(N.): Vraag gesteld in het Nederlands - (Fr.): Vraag gesteld in het Frans
Rook- en brandmelders kunnen de brandveiligheid bevorderen en het verdient daarom ook aanbeveling dat daarvan zo ruim mogelijk gebruik wordt gemaakt. Aan sommige rook- en brandmelders die tot op heden vrij in de handel te koop zijn, zijn echter enkele nadelen verbonden. Dat geldt met name voor de ionische rook- en brandmelders, waarin zich een kleine radioactieve bron bevindt. Het lijkt ons om die reden dan ook ongewenst dat deze rook- en brandmelders, nadat ze hun diensten hebben volbracht, in de gewone huishoudelijke afvalberg terechtkomen. Dat is nochtans wat momenteel doorgaans gebeurt.
Rookmelders behoren nochtans tot de afgedankte elektrische en elektronische apparaten (AEEA), waardoor er aanvaardingsplicht bestaat. Het enige probleem is dat Recupel, het beheersorganisme dat opgericht is door de producenten en invoerders om aan deze aanvaardingsplicht te voldoen, hier in dit specifieke geval geen uitvoering aan geeft omdat de producenten en invoerders van rook- en brandmelders zich niet bij dit systeem hebben aangesloten.
In de loop van 2004 heeft OVAM het initiatief genomen om deze zaak verder uit te klaren, waarbij van federale zijde het Federaal Agentschap voor nucleaire controle (FANC) werd betrokken. Hieruit is gebleken dat het FANC bevoegd is voor de opvolging en inzameling van rookmelders als daar radioactief afval in verwerkt is.
Uit dit overleg is ook voortgekomen dat ionische rookmelders konden worden gerecycleerd via het KGA-inzamelcircuit. Dit systeem is echter nog steeds niet goedgekeurd door de Brusselse en Waalse gewestelijke milieuautoriteiten. Zolang dit niet gebeurd is, wil FANC naar verluidt geen goedkeuring geven aan de toepassing van dit systeem in Vlaanderen en treedt het dus niet in werking.
Uit het overleg van de Vlaamse administratie met de sector van producenten en invoerders is ook gebleken dat een verbod op de verkoop van ionische rook- en brandmelders voor deze laatste best aanvaardbaar is. Ook de Vlaamse minister die voor Leefmilieu bevoegd is, is deze optie genegen en vindt die zelfs zonder meer de beste oplossing. Hij en zijn administratie verdedigen dan ook dit standpunt in het overleg met het FANC. Alleen blijkt dat het FANC daar geen voorstander van zou zijn, zodat daar dus niets van terecht komt.
Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen :
1. Wat is de visie van de geachte minister betreffende de ionische rookmelders ?
2. Neemt hij initiatieven opdat het KGA-inzamelcircuit ook voor rookmelders functioneel zou kunnen worden of is hij eerder voorstander van een verbod op de verkoop van ionische rookmelders in België. Zo ja, worden hiertoe de nodige initiatieven genomen ?
Antwoord : 1. Tot op heden is het Federaal Agentschap voor nucleaire controle (FANC) van mening dat de plaatsing van ionische rookmelders nog steeds een verantwoorde praktijk is. Het gaat hier om toestellen die een nuttige toepassing hebben omdat zij bijdragen tot een meer veilige woonomgeving. Rookmelders waarschuwen tegen een veel groter gevaar dat de bevolking bedreigt, namelijk het risico van brand in woningen, waarbij soms doden en zwaar verminkte personen te betreuren zijn. Naast het helpen voorkomen van dit zwaar menselijk leed, helpen rookmelders ook de milieuverontreiniging te verminderen ten gevolge van branden.
De aanwezigheid van een minieme hoeveelheid radioactieve stof vormt geen gevaar voor de consument of de handelaars, zelfs niet wanneer deze toestellen samen met ander huisvuil in een verbrandingsoven zouden terechtkomen.
Internationale studies hebben de onschadelijkheid afdoende aangetoond. De radioactieve stoffen concentreren zich in de assen van de verbranding.
2. Sinds enige jaren is er echter een volwaardig alternatief op de markt, namelijk de optische rookmelders die geen radioactieve stoffen bevatten. Daarom heeft het FANC aan de Hoge Gezondheidsraad gevraagd of de beleidslijn ten aanzien van de ionische rookmelders niet opnieuw bekeken moest worden. De Raad heeft een voorzichtige koerswijziging aanbevolen. Het FANC is samen met andere bevoegde instanties, zoals onder meer de drie gewesten en de fabrikanten/invoerders, aan het bekijken hoe aan dit advies verder gevolg kan worden gegeven, onder meer ter gelegenheid van de uitwerking van een selectieve inzameling (via het KGA circuit) en verwerking van de afgedankte rookmelders.