3-86

3-86

Belgische Senaat

Handelingen

DONDERDAG 2 DECEMBER 2004 - NAMIDDAGVERGADERING

(Vervolg)

Vraag om uitleg van mevrouw Jacinta De Roeck aan de minister van Ontwikkelingssamenwerking over «de harmonisatie van de ontwikkelingssamenwerking in België» (nr. 3-460)

Mevrouw Jacinta De Roeck (SP.A-SPIRIT). - De beleidsverklaring van de minister legt de klemtoon op de Europese dimensie van ontwikkelingssamenwerking. Hij herhaalde deze stelling recentelijk nog in de bijzondere commissie Globalisering en in de commissie voor de Buitenlandse Betrekkingen en voor de Landsverdediging. Samen met de minister ben ik van deze aanpak overtuigd en hoop ik evenzeer dat op deze manier de geboden hulp een hogere efficiëntie zal bereiken. Hetzelfde geldt voor het streven naar harmonisatie binnen de internationale donorgemeenschap.

Wanneer we echter spreken over een verhoogd effect van de geboden hulp, lijkt het mij wenselijk ook België zelf eens onder de loep te nemen. Momenteel wordt ons ontwikkelingsbeleid gekenmerkt door een hoge graad van fragmentarisering. Op de verschillende beleidsniveaus gebeuren initiatieven met betrekking tot de derde wereld. Deze initiatieven zijn vaak heel oprecht en getuigen van een interesse in de problematiek, maar in de praktijk leiden ze soms tot chaotische taferelen. Er is weinig of geen coördinatie tussen het federale niveau en de gemeenschappen en gewesten. Het geheel wordt nog minder overzichtelijk wanneer we de initiatieven van verschillende steden en gemeenten bij de analyse betrekken. Het resultaat daarvan zijn vele kleine druppels op een hete plaat. De harmonisatie van de verschillende niveaus is dan ook essentieel.

Mijn eerste vraag betreft de harmonisatie van de internationale donorgemeenschap. De minister is, in navolging van het Verdrag van Rome van 2003 betreffende de harmonisatie van de ontwikkelingssamenwerking, begonnen met het opstellen van een actieplan in samenwerking met het Development Aid Committee. Wat zijn de vorderingen in het actieplan?

Mijn tweede vraag betreft de harmonisatie in eigen land. Tot op heden is artikel 6 van de wet van 13 juli 2001 betreffende de gedeeltelijke overheveling van ontwikkelingssamenwerking naar de gemeenschappen en gewesten dode letter gebleven. Wat zijn de implicaties van de uiteindelijke uitvoering van deze wet voor het huidige harmonisatiestreven?

De heer Armand De Decker, minister van Ontwikkelingssamenwerking. - De experts inzake ontwikkelingssamenwerking zijn er reeds meerdere jaren van overtuigd dat de ontwikkelingshulp niet enkel moet toenemen, maar ook en vooral moet verbeteren. Dat werd ook gezegd op de conferentie van Monterrey. De Europese Unie heeft in Barcelona eveneens gesteld dat de kwaliteit van de hulp moet verbeteren.

Na uitgebreide technische werkzaamheden en een aanbevelingswaardige publicatie door het Ontwikkelingscomité van de OESO (DAC), hebben bilaterale en multilaterale donoren - banken en verschillende ontwikkelingslanden - in februari 2003 in Rome een verklaring goedgekeurd waarin de donorgemeenschap en de ontwikkelingslanden worden opgeroepen hun werkmethodes te harmoniseren.

Het feit dat de verschillende donoren elk eigen instellingen, werkwijzen, procedures en prioriteiten hebben, maakt het voor de ontwikkelingspartners, die meestal zwakke instellingen hebben, duivels ingewikkeld de hulp te gebruiken. Meer en meer is hierdoor de ontwikkelingshulp in zijn huidige vorm eerder een deel van het probleem dan van de oplossing geworden.

Om tegemoet te komen aan de verklaring van Rome en aan de beslissing van het DAC zal mijn administratie een actieplan voor de harmonisatie van de hulp opstellen. In september 2003 werd er gestart met een ruime consultatie van de samenwerkingsattachés van de ambassades in onze partnerlanden. Op basis van hun reacties en van eigen researchwerk heeft mijn administratie een eerste discussietekst voorgelegd op de attachédagen van september jongstleden.

Daarnaast heeft mijn administratie proactief meegewerkt in de Ad hoc Working Party on Harmonisation, waar lidstaten samen met de Europese Commissie een roadmap uitwerkten om de hulp van de Europese Unie beter te coördineren, te harmoniseren en op elkaar af te stemmen. Het desbetreffende rapport werd in november door de Raad aangenomen.

Gelet op de moeilijkheidsgraad van de materie en op de overvolle agenda's van mijzelf en andere instanties kan pas volgende weken verder aan dit harmonisatieplan worden gewerkt.

Ik wens echter zeer expliciet dat een en ander opschiet, zodat België in maart 2005 met een concreet harmonisatieplan aan de Rome+2 vergadering te Parijs kan deelnemen. Die vergadering zal nagaan of de internationale donorgemeenschap vooruitgang heeft geboekt inzake harmonisatie en hierover verslag uitbrengen aan de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties bij de opvolging van de conferentie van Monterrey in september 2005 te New York.

