4-54

4-54

Belgische Senaat

Handelingen

DONDERDAG 18 DECEMBER 2008 - NAMIDDAGVERGADERING

(Vervolg)

Mondelinge vraag van de heer Louis Ide aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over «het vaccin tegen baarmoederhalskanker» (nr. 4-531)

Mondelinge vraag van mevrouw Nele Jansegers aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over «de veralgemeende inenting tegen baarmoederhalskanker» (nr. 4-536)

De voorzitter. - Ik stel voor deze mondelinge vragen samen te voegen. (Instemming)

De heer Paul Magnette, minister van Klimaat en Energie, antwoordt.

De heer Louis Ide (Onafhankelijke). - Ik zag mevrouw Onkelinx in de wandelgangen. Ik betreur dus dat zij niet persoonlijk op mijn vraag antwoordt.

De jongste twee weken botste mevrouw Onkelinx op een `non' van haar collega van de Franse Gemeenschap, Catherine Fonck, voor een algemeen vaccinatieprogramma tegen baarmoederhalskanker. Eigenlijk zou minister Fonck beter moeten weten, daar ze zelf ook arts is. Ze staat lijnrecht tegenover Vlaanderen, dat vragende partij is om iedereen te vaccineren.

Mevrouw Fonck vreest dat het uitstrijkje aan belang zal verliezen als alle meisjes tussen 12 en 18 gevaccineerd worden. Nochtans was en is dit op te vangen door vrouwen die zich te veel laten screenen, via de terugbetaling financiële verantwoordelijkheidszin bij te brengen en door aan het vaccinatieprogramma een bewustmakingsactie te koppelen voor het driejaarlijkse uitstrijkje, zoals evidence-based beschreven in de medische literatuur. Tegelijk kan men het teveel aan colposcopieën in een bepaalde regio van het land aanpakken en zullen er misschien minder hysterectomieën nodig zijn in de andere regio van het land.

Nu Europa steeds meer belang hecht aan dergelijke vaccinatie en enkele maanden na het pleidooi van de professoren Van Ranst, Van Damme, Beutels en Hoppenbrouwers voor algemene vaccinatie tegen baarmoederhalskanker in De Standaard van 22 juli, komt de halsstarrige weigering van minister Fonck heel onverwacht. Meer nog, in bepaalde medische congressen gaan stemmen op om ook mannen te vaccineren en zo de overdracht van specifiek gevaarlijke HPV's te vermijden. Het is nog te vroeg om dat beleidsmatig onder ogen te nemen, maar het verdient wel opvolging.

Het is uiteraard het goede recht van minister Fonck om zelf haar beleid uit te stippelen. Dat is haar autonomie. Maar het is ook het goede recht van Vlaanderen om dat te doen. Vlaanderen wil wél in een cofinanciering met de federale overheid stappen en zo duizenden Vlaamse meisjes laten vaccineren. In zo'n cofinanciering betaalt de federale overheid twee derden en de deelstaat een derde. Indien de overheid dat niet doet, betaalt de patiënt ongeveer een kwart van het vaccin. Voor velen is dat duur en zo verliest Vlaanderen de kracht om een hele populatie te vaccineren, wat nu eenmaal een voordeel is.

Ik hoop dat minister Onkelinx een goed antwoord aan minister Magnette heeft bezorgd. Zelf heeft ze blijkbaar belangrijkere zaken te regelen in de Kamer en daardoor wordt dit debat ook een beetje surrealistisch.

Aangezien minister Onkelinx al enkele keren liet blijken dat ze gewonnen is voor een algemene vaccinatiecampagne, acht ze het mogelijk om met Vlaanderen alleen een vaccinatiecampagne te beginnen? Heeft ze die mogelijkheid al onderzocht? Heeft ze hiervoor al overlegd met haar Vlaamse collega Steven Vanackere? Indien ze een vaccinatiecampagne wil starten, kan ze dan een concrete timing geven?

Mevrouw Nele Jansegers (VB). - Vaccinatie tegen het HPV gebeurt al langer. Probleem is echter dat het niet systematisch gebeurt omdat de vaccinatie niet verplicht is en omdat de beoogde doelgroep zelf een deel van de kosten, te weten het remgeld moet dragen. Hierdoor wordt, naar verluidt, maar 50% van de doelgroep daadwerkelijk ingeënt.

