3-92 | 3-92 |
De voorzitter (voor de staande vergadering). - Twee koninklijke families, maar ook twee bevriende naties, België en het Groothertogdom Luxemburg, werden maandag getroffen door het overlijden van Hare Koninklijke Hoogheid Joséphine-Charlotte, Groothertogin van Luxemburg, Prinses van België.
Geboren in 1927 als eerste kind van de toekomstige koning Leopold III en de toekomstige koningin Astrid, ziet de peetdochter van groothertogin Charlotte haar kindertijd veel te snel afgebroken worden: in 1934 door het dodelijk ongeval op de rotsen van Marche-les-Dames van haar grootvader, koning Albert I en het jaar daarop door het al even noodlottige ongeval van haar moeder, aan de oevers van het Vierwoudstedenmeer. Op het ogenblik dat dit drama zich in Küssnacht voltrekt, is ze amper acht jaar oud. Haar broer Boudewijn is bijna vijf en de kleine Albert zet zijn eerste stapjes. Joséphine-Charlotte komt deze beproeving te boven door voor haar broers een vertrouwelinge en bijna een tweede moeder te worden. Ze ontpopt zich als een pientere jonge vrouw en toont zich zeer attent om het verdriet van haar vader zoveel mogelijk te verzachten.
Verdere tegenspoed wordt de jonge vrouw niet bespaard: de bombardementen van 10 mei 1940 die het begin van de tweede wereldoorlog aankondigen, de vlucht van de drie jonge koninklijke prinsen naar Frankrijk en vervolgens naar Spanje, hun terugkeer aan de zijde van hun vader in het Paleis van Laken, dat bezet wordt door de Duitse troepen, en de deportatie naar Duitsland en naar Oostenrijk en uiteindelijk de ballingschap in Zwitserland.
Dan begint voor haar een bijzonder pijnlijke periode. In 1949 wordt de jonge vrouw uitgestuurd om het terrein te verkennen en zet zij als eerste weer voet op Belgische bodem. Het volgende jaar keert ook koning Leopold III met zijn gezin terug, waarna een nationale verzoening tot stand komt rond de jonge kroonprins Boudewijn, die in 1950 voor de Verenigde Kamers de grondwettelijke eed aflegt, eerst als koninklijke prins en daarna, in 1951, als nieuwe koning.
In 1953 huwt Joséphine-Charlotte met kroonprins Jan van Luxemburg. Duizenden Belgen trekken naar Luxemburg om het huwelijk bij te wonen waardoor de Belgische prinses de schoondochter van haar meter wordt.
Het Groothertogdom adopteert Joséphine-Charlotte, die haar nieuwe vaderland, het `Lëtzebuerger Land', gedurende een halve eeuw zal dienen. Eerst als echtgenote van de kroonprins, vanaf 1964 als echtgenote van de groothertog en tenslotte, sinds 2000, als moeder van de nieuwe vorst, groothertog Henri. Zij heeft altijd zeer veel aandacht besteed aan werken ten bate van de kinderen, het gezin en de gezondheid, maar ook ter ondersteuning van de kwetsbaarste personen in onze samenleving. Zij was cultureel zeer ontwikkeld en begunstigde ook alle vormen van kunst in Luxemburg, met inbegrip van de tuinaanleg, die voor haar een ware passie was.
Met het verstrijken van de jaren zal ze de door haar beoefende viriele sporttakken als alpinisme en waterskiën opgeven, maar zal ze toch nog opgaan in paardrijden en in jacht en visvangst.
Het Luxemburgse volk is werkzaam en rustig, en zijn monarchie sober en waardig. In dat landje op mensenmaat gaven de groothertogin en haar man het voorbeeld van een modelpaar en van een groot en eendrachtig gezin. Vijf kinderen waren de bekroning van hun gelukkig huwelijk.
Ook in het Groothertogdom werd Joséphine-Charlotte door tegenspoed getroffen: er was het lichamelijk, maar ook geestelijk lijden, toen haar zoon Guillaume het slachtoffer werd van een zeer zwaar verkeersongeval. Ze bleef steeds flink, waardig en moedig.
Uiteraard treft het afsterven van Joséphine-Charlotte ook ons land, door de familiebanden tussen beide koningshuizen. De raakpunten tussen het Belgische en het Luxemburgse volk wortelen in een eeuwenlange geschiedenis. Sinds lang zijn beide kleine landen, in het centrum van het continent en op de kruising van de Latijnse en de Germaanse cultuur, geroepen om de vrijheden, de vrede en de internationale eendracht te bevorderen en de banden tussen de Europese landen aan te halen. Is het huidige Europese ideaal immers niet ontstaan tussen Brussel en Luxemburg?
We zullen van groothertogin Joséphine-Charlotte het beeld behouden van een grote dame, wier sterke karakter gematigd werd door haar glimlach en haar menselijkheid, die ze van haar moeder, koningin Astrid, geërfd had. Haar plichtsbesef, haar waardigheid en haar dienstbaarheid, die haar uit familietraditie reeds op heel jonge leeftijd eigen waren, en haar inzet bij de Gidsen, zorgden ervoor dat ze het prestige van het Groothertogdom Luxemburg kon vergroten op een ogenblik waarop het een belangrijke plaats ging innemen op het Europese en internationale forum.
Uit naam van de Belgische Senaat heb ik zowel de Belgische als de Luxemburgse koninklijke familie onze innige deelneming betuigd.
De heer Armand De Decker, minister van Ontwikkelingssamenwerking. - Met droefheid vernam de regering het overlijden van Joséphine-Charlotte, Groothertogin van Luxemburg en Prinses van België. Met Joséphine-Charlotte verliezen wij een zachtmoedig en groothartig lid van onze koninklijke familie.
Au Grand-Duché de Luxembourg comme en Belgique, elle était connue et appréciée pour son intérêt pour les beaux-arts et aimée pour sa constante préoccupation pour les problèmes sociaux.
Als Groothertogin van Luxemburg en zuster van Koning Albert was zij de persoon bij uitstek die de uitstekende relaties tussen België en Luxemburg tot stand bracht.
Au nom du gouvernement, je m'associe à l'éloge que vous venez de prononcer, madame la présidente, et je présente mes condoléances émues au Grand-Duc Jean, au Grand-Duc Henri, à Sa Majesté le Roi Albert II, aux deux familles royales et au peuple luxembourgeois.
(De vergadering neemt een minuut stilte in acht.)