3-100 | 3-100 |
Mevrouw Fauzaya Talhaoui (SP.A-SPIRIT). - De nieuwe Marokkaanse familiewetgeving is zowat een jaar oud. In de Marokkaanse samenleving bracht ze een revolutie teweeg, maar ze heeft ook implicaties voor Marokkaanse vrouwen buiten Marokko, dus ook in België. Deze vrouwen worden geconfronteerd met een conflict tussen twee rechtssystemen, de Belgische wetgeving en de Marokkaanse familiewetgeving.
Op een colloquium op 16 november 2004 over de `Nouveau Code de la Famille marocaine', waaraan zowel het kabinet Justitie als de minister van Gelijke Kansen hun medewerking hebben verleend, werd gewezen op enkele praktische moeilijkheden op het vlak van de kennis en de toepassing van de nieuwe familiewet. De hele dag werd onderstreept dat er behoefte is aan een vertaling van de hervormde Moudawana, in alle talen, met inbegrip van sommige dialecten. Ook in België moeten we toch kunnen beschikken over een adequaat instrument om die wetgeving te kunnen analyseren en de parlementaire behandeling ervan te kunnen interpreteren. Een eerste muur waarop we dus botsen is de taal van de teksten. Voor zover ik weet is er nog steeds geen gecoördineerde tekst in het Frans beschikbaar. Er bestaat alleen een vertaling in klassiek Arabisch van de gecoördineerde tekst en van de Parlementaire Handelingen in dat verband. Ook de rechtsleer die hierover werd gepubliceerd, is zelden beschikbaar in een andere taal dan het Arabisch. Zowel voor de rechtzoekende als voor de rechtspraktijk en de academische wereld is dat geen comfortabele situatie.
De Marokkaanse regering draagt de grote verantwoordelijkheid om informatie over de wet te verspreiden, zodat ze toegankelijk wordt voor alle Marokkaanse burgers, waar ter wereld ze zich ook bevinden. Een wet afkondigen volstaat immers niet, er is een echte communicatiestrategie nodig, in het Marokkaanse dialect, maar ook in het Frans. De tekst moet worden gevulgariseerd en binnen het bereik van de vrouwen worden gebracht. Alleen op die manier zullen vrouwen de wet kunnen gebruiken om zich te beschermen.
Naast de taalbarrière vang ik ook op dat magistraten, advocaten en hulpverleners niet bekend en vertrouwd zijn met deze nieuwe familiewetgeving. Op het colloquium werd ook een aanbeveling geformuleerd om voor deze rechtspractici een sensibiliserings- en informatieronde te organiseren. In het kader van een behoorlijke rechtsbedeling lijkt me dat een redelijk verzoek.
Daarom stel ik de minister de volgende twee korte vragen.
Kan de minister bij de Marokkaanse autoriteiten nagaan of er spoedig een officiële Franse vertaling komt van de gecodificeerde tekst en van andere documenten in dat verband, bijvoorbeeld van de Parlementaire Handelingen, om de bedoeling van de Marokkaanse wetgever te kunnen achterhalen?
Is het mogelijk om vanuit het departement Justitie vorming en sensibilisering met betrekking tot deze nieuwe wetgeving te organiseren voor magistraten en andere actoren van Justitie? Heel wat van hen worden immers met de problematiek geconfronteerd.
(Voorzitter: de heer Staf Nimmegeers, eerste ondervoorzitter.)
Mevrouw Laurette Onkelinx, vice-eerste minister en minister van Justitie. - Terecht wijst mevrouw Talhaoui erop dat de nieuwe Marokkaanse familiewetgeving toegankelijk moet worden gemaakt in andere talen dan het klassiek Arabisch. Er bestaat nog geen officiële vertaling in het Frans van de wet nr. 70/03 van 3 februari 2004 over de nieuwe familiewetgeving, die van kracht werd op 5 februari 2004. Wel heeft het Marokkaanse ministerie van Justitie in het Frans een praktische gids over de familiewetgeving uitgegeven. Deze is beschikbaar bij een uitgever in Rabat.
Ik heb een exemplaar van die praktische gids meegebracht. Hij bevat een vertaling van het wetboek in het Frans en bij elk artikel geeft hij uitleg over de inhoud. Het Marokkaanse ministerie van Justitie is van mening dat een ruime verspreiding van die gids noodzakelijk is voor een goede toepassing van het familierecht.
Ik ben van plan om in de loop van dit jaar, in nauwe samenwerking met de bevoegde Marokkaanse instanties, een opleiding te organiseren voor Belgische magistraten om hen vertrouwd te maken met de nieuwe wetgeving waarbij het verband zal worden gelegd met het Belgisch Wetboek van Internationaal Privaatrecht. Ook worden er uitwisselingen overwogen tussen Belgische en Marokkaanse magistraten. Die contacten zullen de professionele relaties bevorderen tussen Belgische en Marokkaanse academici, die in familierecht zijn gespecialiseerd. Die contacten zijn nu overigens reeds zeer succesvol.
In het licht van de volgende vergadering van de Belgisch-Marokkaanse Raadgevende Commissie ben ik ook van plan een rondetafelconferentie te organiseren over de toepassing van de nieuwe familiewetgeving. Wellicht vindt die plaats eind april 2005.
Mevrouw Fauzaya Talhaoui (SP.A-SPIRIT). - Ik betreur dat de vertaling er nog niet is. De toegankelijkheid van de wetgeving is voor de bipatride burger heel belangrijk. Heel wat vrouwen van Marokkaanse origine zijn het klassiek Arabisch niet machtig. In die zin kan de Franse vertaling van het wetboek voor hen een oplossing zijn. Wetgeving moet in een toegankelijke taal kunnen worden bestudeerd. Ook academici die geen klassiek Arabisch kennen zijn vragende partij.
Ik juich het initiatief van een rondetafelconferentie toe. Samenwerking tussen academici uit de twee oevers van de Middellandse Zee is inderdaad een absolute noodzaak.