3-54 | 3-54 |
Mevrouw Erika Thijs (CD&V). - De telecomsector evolueert voortdurend. Eén van de nadelen is dat de wetgeving niet altijd afgestemd is op de actuele ontwikkelingen. Er zijn al enkele jaren klachten rond betalende sms-diensten en misbruik van infokiosknummers, dus de 0900-nummers. Ik heb die problemen trouwens zelf ervaren. Het gaat om diensten waarbij de consument via zijn GSM allerlei producten bestelt, zoals beltonen en logo's. Hij betaalt hiervoor ofwel via zijn telefoonfactuur ofwel wordt via internet ongewild een verbinding gemaakt met een duur 0900 nummer. Als er betwistingen ontstaan, staat de consument met zijn rug tegen de muur. Bij het betalingssysteem voor dit soort diensten zijn er minimaal drie partijen betrokken, namelijk de consument, de telefoonmaatschappij en de informatieleverancier of de content provider. De operator int wel de factuur, maar staat buiten de overeenkomst die de consument desgevallend met de content provider aanging. Wanneer aan de gebruiker te dure of zelfs ongevraagde diensten worden aangerekend, kan deze niet weigeren te betalen. De telefoonoperator zal, hoe gegrond de klacht van de consument ook moge zijn, de invorderingsprocedure tot het einde voortzetten. Dat schept bijzonder veel problemen.
Die situatie sleept ondertussen al enkele jaren aan en oplichters kunnen de consument ongestraft aftroggelen met de keiharde invorderingsmachine van de operatoren als garantie dat ze hun geld krijgen. De vorige minister van overheidsbedrijven kondigde al de oprichting aan van een ethische commissie die malafide ondernemingen kan sanctioneren. Het principe is eenvoudig en efficiënt. In de overeenkomst tussen de telefoonoperator en de content provider wordt een clausule opgenomen waarbij de laatste zich onder de bevoegdheid plaatst van een ethische commissie die kan optreden tegen firma's die de consument benadelen.
Is die commissie al actief? Zo niet, waarom? Is er samenwerking nodig met de gemeenschappen en gewesten alvorens de commissie kan worden opgericht? Zo ja, welke stappen werden er de voorbije twee jaar gedaan om die samenwerking te realiseren?
Hoe zal de ethische commissie de klachten benaderen? Op wiens initiatief treedt zij in werking? Kan de gedupeerde consument rechtstreeks klacht indienen bij de commissie? Kan de commissie de teruggave van de onterecht betaalde sommen bevelen?
Mevrouw Freya Van den Bossche, minister van Leefmilieu, Consumentenzaken en Duurzame Ontwikkeling. - De wet voorziet inderdaad in de oprichting van een ethische commissie. Daarvoor hebben we de toestemming nodig van de regionale overheden. Dat is nodig omdat de commissie onder meer dient te bestaan uit vertegenwoordigers van iedere gemeenschap. De instemming van de Franse en Duitstalige gemeenschap is overgezonden naar de Raad van State. Het is nog wachten op het akkoord van de Vlaamse gemeenschap. Dat is een beetje vervelend want dat is het enige element dat nog ontbreekt om het dossier naar de Raad van State te kunnen sturen en om van start te gaan.
Samen met minister Moerman bereid ik de omzetting van de Europese richtlijn inzake elektronische communicatie voor. In dat kader zullen wij eerstdaags een bijeenkomst organiseren met vertegenwoordigers van de gemeenschappen. De ethische commissie zal binnenkort kunnen worden opgericht.
Er is inmiddels een code opgesteld voor de vaste telefonie en voor het internet. Enkele maanden geleden heb ik de telecomoperatoren gevraagd zelf een gedragscode uit te werken om de consumenten beter te beschermen tegen de wanpraktijken die zijn aangehaald. De ombudsman voor telecommunicatie registreert een voortdurende toename van de klachten. We hebben hier met een maatschappelijk probleem te maken.
Aangezien Belgacom en Telenet samen ongeveer 90% van de markt voor hun rekening nemen, kan de gedragscode als een handelsgebruik worden beschouwd. De economische inspectie moet toezien op de naleving van de gedragsregels. Vanaf de inwerkingtreding van de gedragscode, op 1 juni 2004, zal de economische inspectie controles uitvoeren en erop toezien dat de markt niet wordt overgenomen door buitenlandse operatoren die niet volgens de regels werken.
Ook de mobiele operatoren zijn bezig met het opstellen van een gedragscode. Een operator toont zich minder bereid om mee te werken. Ik ben er evenwel van overtuigd dat er snel een akkoord kan worden bereikt.
De ethische commissie kan de bestaande code inmiddels evalueren en er eventueel nieuwe elementen aan toevoegen. Er wordt voor gezorgd dat de kosten niet te hoog oplopen. De maximale wachttijd mag slechts één minuut bedragen. De prefixen moeten duidelijk worden gescheiden van de nummers om verwarring te vermijden. De prijs wordt vooraf meegedeeld, zowel via de telefoon als via het internet. De verbinding wordt na een half uur automatisch verbroken. De tarieven van lijnen die zich specifiek tot minderjarigen richten, zijn begrensd.
