3-97

3-97

Belgische Senaat

Handelingen

DONDERDAG 17 FEBRUARI 2005 - NAMIDDAGVERGADERING

(Vervolg)

Mondelinge vraag van mevrouw Fatma Pehlivan aan de minister van Ambtenarenzaken, Maatschappelijke Integratie, Grootstedenbeleid en Gelijke Kansen over «het actieplan voor meer diversiteit bij de overheid» (nr. 3-578)

Mevrouw Fatma Pehlivan (SP.A-SPIRIT). - In de pers stond deze week te lezen dat de minister meer allochtonen, gehandicapten en vrouwen bij de federale overheid aan het werk wil zetten. De minister heeft daartoe een actieplan voor meer diversiteit bij de overheid opgesteld. Het plan bevat meer dan tachtig maatregelen die ervoor moeten zorgen dat er in de toekomst meer gehandicapten, allochtonen en vrouwen bij de overheid komen werken.

De overheidsmanagers zullen voortaan beoordeeld worden op hun inspanningen om een positief actiebeleid te voeren.

Ook denkt de minister aan een anonieme sollicitatieprocedure. De selectie van overheidspersoneel gebeurt voortaan anoniem via Selor. De dienst stelt de voorwaarden waaraan de kandidaat moet voeldoen. Selor zoekt dan de personen die daaraan beantwoorden. Pas bij het sollicitatiegesprek ziet de dienst met wie hij te maken heeft.

Aan de basis van het plan van de minister liggen drie studies van de KULeuven, de Brusselse ULB en de universiteit van Namen. De SP.A-fractie juicht de initiatieven van de minister ten zeerste toe.

Toch maken we ook een belangrijke bedenking. De minister wil afstappen van het idee om de Grondwet aan te passen om ook niet-EU-burgers toe te laten tot overheidsdiensten. In de plaats zouden niet-Belgen aan de selectieprocedures voor een statutaire ambtenarenloopbaan kunnen deelnemen. Als de buitenlandse sollicitant geselecteerd wordt, kan hij de procedure starten om de Belgische nationaliteit te verwerven. Dat meldden op dinsdag 15 februari de kranten De Standaard en De Tijd.

De minister wil dus meer allochtonen aan het werk bij de overheid, maar toch wil hij de Grondwet daartoe niet aanpassen. Nochtans zit de grootste discriminatie hierin begrepen. Volgens artikel 10, tweede lid, tweede zinsdeel staan de burgerlijke en militaire bedieningen enkel open voor Belgen.

Mijn fractie heeft een wetsvoorstel ingediend in de Senaat. Concreet willen wij het de overheidsdiensten openstellen voor niet-EU-burgers, evenwel beperkt tot betrekkingen die geen directe of indirecte deelname aan het openbaar gezag veronderstellen en die niet tot doel hebben de algemene belangen van de staat of andere openbare diensten te waarborgen.

Ons voorstel past in het beleid van de regering. Het federaal regeerakkoord van juli 2003 bepaalt immers dat de overheid de toegang van vreemdelingen tot bepaalde betrekkingen in overheidsdienst wil aanmoedigen en de deelname van landgenoten van vreemde herkomst aan de vorming voor selectieproeven in de ambtenarij wil stimuleren. Artikel 10, tweede lid, tweede zinsdeel, van de Grondwet werd om die reden toegevoegd aan de lijst van voor herziening vatbare Grondwetsbepalingen.

Kan de minister nader toelichten waarom hij de Grondwet niet wenst aan te passen? Welke logica steekt er achter zijn beslissing?

De heer Christian Dupont, minister van Ambtenarenzaken, Maatschappelijke Integratie, Grootstedenbeleid en Gelijke Kansen. - Het actieplan tot bevordering van de diversiteit bij de overheid is inderdaad toegespitst op de toegang van personen van vreemde afkomst tot de ambtenarij. Vele jongeren in onze wijken en steden zijn hier geboren en hebben de Belgische nationaliteit, maar omwille van hun afkomst slagen ze er niet in een plaats te verwerven op de arbeidsmarkt en dus ook niet bij de overheidsdiensten. Wij hebben beslist om dit probleem bij voorrang aan te pakken. Hiertoe stellen wij voor om sensibiliseringsacties en opleidingen rond interculturaliteit voor ambtenaren te organiseren. Daarnaast zal Selor een samenwerkingsverband met de inschakelingsactoren opzetten om de werkaanbiedingen beter te verspreiden en duidelijke informatie over de selectietest te brengen.

Dat zijn zeer concrete maatregelen en ik hoop dat ze zullen leiden tot een multiculturele overheidsdienst. Men beweert immers dat in de ambtenarij personen van vreemde oorsprong worden gediscrimineerd.

Een ander belangrijk probleem is de toegang van niet-EU-burgers tot overheidsdiensten. Het actieplan biedt daarvoor geen oplossingen. Het bevat alleen acties van de overheidsdiensten die rechtstreeks onder mijn toezicht vallen. De symbolische draagkracht van de maatregel verantwoordt zeker een grondig debat in het Parlement. SP.A-SPIRIT heeft in die zin in de Senaat een voorstel van herziening van de Grondwet ingediend. Karine Lalieux nam met een aantal medestanders hetzelfde initiatief in de Kamer.

Het probleem van de toegang tot de ambtenarij voor niet-EU-burgers is volgens mij een belangrijke symbolische maatregel in de strijd voor de gelijkheid voor allen, maar het mag niet zo zijn dat men tussen de bomen het bos niet meer ziet. De gelijkheid waarborgen op papier is een, weliswaar belangrijke, zaak, maar die gelijkheid omzetten in de realiteit is een veel grotere uitdaging

De jonge Belgen van vreemde oorsprong hebben in principe toegang tot de overheidsdiensten ambt, maar we stellen vast dat de deur voor hen nog altijd maar op een kier staat. Mijn actieplan is dus in de eerste plaats op hen gericht.

Mevrouw Fatma Pehlivan (SP.A-SPIRIT). - Ik kan de concrete acties van de minister om de discriminaties in de overheidsdiensten weg te werken alleen maar toejuichen.

Ik hoop dat ons wetsvoorstel door de Senaat zal worden goedgekeurd. Er is al een symbolische erkenning, maar de toegang is nog niet voor iedereen gelijk. Het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest gaf het goede voorbeeld en het is tijd dat er ook op federaal niveau iets in beweging komt.

Mme la présidente. - Je voudrais saluer la présence, parmi nous, du représentant de l'Institut Yeunten Ling qui était à l'origine de l'invitation du Dalaï Lama à Anvers, à Huy et à Charleroi. Je le remercie. Nous savons qu'il a dû, en quelque sorte, faire face à une situation catastrophique.