4-86

4-86

Belgische Senaat

Handelingen

DONDERDAG 16 JULI 2009 - NAMIDDAGVERGADERING

(Vervolg)

Mondelinge vraag van mevrouw Ann Somers aan de vice-eersteminister en minister van Ambtenarenzaken, Overheidsbedrijven en Institutionele Hervormingen over «de afschaffingen en vertragingen van treinen»(nr. 4-871)

De voorzitter. - De heer Etienne Schouppe, staatssecretaris voor Mobiliteit, toegevoegd aan de eerste minister, antwoordt.

Mevrouw Ann Somers (Open Vld). - In april, mei en juni van dit jaar heeft de NMBS welgeteld 4759 treinen afgeschaft. Dat betekent een daggemiddelde van 52. In dezelfde periode vorig jaar werden 3937 treinen afgeschaft, of een daggemiddelde van 43. We spreken dus over een stijging met 21% ten opzichte van vorig jaar.

Uit de stiptheidscijfers van Infrabel blijkt dat een op tien treinen meer dan zes minuten vertraging had. Dat heet officieel een kleine verslechtering, maar gezien het groter aantal afgeschafte treinen is die stijging des te opmerkelijker. Bovendien blijkt uit praktijkervaringen van reizigers dat vertragingen zich vaak op dezelfde lijnen voordoen of op deeltrajecten van bepaalde lijnen. Een trein van Hasselt naar de kust bijvoorbeeld zal wellicht over het hele parcours kleinere vertragingen laten optekenen dan tussen Aarschot en Brussel. Daarenboven wordt nogal gemakkelijk voorbijgegaan aan het feit dat ook vertragingen met minder dan zes minuten feitelijke vertragingen zijn.

Sommige reizigers hebben trouwens de stellige indruk dat de stiptheid van de treinen allerminst is verbeterd sinds 14 juni jongstleden, toen de semestriële aanpassing van de uurroosters ter verbetering van de service voor de reizigers werd ingevoerd.

Daarnaast blijft de klacht van heel wat reizigers dat de communicatie op de treinen en in de stations te wensen overlaat. Kleine vertragingen worden doodgezwegen, conducteurs zijn onvoldoende bereikbaar tijdens de rit of moeten zelf het antwoord over de oorzaken van de vertragingen schuldig blijven.

Zal de minister, gelet op de slechtere cijfers inzake afgeschafte treinen en vertragingen, met de NMBS overleg plegen? Zal hij aandringen op een geloofwaardige evaluatie van het probleem van de vertragingen en een concreet actieplan op korte termijn eisen.

Is de minister bereid om ook de vertragingen op de drukst bezette lijntrajecten, inzonderheid tussen Leuven en Brussel, Antwerpen en Brussel en Gent en Brussel, beter te laten inventariseren en bijgevolg ook sneller te remediëren?

Blijkt uit de concrete cijfers van de periode 14 juni tot 30 juni dat de vertragingen en afschaffingen van treinen sinds de aanpassing van de dienstregeling verslechterd zijn? Zo ja, wordt dit snel verholpen?

Waarom blijft het communicatieprobleem bij de NMBS bestaan? Welke concrete acties heeft de minister al ondernomen en welke acties zal hij op zeer korte termijn ondernemen om dit wezenlijk te verhelpen?

De heer Etienne Schouppe, staatssecretaris voor Mobiliteit, toegevoegd aan de eerste minister. - Ik lees het antwoord van de minister.

De gepubliceerde cijfers over de stiptheid en het aantal afgeschafte treinen zijn inderdaad beneden de verwachtingen.

Ik heb geregeld overleg met de drie bedrijven van de NMBS Groep en telkens blijf ik erop aandringen naar concrete oplossingen te zoeken.

Door een aantal factoren staat de stiptheid van het treinverkeer de jongste jaren meer onder druk dan vroeger. De zeer sterke groei van het aantal reizigers heeft de behoefte aan meer treinen en meer zitplaatsen versterkt. Op bepaalde plaatsen van het spoorwegnet wordt de maximumcapaciteit benaderd en heeft de geringste verstoring grotere gevolgen dan vroeger.

Het treinmaterieel wordt intensiever gebruikt, waardoor de kans op materieelpannes toeneemt en de mogelijkheid om tijdig vervangingsmaterieel in te zetten kleiner wordt. Helaas stellen we ook vast dat het aantal kwaadwillige daden toeneemt, met name agressie, kabeldiefstallen en graffiti.

In de beheerscontracten die in 2008 met de drie bedrijven van de NMBS Groep zijn gesloten, werden al verschillende acties in het vooruitzicht gesteld om deze belangrijke aspecten te verbeteren. Infrabel en de NMBS hebben actieplannen opgesteld en uitgevoerd om de stiptheid te verbeteren en de beschikbaarheid van het treinmaterieel te verhogen. Op mijn verzoek hebben ze die actieplannen onlangs nog uitgebreid.