De autoregulering van de operatoren is verregaand. Het verheugt me dat de maatregelen tegemoetkomen aan de wensen.
Ik geef toe dat er voor de GSM's nog een oplossing moet komen want ook op dat vlak is er sprake van een echte plaag. Ik hoop dat er zo vlug mogelijk een soortgelijke code voor de mobiele telefonie tot stand komt.
De gebruikers zullen zich rechtstreeks of via de ombudsman tot de ethische commissie kunnen richten. De ethische commissie zal zich moeten uitspreken over de inbreuken en ze zal de sancties bepalen.
Het BIPT zal als secretariaat fungeren en het zal zelf kunnen sanctioneren en nummers intrekken.
Mevrouw Erika Thijs (CD&V). - Het antwoord van de minister stelt mij niet helemaal tevreden. Reeds enkele jaren geleden werd er uitdrukkelijk op het probleem gewezen en er werd beloofd dat er een ethische commissie zou worden opgericht. De problematiek is niet nieuw en breidt zich voortdurend uit.
De minister verklaart dat ze het akkoord van de Vlaamse gemeenschap afwacht. Aangezien in de Vlaamse regering de meerderheid wordt gevormd door dezelfde partijen als in de federale regering, begrijp ik niet waarom er geen overeenstemming kan worden bereikt over de oprichting van de ethische commissie.
Gisteren verscheen er in De Tijd een artikel over de gedragscode. Zoals de minister zelf zegt, is de gedragscode slechts een begin. Het is inderdaad geen algemeen systeem. Het zijn enkel de twee belangrijkste operatoren die zich hebben verbonden. In feite is er in dit geval sprake van autoregulering. Tijdens de vorige regeerperiode heb ik herhaaldelijk tegen dat principe geprotesteerd omdat het in hoge mate oncontroleerbaar en onbetrouwbaar is.
De twee grootste telecomoperatoren in België ondertekenden een akkoord waarbij ze hun klanten, de uitbaters van de betaallijnen, vragen de ethische code na te leven. De belangrijkste tekortkoming van dit systeem is dat alleen Belgacom en Telenet erbij betrokken zijn. Malafide ondernemingen zullen een andere service provider kiezen om buiten schot te blijven. Als een uitbater van een betaallijn bijvoorbeeld eerst WorldCom contacteert en een Belgacomklant daarna het nummer oproept, heeft Belgacom geen enkele mogelijkheid om via de ethische code op te treden.
Luidens persberichten treedt de economische inspectie op tegen de derde operatoren. Op basis van welke wettelijke bepalingen zijn derde operatoren door deze regeling gebonden? Bovendien werd niet in maatregelen voorzien voor de mobiele telefonie en het internet. Precies die lijnen worden het meest geteisterd door invloeden van buitenaf.
Een betaallijn moet de prijs pas vermelden als die hoger is dan 1,20 euro. Maar dan maakt men daar toch 1,19 euro van! Zolang de ethische commissie er niet is, bestaat voor alles een achterpoortje. Wat stelt de minister voor?
Mevrouw Freya Van den Bossche, minister van Leefmilieu, Consumentenzaken en Duurzame Ontwikkeling. - Ik ben wellicht wat te beknopt geweest. Het is niet juist dat alleen de twee grote operatoren gebonden zijn. Een gevestigd handelsgebruik kan op dezelfde manier gecontroleerd en gesanctioneerd worden als een wet. De wet op de handelspraktijken is in dit opzicht duidelijk. Vermits de twee operatoren, die 90 procent van de markt bestrijken, de code toepassen, wordt dit een handelsgebruik. De tien procent anderen moeten volgen. Ze kunnen ook gecontroleerd en gesanctioneerd worden. Ze kunnen niet meer via een malafide onderneming werken. Anders zouden Belgacom en Telenet een dergelijk code niet opstellen. Ze weten dat de markt die zij bestrijken, steeds kleiner wordt en er steeds meer concurrentie komt.
De code geldt wel degelijk ook voor internet. Internet loopt via de vaste telefonie. Er is een code voor vaste telefonie en internet. De code voor mobiele telefonie volgt nog. Internetgebruikers krijgen altijd een verwittiging als ze naar een andere lijn bellen die duurder is dan de gewone lijnen. Ze zullen ook niet langer kunnen worden omgeleid via de Bahama's, wat nu wel mogelijk is. Ten slotte wordt zelfs bij het gedeeltelijk verlaten van de site, de verbinding automatisch verbroken met het duurdere nummer. De code is dus nog belangrijker voor internet dan voor vaste telefonie.
Natuurlijk kunnen nog verbeteringen worden aangebracht. Zo zouden ook de tarieven voor vaste telefonie van minder dan 1,20 euro per minuut kunnen worden aangegeven. Ik vermoed dat de ethische commissie hiervan werk zal maken. Van mij mogen bepaalde regels nog worden aangescherpt, maar ik stel voor dat we de ethische commissie haar werk laten doen.
Wat de andere opmerkingen betreft denk ik dat het beter is dat ik mevrouw Thijs het dossier schriftelijk overhandig.
Mevrouw Erika Thijs (CD&V). - Vooral de wettelijke bepalingen interesseren me.