4-348/1

4-348/1

Belgische Senaat

ZITTING 2007-2008

6 NOVEMBER 2007


Voorstel van resolutie betreffende de eerstehulpopleiding en de sensibilisering daarvoor in het kader van het rijbewijs en in het onderwijs

(Ingediend door mevrouw Dominique Tilmans)


TOELICHTING


Dit voorstel van resolutie neemt de tekst over van een voorstel dat reeds op 7 maart 2007 in de Kamer van volksvertegenwoordigers werd ingediend (stuk Kamer, nr. 51-2962/001).

Volgens het Directoraat-generaal Statistiek en Economische Informatie van de federale overheidsdienst (FOD) Economie, KMO, Middenstand en Energie (het vroegere Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS)) hebben zich in 2005 op de Belgische wegen 49 286 verkeersongevallen voorgedaan. In totaal maakten die 66 399 slachtoffers, van wie 1 089 doden en 7 253 zwaargewonden.

De hulpdiensten komen niet altijd op tijd aan op de plaats van het ongeval. De eerste hulpverlening aan de slachtoffers is dan ook van cruciaal belang. Eenvoudige vormen van eerste hulp bij ongelukken (EHBO) kunnen levensreddend zijn. Volgens het Rode Kruis zouden meer levens kunnen worden gered, mocht 20 % van de Belgen een eerstehulpopleiding hebben genoten.

Sommige Europese landen hebben in de rijopleiding een eerstehulpopleiding opgenomen. In Denemarken en Duitsland krijgen de kandidaat-automobilisten acht uur basisopleiding in EHBO. In Duitsland krijgen taxi- en buschauffeurs verplicht zestien uur opleiding in dringende hulpverlening. In Denemarken krijgen kinderen vanaf de leeftijd van vijf jaar les over dat onderwerp. Sedert 1977 heeft Zwitserland een basisopleiding in EHBO ingesteld voor toekomstige automobilisten.

Het Europees Parlement heeft met betrekking tot alle beroepschauffeurs in de verschillende EU-lidstaten de aanbeveling gedaan dat zij vanaf 2003 een eerstehulpopleiding zouden krijgen.

In Frankrijk wordt een dergelijke maatregel overwogen en er werden trouwens drie wetsvoorstellen in die zin ingediend.

De verplichting een dergelijke opleiding te volgen zal het aantal slachtoffers dat vóór de aankomst van de hulpdiensten of wegens een foute aanpak overlijdt, kunnen terugdringen. Bijgevolg zullen de burgers in hun gedragingen jegens elkaar blijk geven van civisme.

Over het algemeen gesproken, is het belangrijk dat zoveel mogelijk mensen een eerstehulpopleiding krijgen. Dat is niet alleen van nut bij verkeersongevallen, maar ook voor ongevallen in het dagelijks leven. Om die ongevallen in de huiselijke kring te voorkomen en om ze op passende wijze het hoofd te bieden, moeten onze kinderen in EHBO worden opgeleid. Dat kan met name op school en/of in samenwerking met de provinciale gezondheidscentra.

In Frankrijk bijvoorbeeld voorziet een decreet van 11 januari 2006 erin dat op school een eerstehulpopleiding wordt verstrekt. Concreet is in de tekst bepaald dat in de openbare en privéscholen gegarandeerd wordt voorzien in een sensibilisering voor risicopreventie en voor de taken van de hulpdiensten, dat er een eerstehulpopleiding wordt gegeven en dat de algemene veiligheidsregels er worden aangeleerd.

In de collèges en lycées wordt aan die lessen en opleiding concreet vorm gegeven in het kader van het instellingsproject. In de scholen wordt onderricht in de algemene veiligheidsregels en in de eenvoudige hulpverleningsprincipes geïntegreerd in de lesroosters en de programma's van de basisschool. De (met een attest gevalideerde) opleiding in EHBO wordt gegeven door terzake gemachtigde instanties (verschillende ministeries, brandweerkorpsen of erkende verenigingen).

De Journée d'appel de préparation à la défense (JAPD) werd in 1997 ingesteld in de plaats van de Franse Service national. Het is een soort substituut voor de Service national, en heeft tot doel de Franse meisjes en jongens bewust te maken voor de aan 's lands verdediging gerelateerde vraagstukken.

