4-68

4-68

Belgische Senaat

Handelingen

DONDERDAG 19 MAART 2009 - NAMIDDAGVERGADERING

(Vervolg)

Mondelinge vraag van mevrouw Martine Taelman aan de vice-eersteminister en minister van Financiën en Institutionele Hervormingen en aan de minister van Justitie over «de beveiliging van gevangenissen» (nr. 4-695)

Mevrouw Martine Taelman (Open Vld). - Zondag 15 maart ontsnapten drie gevangenen uit de gevangenis van Itter. Twee van hen blijven voortvluchtig.

Volgens de cijfers waarover ik beschik zijn vorig jaar drieëntwintig gevangenen ontsnapt. Op zich zegt dat aantal niet zo veel. Een volledig waterdicht systeem bestaat niet, omdat we altijd met menselijke fouten te maken kunnen hebben. Toch moet de veiligheid van de maatschappij zo veel mogelijk worden gegarandeerd. Daarom zijn gelet op onze grotendeels negentiende-eeuwse gevangenisinfrastructuur dan ook wel investeringen nodig.

Ik kom ook even terug op de spectaculaire ontsnapping met een helikopter in 2007, een ontsnapping die overigens onlangs nog navolging kreeg in Griekenland. Een vorige minister van Justitie was wel voorstander van helikopternetten, maar niet voor alle gevangenissen wegens te duur. In het meerjarenplan Justitie voor de gevangenissen is voor die netten drie miljoen euro ingeschreven. Brugge moest hiervoor een soort proefproject worden. De bedoeling was dat er op basis van de resultaten in Brugge beslissingen voor andere gevangenissen zouden worden genomen waarbij men dacht aan Hasselt, Andenne en Itter. Dat waren tenminste de plannen van een vorige minister van Justitie.

Dat brengt me tot volgende vragen.

Hoeveel gevangenen zijn er in 2009 tot op de dag van vandaag ontsnapt?

Wat is de stand van zaken van het dossier beveiliging van de gevangenissen, meer bepaald inzake de aangekondigde helikopternetten of kabels?

Zijn de beveiligingen tegen helikopterlandingen al geplaatst in Brugge? Wat zijn de eerste resultaten van dat proefproject? Wanneer volgen de andere gevangenissen?

Welke andere beveiligingsmaatregelen wil de minister nemen in andere bestaande gevangenissen?

Meent de minister dat buiten de gevangenissen (in rechtbanken of tijdens de verplaatsing van de gevangenen van de gevangenis naar de rechtbank en omgekeerd) extra beveiligingsmaatregelen nodig zijn? Zo ja, welke?

De heer Stefaan De Clerck, minister van Justitie. - In 2008 werden 22 ontsnappingen geregistreerd, in 2006 waren het er 40, de grote ontsnapping uit de gevangenis van Dendermonde inbegrepen. Dit jaar werden reeds elf ontsnappingen geregistreerd, een nogal hoog aantal voor een relatief korte periode. Het gaat hierbij om ontsnappingen uit gesloten instellingen, waarvan vijf naar aanleiding van een uithaling voor een zitting of een ziekenhuisbezoek, dus voor een externe beweging. Er hebben zich ook een viertal ontsnappingen voorgedaan uit open inrichtingen, maar dat is een andere zaak.

Er werden een aantal voorstellen uitgewerkt en uit die voorstellen heeft Justitie een keuze gemaakt. Dat heeft geleid tot een proefproject met netten tegen helikopterontsnappingen, meer bepaald in Brugge. In de nieuwe gevangenis werd een van de wandelkoeren aangepast met een beveiliging tegen helikopters. We gaan thans de verhouding na tussen prijs, kwaliteit en efficiëntie, omdat we vermoeden dat misschien nog creatievere oplossingen kunnen worden gevonden die helikopters verhinderen te landen op een binnenkoer. Een net zoals aanvankelijk bedoeld, lijkt misschien wel te veel op overacting. Ik heb dan ook gevraagd of er geen creatievere oplossing is voor het probleem.

Recent werd één wandelkoer in Brugge beveiligd tegen de landing van helikopters. We zullen zien of het experiment navolging moet krijgen in andere gevangenissen. De camerabeveiliging werd overal versterkt, er werd ook een soort perimeterdetectie geïnstalleerd, alsook overgooibeveiligingen, zoals in Andenne, Bergen en Dendermonde om te beletten dat gevangenen over de muren klimmen.

De beste veiligheidsmaatregel die we kunnen nemen is eigenlijk het transport zo veel mogelijk beperken. Zo zal in de nieuwe gevangenissen worden nagegaan of er ruimte kan worden ingericht om zittingen te organiseren voor de raadkamer, de kamer van inbeschuldigingstelling en eventueel op bepaalde plaatsen ook voor het hof van assisen. Eventueel moeten we ook nieuwe technologieën uittesten, zoals systemen van teleconferencing, om de verplaatsingen maximaal te kunnen beperken.

In het kader van het belangrijk investeringsprogramma, namelijk de verbouwing of de vernieuwbouw van zeven gevangenissen op korte termijn, en vijftien gevangenissen op lange termijn, zullen beveiligingsinitiatieven in het bestek worden opgenomen om het aantal ontsnappingen structureel zo veel als mogelijk te kunnen beperken.

Mevrouw Martine Taelman (Open Vld). - De aandacht voor het probleem mag zeker niet verslappen. Blijkbaar was vorig jaar een relatief goed jaar, al is elke ontsnapping er een te veel. Investeringen in veiligheid blijven broodnodig en daarvoor moeten dan ook de nodige middelen worden uitgetrokken. Ik blijf het dossier van nabij volgen.