4-33

4-33

Belgische Senaat

Handelingen

DONDERDAG 5 JUNI 2008 - NAMIDDAGVERGADERING

(Vervolg)

Vraag om uitleg van mevrouw Anke Van dermeersch aan de vice-eersteminister en minister van Binnenlandse Zaken over «synthetisch DNA» (nr. 4-336)

De voorzitter. - De heer Jean-Marc Delizée, staatssecretaris voor Armoedebestrijding, toegevoegd aan de minister van Maatschappelijke Integratie, Pensioenen en Grote Steden, antwoordt.

Mevrouw Anke Van dermeersch (VB). - De inbrakenplaag die ons land teistert, vraagt niet alleen om de inzet van meer politiemensen en doorgedreven onderzoek, maar op lange termijn ook om nieuwe technologische middelen die zowel repressief als preventief werken. Zo een nieuw middel zou het merken van waardevolle spullen met synthetisch DNA kunnen zijn. In enkele Nederlandse steden loopt op het ogenblik een proefproject met het middel SelectaDNA. In het Verenigd Koninkrijk slaagde men er zelfs in om daarmee het aantal inbraken met 85% te doen dalen.

SelectaDNA voorziet eigendommen van een unieke, bijna niet te verwijderen en voor het blote oog vrijwel onzichtbare DNA-code en microdots met daarop een met een loep uitleesbare code. Doordat de spullen gemerkt zijn, worden ze riskant en onaantrekkelijk voor criminelen. Het synthetisch DNA licht op onder ultraviolet licht waardoor de aanwezigheid eenvoudig en snel door de politie kan worden vastgesteld.

Een eigenaar brengt SelectaDNA aan op zijn waardevolle spullen en registreert on line de unieke code in een beveiligde databank waarin zijn adresgegevens worden gekoppeld aan deze code. Alléén de politie heeft voor opsporingsdoeleinden toegang tot deze databank en kan aan de hand van de code op een aangetroffen voorwerp snel contact opnemen met de eigenaar.

Om het gebruik van SelectaDNA kenbaar te maken ontvangt de eigenaar bij iedere kit een aantal opvallende waarschuwingsstickers die op deuren, ramen en voertuigen kunnen worden aangebracht. In gebieden waar SelectaDNA werd toegepast, wordt er door de politie bij aanhoudingen en opsporingen actief naar SelectaDNA gezocht. Criminelen worden zo snel bewust van de grotere pakkans. In de praktijk blijkt er een sterke preventieve werking van uit te gaan. Sinds de lancering in het Verenigd Koninkrijk zijn er aanzienlijke dalingen in diefstallen en inbraken gerapporteerd. In de London Borough of Greenwich was er een daling van 85%.

Ook voor het onderzoek van de politie is het synthetische DNA een goede zaak. De politie heeft bij aanhoudingen waarbij verdachte goederen voorzien van een synthetische DNA-code worden aangetroffen, een sterk wapen in handen om tot een sluitende bewijsvoering van diefstal te komen. De in synthetische DNA aanwezige microdots kunnen direct worden uitgelezen en door het raadplegen van de databank kan de eigenaar sneller en efficiënter worden getraceerd. Zelfs als de microdots zouden zijn verwijderd en de dief ontkent, kan de bewijsvoering via een DNA-analyse toch worden rondgemaakt. Het verwijderen van alle aangebrachte synthetische DNA, waarvan voor een analyse maar een minuscule hoeveelheid nodig is, is net als bij menselijk DNA vrijwel onmogelijk.

Deze nieuwe mogelijkheden om aan efficiëntere inbraakbestrijding en diefstalbeveiliging te doen zijn onlangs op de Antwerpse gemeenteraad het voorwerp van discussie geweest, maar ze verdienen ook op landelijke niveau een antwoord.

Is de minister op de hoogte van deze nieuwe techniek met synthetisch DNA? Welke tactiek en welke wetenschappelijke technieken worden momenteel gebruikt om de inbrakenplaag te bestrijden? Overweegt de minister om dergelijke nieuwe technieken in te zetten in het bestrijden van de inbrakenplaag? Zo ja, welke?