De Hoge Gezondheidsraad heeft daarom in 2007 aanbevolen jaarlijks meisjes van een bepaalde cohort - er is sprake van de meisjes van 12 jaar - systematisch via het medisch schooltoezicht gratis tegen het HPV in te enten. Naar verluidt zou dat de federale overheid evenveel kosten dan nu het geval is, omdat de massale groepsaankoop van één vaccin veel goedkoper uitvalt dan de individuele terugbetaling via het RIZIV. Krachtens het huidige financieringsmechanisme, dat reeds enige tijd van kracht is, staan bij een algemene vaccinatie de gemeenschappen in voor één derde van de kostprijs en de federale overheid voor de resterende twee derden.

De discussie over de algemene vaccinatie tegen baarmoederhalskanker sleept al enige tijd aan, omdat de bevoegde minister van de Franse Gemeenschap weigert eraan mee te doen. De Vlaamse Gemeenschap, die wel bereid is om het project uit te voeren en daarmee zelfs al in 2008 wilde starten, wordt zo verhinderd om daadwerkelijk met de inentingscampagne van start te gaan. Naar verluidt kan de federale overheid pas tot cofinanciering overgaan, als alle gemeenschappen aan het project deelnemen.

De zaak werd al herhaaldelijk op de interministeriële conferentie Volksgezondheid gebracht. Dat was onder meer het geval op 8 december jongstleden, waar minister Onkelinx hoopte een protocolovereenkomst te kunnen sluiten. Naar wij uit de pers konden vernemen, heeft de bevoegde minister van de Franse Gemeenschap daar andermaal geweigerd om mee in het project te stappen. Hierdoor dreigt, zoals minister Onkelinx liet uitschijnen in antwoord op mijn vraag van 23 oktober, de geplande systematische vaccinatiecampagne vanaf september 2009 in het gedrang te komen.

Klopt de berichtgeving dat de Franse Gemeenschap niet wil participeren in dit project en hoe definitief is deze beslissing? Welke conclusies trekt de minister hieruit? Is het correct dat ze nu zinnens is om het vaccinatieprogramma alleen met de Vlaamse Gemeenschap op te zetten? Zo ja, hoe zal ze dit concreet aanpakken? Kan de vaccinatiecampagne in Vlaanderen starten in september 2009?

De heer Paul Magnette, minister van Klimaat en Energie. - De minister van de Franse Gemeenschap vindt dat er nog te veel onzekerheid bestaat en wenst in tegenstelling tot de Vlaamse en de Duitse minister geen veralgemeende vaccinatie. Volgens minister Onkelinx staat het elke gemeenschap vrij vaccinatiekalender die de Hoge Gezondheidsraad voorstelt, toe te passen. Ze staat dus open voor een gedifferentieerde aanpak in de verschillende gemeenschappen.

De minister heeft opdracht gegeven om de verschillende mogelijkheden tot en de eventuele gevolgen van een asymmetrisch vaccinatiebeleid te onderzoeken. Of zo'n asymmetrie financieel of operationeel doenbaar is, werd nog niet besproken.

De volgende vergadering van de interkabinettenwerkgroep over het kankerplan, waarin onder andere alle maatregelen rond preventie en aanpak van baarmoederhalskanker, inclusief de opsporing van en vaccinatie tegen baarmoederhalskanker, worden besproken, is gepland op 28 januari.

Het is heel moeilijk om een precieze timing te geven. Veel zal afhangen van de oplossingen die kunnen worden voorgesteld.

De uitwerking en organisatie van vaccinatiecampagnes en eventuele mediacampagnes vallen onder de bevoegdheid van de gemeenschappen.

De heer Louis Ide (Onafhankelijke). - Kennelijk denkt minister Onkelinx wel degelijk aan een gedifferentieerde aanpak per gemeenschap en dat is ook noodzakelijk. Nogmaals is gebleken welke tegenstelling er bestaat tussen de Franse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschap. Het verbaast mij trouwens dat minister Fonck als arts echt niet beter weet. Elke gemeenschap handelt autonoom, maar ik wens dat deze zaak niet op de lange baan wordt geschoven. Verschillende gemeenten in Vlaanderen zijn al initiatieven aan het nemen in verband met het remgeld. Dat is een gefragmenteerde aanpak en Vlaanderen wil dat de volledige populatie bereikt wordt.

Mevrouw Nele Jansegers (VB). - Het is een goede zaak dat het antwoord van de minister enigszins anders luidt dan een maand geleden. We zijn blij dat ze een gedifferentieerde aanpak en een asymmetrie nu mogelijk acht. Dat zou overigens niet de eerste keer zijn. Het was ook het geval met het meningokokkenvaccin. We hopen dat de vaccinatiecampagne in Vlaanderen nu zo snel mogelijk van start gaat. Na de bijeenkomst van de interkabinettenwerkgroep kom ik op dit probleem terug.