4-64

4-64

Belgische Senaat

Handelingen

DONDERDAG 19 FEBRUARI 2009 - NAMIDDAGVERGADERING

(Vervolg)

Vraag om uitleg van mevrouw Anke Van dermeersch aan de minister van Justitie over «de mishandeling van bejaarden» (nr. 4-753)

De voorzitter. - De heer Olivier Chastel, staatssecretaris voor Buitenlandse Zaken, belast met de Voorbereiding van het Europese Voorzitterschap, toegevoegd aan de minister van Buitenlandse Zaken, antwoordt.

Mevrouw Anke Van dermeersch (VB). - Volgens het Vlaams meldpunt Ouderenmishandeling worden in Vlaanderen ongeveer 2000 bejaarden psychisch of fysiek misbruikt en gaat het aantal meldingen van bejaardenmishandeling de jongste jaren nog steeds in stijgende lijn.

Internationale studies schatten het aantal mishandelde bejaarden op 25%. Waarschijnlijk ligt het echte aantal nog een stuk hoger, omdat in die studies enkel bejaarden die zelf melding doen, worden opgenomen.

Hulpbehoevende ouderen zijn vaak overgeleverd aan de goede wil van hun omgeving. Het misbruik en de verwaarlozing blijven daarom vaak achter vier muren verborgen. De helft van de daders zijn kinderen of kleinkinderen, in een kwart van de gevallen is het de partner of een ander familielid. Mishandeling komt vaker voor naarmate een bejaarde meer afhankelijk wordt van andere personen. Zowel thuiswonende bejaarden als bejaarden die in een instelling verblijven, worden mishandeld.

Is de minister op de hoogte van het toenemende probleem van ouderenmishandeling? Is er een federaal meldpunt? Zo niet, hoe wil hij de problematiek dan aanpakken? Zijn er federale statistieken over dit probleem? Zo ja, sinds wanneer worden ze bijgehouden en is het mogelijk erover te beschikken? Zo neen, is de minister voornemens op korte termijn in dezen een initiatief te nemen? Welke maatregelen overweegt de minister om ouderenmishandeling tegen te gaan?

De heer Olivier Chastel, staatssecretaris voor Buitenlandse Zaken, belast met de Voorbereiding van het Europese Voorzitterschap, toegevoegd aan de minister van Buitenlandse Zaken. - Ziehier het antwoord van de minister van Justitie.

Dit is inderdaad een probleem dat al onze aandacht en een specifieke aanpak vereist. De staatsecretaris voor het Gezin heeft gisteren trouwens geantwoord op een vraag over dit onderwerp in de commissie voor de Justitie van de Kamer.

Op het ogenblik bestaat er nog geen federaal meldpunt. Wel wordt de mogelijkheid onderzocht van een samenwerking met het federale niveau, vooral op het vlak van registratie, omdat er nood is aan meer en duidelijkere cijfers. Momenteel is er nog geen structureel beleid.

`Oudermishandeling' wordt gekwalificeerd als een misdrijf tegen de lichamelijke integriteit van `ouders', waarbij `ouders' juridisch slaat op alle bloedverwanten in opgaande lijn, dus ook op grootouders. De gegevens over het aantal klachten die geregistreerd zijn bij de politie, kunnen worden opgevraagd bij de FOD Binnenlandse Zaken.

Men dient er echter rekening mee te houden dat heel wat feiten niet in de statistieken zijn opgenomen, omdat ze niet worden aangegeven, aangezien nog steeds een groot taboe heerst rond het fenomeen. De federale cijfers zeggen ook niets over de leeftijd van de slachtoffers, omdat die, in tegenstelling tot een familieband, niet als een verzwarende omstandigheid wordt beschouwd.

Op 22 juni 2006 heeft de procureur des Konings te Luik een circulaire verzonden met als doel een strafrechtelijk beleid te bepalen inzake de mishandeling van bejaarden. De procureur-generaal te Luik heeft zich voorgenomen om een nationaal project uit te werken gebaseerd op deze knowhow. Ik heb de dienst voor het Strafrechtelijk Beleid de opdracht gegeven dit project te steunen met zijn expertise, zodat de procedure vergemakkelijkt kan worden. Men zal onder andere rekening moeten houden met de ontwikkeling van het nieuwe Nationaal Actieplan inzake partnergeweld; een actieplan waarvan het nieuwe toepassingsgebied op het ogenblik besproken wordt.

Mevrouw Anke Van dermeersch (VB). - Het probleem moet inderdaad in kaart worden gebracht. De vergrijzing is er en het is dus een groeiend probleem. Als men nu zegt dat 25% van de bejaarden mishandeld zou worden, dan is het ook een aanzienlijk probleem. Het verheugt mij dat de minister inziet dat samenwerking noodzakelijk is en dat men op die manier aan duidelijke cijfers zal komen. Ook de ondersteuning van het initiatief in Wallonië is zeer belangrijk.

Ik vraag mij wel af of de kwalificatie `aantasting van de lichamelijke integriteit van ouders' wel correct is. Moet daarvoor geen ander kwalificatie in het leven worden geroepen? Lichamelijke integriteitsschade is totaal anders dan psychische integriteitsschade. De psychische terreur is ook ouderenmishandeling. Het is nodig dat men die praktijken een halt toeroept.