3-151

3-151

Belgische Senaat

Handelingen

DONDERDAG 16 FEBRUARI 2006 - NAMIDDAGVERGADERING

(Vervolg)

Vraag om uitleg van mevrouw Erika Thijs aan de vice-eerste minister en minister van Binnenlandse Zaken over «de deelname van niet-Belgische burgers van de Europese Unie aan de gemeenteraadsverkiezingen» (nr. 3-1360)

De voorzitter. - Mevrouw Els Van Weert, staatssecretaris voor Duurzame Ontwikkeling en Sociale Economie, toegevoegd aan de minister van Begroting en Overheidsbedrijven, antwoordt.

Mevrouw Erika Thijs (CD&V). - In het Belgisch Staatsblad van 20 januari 2006 verscheen het ministerieel besluit tot vaststelling van het model van de aanvraag die de niet-Belgische burgers van de Europese Unie die in België gevestigd zijn, moeten indienen bij de gemeente waar zij willen ingeschreven zijn op de kiezerslijsten voor de gemeenteraadsverkiezingen.

Er zijn nog tal van vragen over de communicatie en de procedure.

Overweegt de minister om het aanvraagformulier voor niet-Belgische burgers om zich in te schrijven op de kiezerslijst in hun gemeente in andere talen dan Nederlands of Frans aan te maken? In Brussel wonen immers veel onderdanen van de andere EU-lidstaten en zij gebruiken vaak het Engels als voertaal. Zullen de formulieren ook in het Engels, het Spaans, het Grieks, het Italiaans of een andere taal worden vertaald?

Hoeveel niet-Belgische burgers uit de Europese Unie zijn al sinds 2000 ingeschreven?

De registratie loopt tot 1 augustus 2006. Wanneer kan de registratie in de gemeenten starten? Ik heb gisteren enkele burgemeesters aangesproken en zij hebben me gemeld dat ze nog geen informatie hebben ontvangen, hoewel de tekst al op 6 februari in het Belgisch Staatsblad was verschenen.

Kunnen niet-Belgische burgers uit de Europese Unie die zich op de kiezerslijst hebben ingeschreven als bijzitter in de kiesbureaus worden opgeroepen?

De niet-Belgische EU-burgers die zich in 2000 hebben ingeschreven, zijn verplicht om te kiezen als ze niet geschrapt zijn of als ze zichzelf niet vóór 1 augustus van de lijsten laten schrappen. Hoe worden deze mensen ervan op de hoogte gebracht dat ze ingeschreven zijn en verplicht zijn te gaan kiezen? In de meeste landen bestaat immers geen opkomstplicht.

Zal een specifieke website worden gemaakt om niet-Belgische kiezers uit de Europese Unie te motiveren om zich in te schrijven?

Zal een specifieke website worden gemaakt in het Turks of Arabisch voor de kiezers van buiten de Europese Unie? In de provincie Limburg alleen al gaat het om 47.000 personen.

Mevrouw Els Van Weert, staatssecretaris voor Duurzame Ontwikkeling en Sociale Economie, toegevoegd aan de minister van Begroting en Overheidsbedrijven. - Ik lees het antwoord van de minister van Binnenlandse Zaken.

Het ministerieel besluit van 13 januari 2006 stelt het model van de aanvraag vast die de niet-Belgische burgers van de Europese Unie die in België gevestigd zijn, moeten indienen bij de gemeente van hun hoofdverblijfplaats, als zij wensen te worden ingeschreven op de kiezerslijst voor de gemeenteraadsverkiezingen. De aanvraagformulieren worden niet door mijn departement, maar door de gemeenten ter beschikking gesteld.

In ons land zijn 75.363 niet-Belgische burgers uit de Europese Unie ingeschreven. De aanvraag tot inschrijving op de kiezerslijst kan op elk moment worden ingediend, maar uiterlijk op de vooravond van de dag waarop de kiezerslijst in elke gemeente opgesteld is, zijnde 31 juli 2006. Vanaf de dag na de verkiezingen mogen opnieuw aanvragen worden ingediend. Wie ingeschreven is op de kiezerslijst, komt in aanmerking om bijzitter te zijn in een stembureau.