En assistant au conseil européen des ministres du développement qui se réunit maintenant depuis des décennies, j'ai été assez étonné que l'on doive encore tant insister sur la question de l'harmonisation des procédures des programmes de développement de nos différents pays. Il est tout à fait contre-productif que dans des pays partenaires que nous voulons aider et qui sont souvent dotés d'une administration très faible, les différents membres de l'Union européenne agissent selon des procédures différentes qui poussent les administrations à faire de l'ingénierie administrative du développement. Il s'agit du premier conseil européen des ministres informel et formel auquel j'ai assisté et je constate que ce point est toujours à l'ordre du jour de chaque réunion. Cependant, la volonté politique de l'Europe est indiscutablement plus grande que par le passé grâce sans doute aux objectifs du Millénaire pour le développement qui unissent les efforts dans une seule direction.

Votre deuxième question concerne la défédéralisation de la Coopération au développement.

Wij kunnen daarvoor natuurlijk geen oplossing vinden binnen het bestek van deze vraag om uitleg. Een en ander zal op het forum worden besproken.

Het is een belangrijke kwestie en ik meen uit de vraag van mevrouw De Roeck te begrijpen dat zij zelf beseft dat de defederalisering de zaken er misschien niet op zal vergemakkelijken.

La coordination est déjà difficile entre les États de l'union. Une coordination supplémentaire au sein de notre propre pays aura pour conséquence une perte d'énergie et de moyens. On consacrera davantage d'argent à l'administration et les perdants seront essentiellement les pays bénéficiaires de l'aide, c'est une évidence.

De wet is de wet en we moeten ons ernaar schikken.

De gewesten en de gemeenschappen van ons land hebben uiteraard zeer nuttige ideeën en plannen inzake ontwikkelingssamenwerking.

Il faudra faire preuve d'un bon sens belge, en tenant compte à la fois des capacités des régions et des communautés à développer des projets de coopération au développement sans mettre en danger l'essentiel de l'effort belge au développement qui devrait être davantage européen et moins national. Très souvent, en Belgique comme ailleurs, les gouvernements sont tentés de planter leur drapeau sur un projet de coopération au développement. Je considère que ce n'est pas le plus important. L'essentiel, c'est l'efficacité des projets de développement sur le terrain. Il est plus utile de travailler avec des pays partenaires du Benelux ou de l'Union européenne, que ce soit à deux, trois ou davantage, en coopération entre le pays et la Commission européenne.

Des te beter, want dat zal ook nuttiger zijn.

Je suis parfaitement conscient de l'apport des régions et des communautés dans ce domaine. Je veillerai à la coordination - qui n'a jamais véritablement eu lieu - entre le fédéral et les entités fédérées sur ce sujet. Pour le reste, avec le soutien de toutes les forces politiques attachées au développement, je veillerai à préserver l'essentiel de notre coopération dans les pays en voie de développement.

Mevrouw Jacinta De Roeck (SP.A-SPIRIT). - Uit het uitgebreide antwoord van de minister maak ik op dat voor hem in de ontwikkelingssamenwerking het land waarnaar het geld gaat, de hoofdacteur is.

Net zoals ik is hij blijkbaar ongerust over de defederalisering, maar hij hoopt toch om er een harmonisch geheel van te kunnen maken. Zoals hij zei worden er zeer goede initiatieven genomen in de gewesten, de steden, de gemeenten en de provincies, maar ze moeten gecoördineerd worden. Volgens mij moet er ook een federale minister van ontwikkelingssamenwerking blijven om alles te harmoniseren.

Eén puntje in het antwoord verontrust mij wel. Volgens de minister moet de ontwikkelingshulp verbeteren en vermeerderen, maar hij legt de klemtoon vooral op de verbetering. Ik vrees dus een beetje voor de 0,7%-norm. Wij blijven erop toezien dat wel degelijk meer geld aan directe ontwikkelingssamenwerking wordt besteed en niet aan andere dingen die daar misschien indirect toe bijdragen.

Ik onthoud ook dat de bijzondere commissie Globalisering en de commissie voor de Buitenlandse Betrekkingen tegen Rome+2 kennis zullen kunnen nemen van het actieplan.

De heer Armand De Decker, minister van Ontwikkelingssamenwerking. - De 0,7%-norm is en blijft een prioriteit, zowel voor mij als voor de eerste minister en voor de regering. Het zal desalniettemin zeer moeilijk blijven om die norm over vier jaar te halen.

Une augmentation de 0,05% du produit intérieur brut par an sera indispensable pour arriver à 0,7%, ce qui représente une augmentation annuelle du budget de l'ordre de 4 à 5 milliards de francs belges.

Nous sommes actuellement à 0,45%. On croit souvent que l'on est à 0,6%, mais si on a atteint ce taux l'an dernier, c'est parce qu'un remboursement de dette très important est intervenu. Hormis ce remboursement, nous sommes aujourd'hui à 0,45%.

Het wordt dus heel moeilijk. Ik zal moeten kunnen rekenen op de steun van alle partijen die ontwikkelingssamenwerking belangrijk vinden.