Overweegt de minister een proefproject op te zetten met synthetisch DNA? Zo neen, waarom niet? Zo ja, wanneer zal dit project worden opgestart en welke contacten werden reeds gelegd? Ziet de minister mogelijke problemen met de privacywetgeving in dit dossier? Zal de minister hierover advies inwinnen bij de privacycommissie?

De heer Jean-Marc Delizée, staatssecretaris voor Armoedebestrijding, toegevoegd aan de minister van Maatschappelijke Integratie, Pensioenen en Grote Steden. - Ik lees het antwoord van minister Dewael.

De heer Hugo Vandenberghe heeft in de plenaire vergadering van 22 mei 2008 al een vraag gesteld over dit onderwerp. Ik verwijs dan ook naar het antwoord op die vraag op pagina 66 van de Handelingen 4-30.

Naast de klassieke preventiecampagnes, die de burgers aansporen tot het nemen van preventieve maatregelen om de traceerbaarheid van goederen te stimuleren, hebben mijn diensten reeds contacten gehad met verschillende firma's die deze systemen van markeren aanbieden. Er worden ook nieuwe sporen uitgewerkt om de traceerbaarheid van goederen te bevorderen en uiteraard wordt hierbij het advies van de privacycommissie ingewonnen.

Bovendien hebben vele, vooral elektronische toestellen vaak al een uniek serienummer, wat ook de traceerbaarheid bevordert. Vandaar het nut van inventariseren en registreren van eigen waardevolle voorwerpen.

De voordelen van markeren, zoals met synthetisch DNA, zijn bekend: preventie van diefstal door afschrikking wegens ontrading van heling van de gestolen goederen. Een bijkomend voordeel is tevens dat teruggevonden gestolen goederen gemakkelijk de weg terugvinden naar de rechtmatige eigenaar.

Het nadeel is vaak het prijskaartje van dergelijke toepassingen. Momenteel is het meestal de consument, de gewone burger dus, die moet betalen voor deze toepassing, die vaak gekoppeld wordt aan een databank die beheerd moet worden. Ook het huidige gebrek aan uniformiteit van dergelijke systemen is een minpunt.

Idealiter passen de producenten en de fabrikanten deze systemen toe bij de fabricage van hun producten. Door de versnippering en de beperkte toepassing van de verschillende systemen die nu bestaan, gaat een deel van hun kracht verloren.

Het aankaarten van het gebruik van een eenvormige markering, zoals het synthetisch DNA, op Europees niveau is dan ook wenselijk, temeer daar criminaliteit en gestolen voorwerpen niet stoppen aan de grenzen.

Mevrouw Anke Van dermeersch (VB). - Ik dank de staatssecretaris voor het voorlezen van het antwoord van minister Dewael. Jammer genoeg is de minister niet zelf aanwezig, want ik zou graag meer weten over het advies dat gevraagd wordt aan de privacycommissie. Ik zal daarover later nog een vraag stellen.

Synthetisch DNA is niet zo duur. Bij SelectaDNA zou een kit waarmee 50 voorwerpen kunnen worden gemarkeerd, 119 euro kosten. Bij de aankoop in groep voor een proefproject zou de prijs kunnen dalen tot 80 euro. Ik denk dat andere firma's ongeveer dezelfde prijzen hanteren als SelectaDNA. Een gemiddeld gezin heeft wellicht geen 50 voorwerpen met zo veel waarde dat ze specifiek moeten worden gemarkeerd, zodat één kit per gezin voldoende is. Die prijs is niet zo hoog, vergeleken met het uurloon van politieagenten die moeten worden ingezet om de inbrakenplaag te bestrijden.

Het is natuurlijk goed om hierover op Europees niveau te praten, maar ik vraag toch dat in ons land al wordt gestart met een proefproject, zodra de privacycommissie advies heeft uitgebracht.