Niet-Belgische burgers van de Europese Unie die in 2000 ingeschreven zijn op de kiezerslijst, blijven ingeschreven als ze niet hebben afgezien van de hoedanigheid van kiezer en aan de kiesvoorwaarden blijven voldoen. Zij krijgen, zoals iedereen die op de kiezerslijst staat, een oproepingsbrief om zich op de verkiezingsdag aan te melden op het aangegeven stembureau. De oproepingsbrief vermeldt duidelijk dat de stemming verplicht is. Deze verplichting was trouwens ook vermeld op het aanvraagformulier dat zij hebben ingevuld om op de kiezerslijst voor de gemeenteraadsverkiezingen van 8 oktober 2000 te worden ingeschreven.

Mijn departement is niet meer bevoegd of verantwoordelijk voor de organisatie van de gemeenteraadsverkiezingen. Het komt de gewesten en de gemeenten toe te oordelen over de passend geachte communicatie- en informatiemiddelen.

De besluiten en de modellen van het ministerieel besluit van 13 januari 2006 in uitvoering van de wet van 19 maart 2004 tot toekenning van het stemrecht aan vreemdelingen bij de gemeenteraadsverkiezingen en de desbetreffende omzendbrief van 30 januari 2006 zijn ook op de website van mijn departement opgenomen.

Mevrouw Erika Thijs (CD&V). - Ik betreur het niet in debat te kunnen treden, want heel wat vragen blijven onbeantwoord.

De oproepingsbrief wordt pas verstuurd nadat de kieslijsten opgesteld zijn, dus op het ogenblik dat men zich niet meer kan laten schrappen. Ik vrees dan ook dat talloze niet-Belgische burgers van de Europese Unie die zich in 2000 hebben ingeschreven, zich niet meer bewust zijn van hun kiesplicht. Bijgevolg vraag ik me af of ze hieraan niet vooraf moeten worden herinnerd.

Burgers van buiten de EU moeten vijf jaar onafgebroken in ons land leven om te kunnen stemmen. Asielzoekers die in oktober 2005 na het indienen van verscheidene regularisatieaanvragen eindelijk geregulariseerd zijn, maar wier eerste asielaanvraag onontvankelijk werd verklaard, zouden niet op een kiezerslijst kunnen worden ingeschreven. Daarentegen zouden asielzoekers van wie het dossier ooit ontvankelijk werd verklaard, nadien afgewezen werd, maar in oktober 2005 toch aanvaard, wel mogen kiezen. Hoe kan een gemeenteambtenaar dat uitzoeken? Ik vraag me dan ook af of grote gemeenten, zoals Antwerpen, Charleroi, Gent of Brussel, zullen worden ondersteund met bijkomend personeel om deze gegevens op te zoeken.

Ik word nu met een kluitje in het riet gestuurd, maar blijf een debat hierover noodzakelijk vinden. Mij gaat het niet zozeer om de discussie op zich, maar ik wil weten hoe de vork precies aan de steel zit.

Ik acht het dan ook dringend aan te bevelen dat het Bureau van de Senaat maatregelen neemt met het oog op de werking van de commissies. Dergelijke aangelegenheden moeten worden besproken in de commissie voor de Binnenlandse Zaken en voor de Administratieve Aangelegenheden.

Mevrouw Els Van Weert, staatssecretaris voor Duurzame Ontwikkeling en Sociale Economie, toegevoegd aan de minister van Begroting en Overheidsbedrijven. - Ik begrijp uiteraard de bezorgdheid van mevrouw Thijs, maar zij zal ook begrijpen dat ik me niet kan mengen in deze discussie tussen de Senaat en de bevoegde minister. Ik kan alleen haar vraag overbrengen.

Mevrouw Erika Thijs (CD&V). - Dat begrijp ik uiteraard ook, maar daar ligt precies de oorzaak van de frustratie van heel veel parlementsleden. We kunnen geen deftig debat meer aangaan, terwijl we daar eigenlijk wel recht op hebben.