Tijdens die dag is een module gewijd aan de verantwoordelijkheden van de burger. In dat kader krijgen de jongeren een basisopleiding in EHBO-technieken. Volgens een tussen het Franse ministerie van Defensie en het Rode Kruis gesloten overeenkomst krijgen de 750 000 mensen die jaarlijks aan de dag deelnemen meer bepaald een opleiding in eerstehulpverlening aan iemand die door een hartaanval is getroffen. Daarbij wordt aangeleerd hoe belangrijk het is een bewusteloze in veiligheidshouding op zijn zij te leggen. Concreet is de eerstehulpopleiding opgedeeld in vier modules (belangrijkste risico's, bescherming, waarschuwing, bewusteloos slachtoffer dat ademt en bewusteloos slachtoffer dat niet ademt). Ze duurt één uur en vijftien minuten.

Momenteel zijn de Belgische scholen niet verplicht EHBO-cursussen te organiseren. Wel organiseert een aantal basisscholen en secundaire scholen op eigen initiatief EHBO-dagen in samenwerking met het Rode Kruis.

Op 21 juni 2005 werd het voorstel van decreet (nr. 133), « visant à compléter l'article 9 de la loi du 19 juillet 1971 relative à la structure générale et à l'organisation de l'enseignement secondaire » ingediend in het parlement van de Franse Gemeenschap. Behalve voor haar traditionele taken (leren lezen, schrijven, rekenen ...) wordt op de school almaar vaker een beroep gedaan in domeinen zoals gezondheid, burgerzin en wederzijds respect. Het aantal schooldagen daalt evenwel voortdurend. Voornoemd voorstel van decreet heeft tot doel ervoor te zorgen dat de school zich opnieuw op haar basistaken toespitst, alsmede dat de deliberatieperiodes onder meer worden aangewend om activiteiten te organiseren rond thema's zoals bijvoorbeeld verkeersveiligheid, EHBO en gezondheid.

Kortom, de indienster van dit voorstel vindt het belangrijk dergelijke initiatieven te bevorderen, teneinde uitingen van civisme jegens onze medeburgers aan te moedigen. Daarom stelt zij voor eerstehulpopleidingen zowel in het onderwijs als in het kader van de rijopleiding te ondersteunen.

Dat is meteen een steuntje in de rug van voormeld voorstel van decreet.

Met het oog daarop zou voor de uitreiking van het rijbewijs in een bijkomende voorwaarde worden voorzien, met name dat de aanvrager voor een dergelijke opleiding moet zijn geslaagd. Tijdens die achturige opleiding zou worden ingegaan op de volgende handelingen : waarschuwen, het ongeval markeren alsmede bij verkeersslachtoffers in nood overgaan tot reanimatie, thoraxcompressie en beveiliging van de betrokkenen. Daarbij moet worden aangestipt dat de bepleite opleidingsduur het gemiddelde bedraagt van die welke geldt in de landen die een dergelijke opleiding opleggen.

Dominique TILMANS.

VOORSTEL VAN RESOLUTIE


De Senaat,

A. Overwegende dat meer levens zouden kunnen worden gered, mochten meer mensen een eerstehulpopleiding hebben genoten;

B. Overwegende dat menselijke drama's kunnen worden voorkomen dankzij eenvoudige handelingen;

C. Overwegende dat het belangrijk is dat de burgers van kindsbeen af worden opgeleid;

D. Overwegende dat het van belang is de Belgische bevolking voor eerste hulp bij ongelukken te sensibiliseren;

E. Overwegende dat een dergelijk initiatief gedragingen aanmoedigt die van burgerzin getuigen;

F. Overwegende dat een eerstehulpopleiding het aantal slachtoffers zou doen dalen;

G. Overwegende dat in het parlement van de Franse Gemeenschap voorstel van decreet nr. 133 werd ingediend.

Vraagt de regering :

1. in het kader van de rijopleiding een achturige eerstehulpopleiding op te nemen betreffende de volgende handelingen : waarschuwen, het ongeval markeren alsmede bij verkeersslachtoffers in nood overgaan tot reanimatie, thoraxcompressie en beveiliging van de betrokkenen;

2. die opleiding op te leggen als conditio sine qua non om zich te mogen inschrijven voor het rijexamen;

3. de gemeenschappen er bewust van te maken hoe belangrijk het is ten behoeve van de leerlingen in het secundair onderwijs en in de derde graad van het basisonderwijs een basisopleiding in eerste hulp bij ongelukken te bevorderen;

4. in samenwerking met de gemeenschappen een sensibiliseringscampagne op te zetten inzake het belang van eerste hulp bij ongevallen;

5. daartoe een samenwerkingsakkoord te sluiten met de gemeenschappen.

26 oktober 2007.

Dominique TILMANS.