
Wat is de stand van zaken inzake de reserveringstermijn van 24 uur die personen met een beperkte mobiliteit in acht moeten nemen wanneer ze assistentie nodig hebben in het treinstation? Mevrouw de minister, uw voorganger, de heer Vanackere, beloofde me in antwoord op een eerdere vraag dat hij de problematiek zou aankaarten en de NMBS zou vragen of het niet mogelijk is om de reserveringstermijn te verkorten. Wordt de termijn verkort?
Van verschillende mensen heb ik vernomen dat het gratis onlinereserveringssysteem voor personen met een beperkte mobiliteit regelmatig niet of niet naar behoren functioneert. Er is uiteraard ook de mogelijkheid om telefonisch te reserveren, maar dat is niet gratis aangezien de NMBS weigert om een gratis telefoonnummer voor die dienst ter beschikking te stellen. Wat is concreet het probleem met het onlinereserveringssysteem en hoe kan dat op korte termijn worden opgelost?
Ten slotte, welke andere initiatieven staan eventueel op stapel om de toegankelijkheid van het spoorverkeer voor iedereen te verbeteren?
Mevrouw Inge Vervotte, minister van Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven. - In het beheerscontract 2008-2012 verbindt de NMBS Holding zich tot een planmatige aanpassing van de stationsgebouwen opdat tegen 2028 alle stationsgebouwen toegankelijk zouden zijn voor personen met beperkte mobiliteit. Het beheerscontract voorziet dat tegen 2012 52 stationsgebouwen met 60% van de instappende reizigers toegankelijk moeten zijn. We hebben een doelstelling voor alle stations geformuleerd, maar tegelijkertijd ook voorrang gegeven aan de stations met de meeste reizigers.
Een toegankelijk stationsgebouw moet aan de volgende vijf criteria voldoen: er is minstens één toegang tot de lokettenhal die vrij is van obstakels vanaf de openbare weg; dat wil onder andere zeggen de afschaffing van drempels, de plaatsing van een automatische deur, de aanwezigheid van liften, enzovoorts; de toegang vanaf de stationshal tot de perrons is obstakelvrij; er is sanitair voor de gehandicapten beschikbaar indien er ook in sanitair voor de andere reizigers voorzien is; er liggen blindegeleidelijnen, dat zijn tactiele tegels; er zijn op de parkeerterreinen voldoende parkeerplaatsen voor gehandicapten.
De technische REVALOR-normen, de interne bouwnormen, werden begin 2009 herzien. Hierbij werd met de Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap overleg gepleegd voor de normen die belangrijk zijn voor personen met beperkte mobiliteit.
Samengevat zijn er van de 211 stations met gebouwen, verspreid over het hele land 35 waarvan de stationshal vrij is van obstakels vanaf de openbare weg, 34 met een obstakelvrije toegang vanaf de stationshal tot de perrons; 103 met sanitair voor personen met beperkte mobiliteit, 16 met blindegeleidelijnen, 176 met gereserveerde parkeerplaatsen voor gehandicapten.
Op 1 januari 2011 waren 13 stationsgebouwen toegankelijk volgens bovenstaande criteria; ze zijn goed voor 23% van de instappende reizigers, namelijk Antwerpen-Centraal, Brussel-Centraal, Brussel-Nationaal-Luchthaven, Gembloux, Gent-Dampoort, Knokke, Liège-Guillemins, Mol, Namur, Sint-Niklaas, Verviers-Central, Vilvoorde en Wetteren.
De eerste fase van het project geleidelijnen wordt ten laatste eind maart afgewerkt. De uitvoering was gepland voor eind december 2010 maar door de vriestemperaturen werden de werkzaamheden uitgesteld.
Hierdoor halen we nog begin 2011 de status van minimaal 18 stationsgebouwen met een 39% van de instappende reizigers.
Voor de uitrusting van de perrons met liften en/of hellende vlakken, is de planning als volgt:
Momenteel zijn de perrons van 33 stations toegankelijk met liften of hellende vlakken.
Wat de toegankelijkheid van de treinen betreft wenst de NMBS dat op lange termijn mensen met beperkte mobiliteit de trein kunnen gebruiken met zo weinig mogelijk hulp van buiten af. Dat impliceert een totale toegankelijkheid van de infrastructuur en het rollend materieel. Het spreekt vanzelf dat een dergelijke doelstelling niet op korte termijn kan worden verwezenlijkt. De NMBS heeft daarom een systeem opgezet voor assistentie aan mensen met beperkte mobiliteit. We onderscheiden hierin twee categorieën van dienstverlening:
Een en ander houdt verband met het beschikbare personeel.
Naast die hulpservice zoekt de NMBS naar bijkomende oplossingen zoals de samenwerking met de taximaatschappijen en de traplift.
Het samenwerkingsproject met taximaatschappijen heeft tot doel de actieradius voor de assistentie aan personen met beperkte mobiliteit te vergroten. Het partnerschapsproject met de taximaatschappijen voor het vervoer van personen in een rolstoel van een station zonder assistentie naar een station met assistentie werd positief geëvalueerd. Er waren geen klachten.