Investeringsbudgetten werden vrijgemaakt om nieuw treinmaterieel aan te kopen en ouder materieel te vernieuwen. Na de zomerperiode zal een externe consultancy starten met een analyse van de hele stiptheidsproblematiek bij Infrabel en de NMBS, en een benchmarking uitvoeren bij andere Europese spoorwegnetten.

In de NMBS Groep bestaat er een hele reeks permanente overlegstructuren die alle aspecten in verband met de stiptheid in haar totaliteit grondig analyseren, verbeteringsmaatregelen uitwerken en hierover tot op het hoogste niveau rapporteren. De meeste van de aangehaalde problemen kunnen spijtig genoeg niet op zeer korte termijn worden opgelost.

Ten slotte wil ik herhalen dat de stiptheid sinds het sluiten van de beheerscontracten 2008-2012 een belangrijk element is in het bepalen van de tariefaanpassingen van de NMBS en van de exploitatietoelage van Infrabel.

Ik blijf het probleem van de stiptheid van nabij volgen en laat niet na de verantwoordelijken van de NMBS Groep hierover te interpelleren.

De stiptheid op de drukst bezette lijnen wordt nauwgezet gevolgd. Infrabel publiceert op zijn website onder meer de stiptheid van de tien belangrijkste lijnen naar Brussel. De drie aangehaalde trajecten zijn inderdaad de drukst bezette van het net. De NMBS legt op deze trajecten in de ochtend- en avondpiek het maximaal aantal treinen in om de zeer talrijke klanten een voldoende aanbod te kunnen aanbieden. Deze lijnen worden van zeer nabij gevolgd, maar het is niet altijd mogelijk om op korte termijn een fundamentele oplossing te vinden. De instroom van nieuw treinmaterieel en de nodige infrastructuurwerkzaamheden zullen mede voor een definitieve oplossing zorgen.

Tussen Denderleeuw en Brussel wordt momenteel een derde en vierde spoor aangelegd. Infrabel zorgt ervoor dat deze werkzaamheden geen invloed hebben op de stiptheid van het treinverkeer. Het is eerder de snelle opeenvolging van de treinen die de stiptheid parten speelt. Na het einde van de werkzaamheden zal er veel meer ruimte zijn om meer treinen in te zetten met een iets ruimere spreiding, wat de regelmaat ten goede zal komen.

In de tweede helft van juni 2009 was de stiptheid inderdaad niet goed, maar er is geen verband met het invoeren van de nieuwe dienstregeling. Bij nader onderzoek blijkt de stiptheid vooral geleden te hebben onder een groot aantal pannes aan het treinmaterieel, defecten aan de spoorinfrastructuur en externe oorzaken zoals zelfdodingen, kabeldiefstal en vertragingen vanuit de buurlanden. Nogal wat van deze incidenten gebeurden op de lijnen Antwerpen-Brussel en vooral Gent-Brussel.

Infrabel en de NMBS hechten veel belang aan een optimale informatieverstrekking aan de reizigers. Langs verschillende kanalen proberen ze de reizigers zo goed mogelijk op de hoogte te houden over het verloop van hun treinreis. Telkens wanneer een incident, ongeval of vertraging de normale rit van een trein verstoort, moeten de reizigers zo snel mogelijk worden ingelicht en op de hoogte worden gehouden over de reden, de gevolgen en de vooruitzichten. De treinbegeleiders en de stationsomroepers worden getraind om zo goed mogelijk en zo veel mogelijk aankondigingen en mededelingen door te geven.

Het meest voorkomende probleem is dat de weerslag van een incident soms moeilijk, laat staan zeer snel, kan worden ingeschat, waardoor het geven van vooruitzichten en alternatieven even kan duren. Evenzo kunnen omstandigheden ertoe leiden dat vooruitzichten of genomen beslissingen moeten worden herroepen, wat bij de reizigers tot onbegrip kan leiden. Toch is ook in die gevallen een snelle en duidelijke informatie de enige oplossing.

Nog even vermelden dat een aantal nieuwe projecten gestart zijn of binnenkort zullen worden gestart: nieuwe automatische aankondigingsborden met meer informatie en omroepsystemen; herziening van de kwaliteit van de aankondigingen met controle op het terrein door een privéfirma vanaf 2010; aangepaste opleiding van de omroepers met onder meer gebruik van twee digitale talenpractica; nieuwe lay-out voor de affiches met werfinfo en de gele affiches sinds 14- juni 2009; lancering de site www.railtime.be; consultatie via gsm met internetverbinding sinds april 2009; informatie via sms.