4-63

4-63

Belgische Senaat

Handelingen

DONDERDAG 12 FEBRUARI 2009 - NAMIDDAGVERGADERING

(Vervolg)

Mondelinge vraag van mevrouw Freya Piryns aan de minister van Klimaat en Energie over «het illegaal transport van elektronisch afval naar derdewereldlanden» (nr. 4-628)

Mevrouw Freya Piryns (Groen!). - Er is in Vlaanderen nogal wat commotie ontstaan naar aanleiding van een reportage die dit weekend op Canvas te zien was over de illegale export van elektronisch afval naar de derde wereld via de haven van Antwerpen. Mijn collega Rudi Daems in het Vlaams Parlement klaagt deze wanpraktijken al geruime tijd aan en volgde nu met een journalist het traject van een aantal verdachte containers vanuit de haven van Antwerpen tot in Ghana. We konden in de reportage allemaal zien dat in Ghana de containers bij aankomst in de haven nooit gecontroleerd worden, ondanks de internationale wetgeving die dit verplicht maakt.

Maar ook in de haven van Antwerpen worden de containers nauwelijks gecontroleerd en daar kunnen we meer aan doen. Amper vier inspecteurs, twee Vlaamse en twee federale, moeten daar samen met de douane zorgen voor de controle van álle containers die uit Antwerpen vertrekken.

Die controle gebeurt dus absoluut niet.

Nochtans valt die controle onder onze verantwoordelijkheid en die van de minister. De federale milieuinspecteurs zijn immers bevoegd voor de controle op doorvoer van afval langs de Belgische havens. Ik hoop dat de minister het met mij eens is dat het illegaal dumpen van elektronisch afval in de derde wereld een schande is en dat hier dringend iets aan gedaan moet worden. Tevens hoop ik dat de minister het met mij eens is dat er een zeer eenvoudige en snelle oplossing bestaat. Er is weliswaar overleg nodig tussen Vlaanderen en het federale niveau over een aanpak ten gronde van dit probleem, maar op korte termijn kan er snel, eenvoudig en effectief worden ingegrepen door de controle op de uitvoer in de haven gevoelig uit te breiden. Een vertienvoudiging van het aantal federale milieuinspecteurs - dat is veel, maar mij lijkt dat het absolute minimum - is niet overdreven.

Wat denkt de minister hierover? Hoe verloopt die controle momenteel? Zijn er voldoende inspecteurs? Zijn er meer nodig? Kan de minister die op korte termijn beloven? Is er over deze problematiek overleg met Vlaams minister Crevits?

De heer Paul Magnette, minister van Klimaat en Energie. - Ik dank mevrouw Piryns voor haar interesse voor deze problematiek.

Als minister van Leefmilieu ben ik onder meer bevoegd voor de doorvoer van afvalstoffen. In het kader van deze bevoegdheid worden door mijn administratie, het Directoraat-generaal Leefmilieu van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu een aantal activiteiten ontplooid.

Enerzijds wordt een aantal doorvoerregistraties ingebracht. Voor 2008 gaat het om een 55 000 meldingen. Deze zijn gelinkt, conform de gegevens tot en met augustus, aan 14 412 transporten.

Anderzijds werd het personeelsbestand van de dienst inspectie in de loop van 2007 uitgebreid met 5 eenheden voor de controle op de transit van afval, zodat thans 15 medewerkers ter beschikking zijn om die controles uit te voeren over het Belgische grondgebied.

Er worden weg- en havencontroles uitgevoerd en, in het kader van samenwerkingsakkoorden en internationale regelgeving, wordt er samengewerkt met andere bevoegde federale en gewestelijke diensten evenals met collega's uit andere Europese lidstaten.

Hierna volgen enkele cijfers: in de loop van 2008 werden 26 458 voertuigen gecontroleerd, waarvan 6 153 met afval. Er werden 501 inbreuken vastgesteld die aanleiding gaven tot 2 processen-verbaal van verhoor, 7 terugzendingen, 150 blokkeringen tot regularisatie, 25 schriftelijke en 317 mondelinge waarschuwingen.

In de havens waar, in tegenstelling tot de geciteerde berichten, 4 mensen ter beschikking staan, werden circa 84 000 douanedocumenten gecontroleerd. Op basis hiervan werd overgegaan tot de fysieke controle van 1 223 containers, waarvan er 117 e-waste bevatten. Er werden 321 inbreuken vastgesteld. Deze gaven aanleiding tot 46 blokkeringen tot regularisatie, 131 schriftelijke en 15 mondelinge waarschuwingen, 47 terugzendingen en 9 ladingen die werden vernietigd.

Door de samenwerking die de jongste jaren door mijn medewerkers werd op gang gebracht met andere bevoegde diensten, onder meer in het kader van het Actieplan afvalfraude van de parketten van Antwerpen en Dendermonde, krijgen we een beter zicht op de bewegingen van de verschillende afvalstromen. Die gegevens worden als input opgenomen bij de besprekingen die eerlang worden gevoerd met mijn collega's uit de gewesten, in het kader van een noodzakelijke aanpassing van het samenwerkingsakkoord van 1993 tussen de federale Staat en de gewesten inzake afvaltransporten, in het bijzonder met betrekking tot meer gerichte inspecties. De komende Interministeriële Conferentie Leefmilieu zal dit punt agenderen.

Er bestaat een grijze zone die juridisch op Europees niveau verklaard moet worden. Het gaat om tweedehandse apparaten waarvoor noch de federale Staat, noch de gewesten bevoegd zijn om in het kader van deze samenwerking tussenbeide te komen.

Mevrouw Freya Piryns (Groen!). - Ik dank de minister voor zijn antwoord. Als ik het goed heb genoteerd, blijkt dat een derde van de containers die in de haven van Antwerpen worden gecontroleerd problemen oplevert. Dat lijkt mij een ongelooflijk groot aantal. Ik denk dat meer en scherpere controle absoluut naadzakelijk is. Ik hoop dat de minister het overleg met zijn collega's snel opstart, want naar ik heb vernomen was er gisteren een overleg gepland tussen het kabinet van mevrouw Crevits, het kabinet van de heer Reynders en de minister zelf. De medewerkers van mevrouw Crevits waren daarop aanwezig, maar de medewerkers van de federale ministers waren daar volgens mijn informatie niet. Ik hoop dat hier echt een prioriteit wordt van gemaakt. Het kan niet dat we ons afval dumpen in derdewereldlanden met alle gevolgen die we hebben kunnen vaststellen. We moeten daar in Europees verband, maar zeker ook in overleg tussen het federale en het Vlaamse niveau, paal en perk aan stellen en zorgen dat we ons eigen afval op een milieuvriendelijke manier verwerken.