3-208 | 3-208 |
De voorzitter. - Mevrouw Gisèle Mandaila Malamba, staatssecretaris voor het Gezin en Personen met een handicap, toegevoegd aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, antwoordt.
Mevrouw Jacinta De Roeck (SP.A-SPIRIT). - Al in 2000 stelde de toenmalige staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking voor om een financieel mechanisme op te richten dat investeerders in eerlijke handel een risicoverzekering en een tegemoetkoming in de prefinanciering aanbiedt. De dekking van de risico's voor eerlijke handel verschilt van de dekking die door de Nationale Delcrederedienst wordt aangeboden. De NDD is de kredietverzekeraar voor de reguliere export, maar beschikt niet over een aangepaste werkwijze op maat van ngo's.
In haar rapport van 2003 vermeldde de Interdepartementale Commissie voor duurzame ontwikkeling dat er een budget voor de oprichting van een garantiefonds voor eerlijke handel zou komen, dat in het BTC zou worden geïntegreerd. Tijdens de hoorzittingen in de commissie Globalisering bracht de heer Bontemps, van Ethibel, de oprichting van een garantiefonds opnieuw onder de aandacht. Hij stipte aan dat een garantiefonds voor de eerlijke handel een waardevol instrument is.
Uit het antwoord van de minister op mijn schriftelijke vraag blijkt echter dat er geen consensus wordt gevonden over de vorm van zulk een fonds. De minister stelde dat de oprichting van een garantiefonds geen deel uitmaakt van zijn overeenkomst met het Fair Trade Centre, FTC, en de BTC. Dit is een stap achteruit voor de Belgische ontwikkelingssamenwerking.
Waarom maakt de oprichting van een garantiefonds geen deel uit van de overeenkomst tussen de minister en het FTC en de BTC? Op basis van welke argumenten heeft hij deze beslissing genomen? Binnen welke termijn plant de minister alsnog de oprichting van het garantiefonds? Welke middelen zullen hiervoor worden uitgetrokken? Wordt de oprichting van het garantiefonds opgenomen in een volgend beheerscontract met de BTC en het FTC?
Mevrouw Gisèle Mandaila Malamba, staatssecretaris voor het Gezin en Personen met een handicap, toegevoegd aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid. - Ik lees het antwoord van minister De Decker.
Een overeenkomst met de BTC van 16 juni 2003 regelde het beheer van een `garantiemechanisme voor transacties van eerlijke handel'. Dit mechanisme heeft echter nooit gewerkt. Er werd slechts één aanvraag ingediend, die bovendien door de inspecteur van Financiën onontvankelijk werd verklaard. De voornaamste reden voor dit gebrek aan interesse ligt in het feit dat dit mechanisme niet is afgestemd op de noden van de actoren uit de sector.
In een brief van 23 april 2004 merkten de vijf belangrijkste organisaties van eerlijke handel - Max Havelaar, Oxfam Wereldwinkels, Miel Maya Honing, Fair Trade Original - inderdaad op dat het huidige mechanisme alleen betrekking heeft op drie ngo's van eerlijke handel, terwijl het oorspronkelijk ook de mogelijkheid moest bieden de voorlopige financieringen van de privéactoren te verzekeren. Daarnaast stellen de organisaties dat het huidige mechanisme niet tegemoet komt aan hun noden op het vlak van de aard van de gedekte risico's van eerlijke handel. Daarom heeft geen enkele van deze ngo's een dossier ingediend.
De BTC heeft dan aan de Nationale Delcrederedienst gevraagd om een ontwerp voor te bereiden voor een aangepast garantiemechanisme. Het `Voorstel van een product gericht op het verzekeren van de risico's verbonden aan prefinancieringen in het kader van fair trade transacties' van 20 oktober 2004 beantwoordde aan bepaalde bekommernissen van de sector, in het bijzonder betreffende de dekking van het debiteursrisico en de uitbreiding van het aantal begunstigden.
De verhouding tussen de kosten en de baten van zo'n een garantiefonds bleek echter niet meer interessant voor het merendeel van de actoren van de sector wegens een zeer zware administratieve last. Daarom werd de overeenkomst van 16 juni 2003 betreffende het `garantiemechanisme voor transacties van eerlijke handel', die eindigde op 30 juni 2005, niet meer verlengd.
Op een bepaald moment werd overwogen om een garantiemechanisme op te nemen in de overeenkomst die op 16 juni 2005 door de BTC en door het departement Ontwikkelingssamenwerking werd ondertekend om het Fair Trade Centre bij de BTC onder te brengen. Om bovenvermelde redenen werd dat denkspoor echter verlaten.
Het was dus beter om in te gaan op het voorstel van de organisaties voor eerlijke handel en middelen te besteden aan de oprichting van een fonds voor de ontwikkeling van producten uit eerlijke handel.
De overeenkomst betreffende het Fair Trade Centre bevat dus een mechanisme om de commercialisering van producten uit eerlijke handel te ondersteunen. Wil men van de eerlijke handel een doeltreffend instrument in de strijd tegen de armoede maken, dan moeten de arme producenten de gelegenheid krijgen om een duurzame economische activiteit te ontplooien en meer bepaald nieuwe producten voort te brengen of bestaande producten te verbeteren.
In die optiek verdienen verschillende activiteiten de steun van het Faire Trade Centre van de BTC: marktonderzoeken, nieuwe producten ontwikkelen, de kwaliteit van bestaande producten verbeteren, kwaliteitscontrole, opleiding van producenten in management en marketing, deelnemen aan handelsbeurzen, company matching om producenten en importeurs rechtstreeks met elkaar in contact te brengen.
Die activiteiten worden tot maximaal 75% gefinancierd, maar kunnen wel het beslissende duwtje in de rug van de producenten zijn.
Het reglement staat op de webstek http://www.befair.be/en/articles/www-befair-be/6-producer-support/producer-support.cfm. Er worden ook gesteunde projecten voorgesteld.
De volgende overeenkomst betreffende het Fair Trade Centre bij de BTC voorziet niet in een garantiefonds. Het zou echter wel interessant kunnen zijn om na te gaan of het haalbaar is een fonds voor lagerenteleningen op te richten. Dankzij een dergelijk fonds kunnen verschillende actoren uit de eerlijke handel - of het nu ngo's zijn of niet - hun bestellingen makkelijker voorafbetalen. De voor eerlijke handel specifieke voorafbetalingen wegen immers zwaar op hun liquiditeiten.
Mevrouw Jacinta De Roeck (SP.A-SPIRIT). - Zoals altijd is het antwoord van de minister heel uitgebreid. Als ik merk hoe moeilijk het is om een meerderheid te vinden voor een resolutie over eerlijke handel in de commissie voor de Buitenlandse Betrekkingen, dan word ik wat ongerust. Ik blijf het dossier op de voet volgen en ik hoop dat ook de minister er zijn schouders blijft onder zetten. Eerlijke handel is immers een van de middelen om de armoede in de derdewereldlanden terug te dringen.