De uitgevoerde test heeft een bevredigend resultaat opgeleverd met een redelijke kost. De stations Zeebrugge-Strand en Lommel werden aan het project toegevoegd, waardoor het aantal taxistations op 17 komt. Omdat dit project werd meegedeeld in de brochure voor personen met beperkte mobiliteit en het aantal aanvragen voortdurend toeneemt, wordt het project voortgezet voor een periode van ten minste een jaar om meer gegevens te verzamelen.
Er werd een demonstratie van een traplift gehouden in het station Brussel-Zuid in aanwezigheid van vertegenwoordigers van de Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap (NHRPH). De Nationale Hoge Raad heeft het project verworpen omdat die traplift geen oplossing biedt voor alle rolstoelen vanwege de technologische beperkingen op het stuk van maten en gewichten. Het project werd dan ook niet voortgezet.
Om assistentie op maat te waarborgen, raadt de NMBS personen met beperkte mobiliteit aan hun reis 24 uur vooraf te reserveren. Die termijn is korter dan de termijn van 48 uur die Europa voorschrijft. Door vooraf hulp te reserveren, is de persoon met beperkte mobiliteit, na bevestiging door het callcenter, zeker dat de stations van vertrek, aansluiting en bestemming wel degelijk toegankelijk zijn en dat hem een aan zijn behoeften aangepaste dienst kan worden voorgesteld.
In het geval assistentie niet mogelijk is, wordt de klant een alternatieve oplossing voorgesteld. In het geval de persoon met beperkte mobiliteit de hulp niet 24 uur vooraf reserveert, zal de NMBS zich inspannen om binnen de mate van het mogelijke assistentie te bieden die het de persoon met beperkte mobiliteit mogelijk maakt in de beste omstandigheden te reizen.
Door de hulp minstens 24 uur vooraf te reserveren is de persoon met beperkte mobiliteit er zeker van de assistentie te genieten die aangepast is aan zijn behoeften, op het ogenblik dat hem dat past zodat hij in alle rust kan reizen en niet alleen in het vertrekstation maar ook in het aansluitings- en eindstation wordt geholpen. Om alle praktische aspecten met de mobiele assistentieploegen, de vertrek-, overstap- en bestemmingsstations goed te kunnen regelen, is die minimale reserveringstermijn van 24 uur wenselijk. De NMBS is dan ook niet van plan die algemene regel op te geven. Wel aanvaardt de NMBS dus ook aanvragen minder dan 24 uur vooraf, maar dan wordt de assistentie georganiseerd in de mate van het mogelijke en zonder absolute garantie dat het ook effectief zal kunnen volgens de wensen van de klant.
Tot op heden zijn er volgens de NMBS weinig klachten over het onlinereserveringssysteem voor assistentie. Ze plant dan ook geen wijzigingen aan het systeem.
Mevrouw Stevens, indien u weet hebt van problemen met het onlinereserveringssysteem, lijkt het mij nuttig dat u de klachten doorgeeft aan de NMBS, zodat ze die kan onderzoeken.
De NMBS heeft geopteerd via het nummer van het callcenter (02 528 28 28) bovenop haar algemene inlichtingendienst ook een assistentiedienst aan te bieden aan personen met beperkte mobiliteit.
Dat enige en centrale nummer werd gekozen omdat het voor de klant gemakkelijker is een enkel telefonisch contactpunt te hebben voor alle aanvragen voor informatie, producten, dienstregelingen en assistentieaanvragen.
Mevrouw Helga Stevens (N-VA). - Ik dank de minister voor haar uitgebreid antwoord. Ik ben blij te vernemen dat de NMBS werk blijft maken van de toegankelijkheid van alle stations. Ik betreur wel enigszins dat de infrastructuur pas tegen 2028 zal zijn aangepast, wat een erg lange termijn is. Ik begrijp wel dat de stations niet van de ene dag op de andere toegankelijk kunnen worden gemaakt, maar die lange termijn is wel een beetje tegenstrijdig met het VN-Verdrag voor de rechten van personen met een handicap. Ik hoop dan ook dat de komende jaren, wanneer er misschien meer budgettaire ruimte zal zijn, extra geld kan worden besteed om die toegankelijkheid te versnellen.
Het verheugt mij dat het project rond het taxibedrijf positief geëvalueerd werd en wordt uitgebreid. Wat de traplift betreft, kan ik moeilijk oordelen over de technische aspecten, maar ik vind het wat bizar dat de NMBS alleen overleg zou plegen met de Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap. Ik vraag mij af of die raad wel echt expertise heeft op het vlak van de toegankelijkheid van de infrastructuur. Waarom wordt bijvoorbeeld niet overlegd met een van de toegankelijkheidsbureaus?
Ik denk dat die bureaus toch beter geplaatst zijn om de NMBS raad te geven.
De reserveringstermijn van 24 uur blijft een discussiepunt. Sommige mensen vinden die termijn een aantasting van hun vrijheid. Natuurlijk moet het allemaal praktisch mogelijk zijn. Ik ben blij dat de NMBS een inspanning doet zelfs als de termijn van 24 uur niet wordt gerespecteerd.
In verband met de onlinereservering hoor ik dat niet altijd vlot kan worden gereserveerd. Misschien is het een kwestie van perceptie. Ik zal opnieuw contact opnemen met die gebruikers, feedback vragen en die doorgeven aan de NMBS.