3-112 | 3-112 |
De heer Pierre Chevalier (VLD). - Uit een onderzoek in Nederland blijkt dat een klein percentage van de Nederlanders die werden ondervraagd voor medische zorg naar het buitenland gaat. Meer dan 50% van de ondervraagden staat echter wel positief tegenover een behandeling in het buitenland. Redenen daarvoor zijn dat ze in eigen land dikwijls te hoge facturen betalen voor medische hulp, dat bepaalde handelingen niet worden terugbetaald en dat er lange wachtlijsten zijn. Vanochtend nog vernam ik via de radio dat het akkoord tussen België en Groot-Brittannië om Britten in ons land te opereren, wordt stopgezet wegens budgettaire moeilijkheden in Groot-Brittannië.
Op het internet zijn er veel sites waar medisch toerisme wordt gepromoot. Bekende oorden zijn Tunesië, Boedapest, Istanbul en vooral Azië. Mensen trekken er niet alleen naartoe om het land te bezoeken, maar ook om in alle anonimiteit een liposuctie, een borstvergroting, een laserbehandeling of oog- en dentale correcties te laten uitvoeren.
Hoe is het met het medisch toerisme van de Belgen gesteld? Gaan ook Belgen op zoek naar minder dure medische behandelingen en zijn ook zij bereid om daarvoor een verre reis naar het Verre Oosten te ondernemen? In België worden laserbehandelingen van de ogen en liposucties bijvoorbeeld niet terugbetaald door de ziekteverzekering. Een ziekenhuis in Bangkok heeft daarop ingespeeld en gedurende een bepaalde periode laserbehandelingen voor staar aangeboden tegen 385 euro per oog. Die bodemprijzen zijn mede mogelijk dankzij de lage lokale arbeidskosten.
Medisch toerisme mag dan in de lift zitten en tegenwoordig als doodnormaal ervaren worden, er zijn ook enkele nadelen. Ten eerste valt het te betwijfelen dat er voldoende en efficiënte nazorg kan worden verleend. Vaak wordt er voor en na de operatie alleen via e-mail gecorrespondeerd. Eventuele complicaties moeten dan behandeld worden in het land waar de patiënt woont. De dokter zal moeilijker informatie kunnen verkrijgen de aard van de ingreep die in het buitenland werd gedaan en hoe die werd uitgevoerd. Het is ook moeilijk om buitenlandse zorgverstrekkers aansprakelijk te stellen als de operatie mislukt. Er is ook geen eenvormig statuut voor terugbetalingen van medische behandelingen in het buitenland.
De Europese ministers van Volksgezondheid en Sociale Zaken zouden een regeling moeten uitwerken om de Europese burgers in het buitenland te beschermen. Zij hebben immers recht op een correcte en kwaliteitsvolle behandeling, een passende en persoonlijke nabehandeling, toegang tot een rechter of een billijke vergoeding indien de operatie mislukt.
Heeft het Federaal kenniscentrum voor de gezondheidszorg al onderzoek verricht over het medisch toerisme? Dat lijkt mij noodzakelijk.
Zal de minister dat probleem aankaarten op nationaal, op Europees en op internationaal niveau, in het kader van de GATS-onderhandelingen, en aandringen op een duidelijke overkoepelende regeling?
De heer Rudy Demotte, minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid. - Er is inderdaad een tendens om patiënten uit Europa en andere continenten naar verre bestemmingen of dichterbij gelegen landen te lokken, waar ze een ontspannend verblijf kunnen combineren met medische ingrepen. Die formules worden meestal voorgesteld door gespecialiseerde reisbureaus. Hun aanbiedingen zijn op het eerste gezicht aantrekkelijk, zowel wegens de prijs als wegens het onthaal en de publiciteit voor de vakbekwaamheid van de artsen. Dit toerisme is vooral gericht op non-vitale geneeskundige zorg, zoals esthetische chirurgie of tandheelkunde die, op enkele uitzonderingen na, weinig of niet worden gedekt door de ziekteverzekering.
Zo een verplaatsing is niet zonder risico's, vooral als er zware complicaties optreden en de patiënt ver van huis is. Het vervolg van de behandeling eenmaal hij terug thuis is, roept eveneens vragen op. Is de voorgestelde duur van het verblijf wel adequaat voor de medische behandeling? Ten slotte kunnen er bij een geding vragen rijzen over de toepasbare wetgeving, de bevoegde gerechtelijke instellingen, de mogelijkheid van een minnelijke schikking en over verzekerings- of andere waarborgen die de verstrekte handelingen dekken.
In bilaterale akkoorden inzake sociale zekerheid wordt gewoonlijk bepaald dat, om in aanmerking te komen voor terugbetaling, men voor elke verzorging in een ander land de toestemming moet vragen aan zijn verzekeringsinstelling. In onze nationale wetgeving bestaat ook de mogelijkheid een ziekenhuisopname in het buitenland aan te vragen als dat voor de behandeling aangewezen is. Deze bepalingen zijn natuurlijk niet van toepassing als een beroep wordt gedaan op private zorgverstrekkers die buiten het toepassingsgebied van de sociale zekerheid vallen, wat meestal het geval is bij dit medisch toerisme.
Het openstellen van de grenzen in Europa voor medische behandelingen is het gevolg van verschillende beslissingen van het Europees Hof van justitie over het vrije verkeer van goederen en diensten. Een grondige reflectie op Europees niveau over het mobiliteitsfenomeen van patiënten is derhalve noodzakelijk. Ondanks de Europese versoepelingen blijft de patiëntenstroom toch nog beperkt, zowel qua omvang als qua kosten.
De Europese Commissie heeft op hoog niveau een werkgroep opgericht die zich onder meer buigt over de grensoverschrijdende zorg. Die groep besteedt ook aandacht aan andere aspecten, zoals de veiligheid van de patiënten. Ik volg de werkzaamheden van de groep van nabij. Er zijn ook verschillende hoge Belgische ambtenaren bij betrokken.
De bezorgdheid van de heer Chevalier om dit debat op een breder niveau te voeren is zeker gepast, maar elk land regelt soeverein de zorgverstrekking op zijn territorium. Bij afwezigheid van een bindend internationaal instrument kunnen we niet zo maar kwaliteitseisen opleggen aan andere landen. Ik ben echter ook de mening toegedaan dat we deze problematiek, die te maken heeft met de gezondheidssector, moeilijk op dezelfde wijze kunnen behandelen als andere handelspraktijken. Het zou mooi zijn mochten we dit in Europa op een fatsoenlijke en rechtszekere wijze kunnen regelen.
Het Federaal kenniscentrum is een interessant instrument, maar is nu al overbelast. Ik zal de betrokken besturen en studiediensten mijn bezorgdheid omtrent het medisch toerisme mededelen, en hen vragen de situatie in ons land te onderzoeken.