3-28 | 3-28 |
M. le président. - Nous votons d'abord sur l'amendement nº 211 de MM. Vanhecke et consorts.
Vote nº 2
Présents : 70
Pour : 16
Contre : 42
Abstentions : 12
-L'amendement n'est pas adopté.
M. le président. - Nous votons sur l'amendement nº 18 de MM. Vanhecke et consorts.
Vote nº 3
Présents : 69
Pour : 10
Contre : 50
Abstentions : 9
-L'amendement n'est pas adopté.
M. le président. - Nous votons sur l'amendement nº 16 de MM. Vanhecke et consorts.
Vote nº 4
Présents : 70
Pour : 10
Contre : 60
Abstentions : 0
-L'amendement n'est pas adopté.
M. le président. - Nous votons sur l'amendement nº 175 de M. Delacroix.
Vote nº 5
Présents : 70
Pour : 10
Contre : 51
Abstentions : 9
-L'amendement n'est pas adopté.
M. le président. - Nous votons sur l'amendement nº 176 de M. Delacroix.
Vote nº 6
Présents : 69
Pour : 2
Contre : 59
Abstentions : 8
-L'amendement n'est pas adopté.
-Le même résultat de vote est accepté pour l'amendement no 177 de M. Delacroix. Cet amendement n'est donc pas adopté.
M. le président. - Nous votons sur l'amendement nº 219 de MM. Ramoudt et Coveliers.
Vote nº 7
Présents : 70
Pour : 22
Contre : 39
Abstentions : 9
-L'amendement n'est pas adopté.
-Le même résultat de vote est accepté pour l'amendement nº 214 de MM. Ramoudt et Coveliers. Cet amendement n'est donc pas adopté.
M. le président. - Nous votons sur l'amendement nº 178 de M. Delacroix.
Vote nº 8
Présents : 70
Pour : 2
Contre : 60
Abstentions : 8
-L'amendement n'est pas adopté.
-Le même résultat de vote est accepté pour l'amendement no 179 de M. Delacroix. Cet amendement n'est donc pas adopté.
M. le président. - Nous votons sur l'amendement nº 180 de M. Delacroix.
Vote nº 9
Présents : 69
Pour : 10
Contre : 59
Abstentions : 0
-L'amendement n'est pas adopté.
M. le président. - Nous votons sur les amendements nos 181 à 205 de M. Delacroix.
Vote nº 10
Présents : 70
Pour : 10
Contre : 60
Abstentions : 0
-Les amendements ne sont pas adoptés.
-Le même résultat de vote est accepté pour l'amendement no 206 de M. Delacroix. Cet amendement n'est donc pas adopté.
M. le président. - Nous votons sur l'amendement nº 213 de MM. Vanhecke et consorts.
Vote nº 11
Présents : 70
Pour : 10
Contre : 51
Abstentions : 9
-L'amendement n'est pas adopté.
M. le président. - Nous votons sur l'amendement nº 216 de Mme Leduc.
Vote nº 12
Présents : 70
Pour : 31
Contre : 39
Abstentions : 0
-L'amendement n'est pas adopté.
M. le président. - Nous votons sur l'amendement nº 217 de MM. Hugo Vandenberghe et consorts.
Vote nº 13
Présents : 70
Pour : 28
Contre : 40
Abstentions : 2
-L'amendement n'est pas adopté.
M. le président. - Nous votons sur l'amendement nº 207 de M. Delacroix.
Vote nº 14
Présents : 70
Pour : 10
Contre : 60
Abstentions : 0
-L'amendement n'est pas adopté.
-Le même résultat de vote est accepté pour les amendements nos 208 à 210 de M. Delacroix. Ces amendements ne sont donc pas adoptés.
M. le président. - Nous votons à présent sur l'article 2.
Vote nº 15
Présents : 70
Pour : 41
Contre : 29
Abstentions : 0
-L'article 2 est adopté.
M. le président. - Nous votons sur l'amendement nº 215 de M. Verreycken.
Vote nº 16
Présents : 70
Pour : 22
Contre : 39
Abstentions : 9
-L'amendement n'est pas adopté.
M. le président. - Nous votons à présent sur l'article 3.
Vote nº 17
Présents : 70
Pour : 41
Contre : 29
Abstentions : 0
-L'article 3 est adopté.
M. le président. - Nous votons à présent sur l'article 4.
Vote nº 18
Présents : 70
Pour : 41
Contre : 29
Abstentions : 0
-L'article 4 est adopté.
M. le président. - Nous votons sur l'amendement nº 55 de MM. Vanhecke et consorts.
Vote nº 19
Présents : 70
Pour : 11
Contre : 59
Abstentions : 0
-L'amendement n'est pas adopté.
Mme Amina Derbaki Sbaï (MR). - Je voulais voter contre.
-Le même résultat de vote est accepté pour l'amendement nº 54 de MM. Vanhecke et consorts. Cet amendement n'est donc pas adopté.
M. le président. - Nous votons sur l'amendement nº 218 de MM. Hugo Vandenberghe et consorts.
Vote nº 20
Présents : 69
Pour : 28
Contre : 39
Abstentions : 2
-L'amendement n'est pas adopté.
M. le président. - Nous votons sur l'amendement nº 59 de M. Delacroix.
Vote nº 21
Présents : 70
Pour : 10
Contre : 60
Abstentions : 0
-L'amendement n'est pas adopté.
-Le même résultat de vote est accepté pour les amendements nos 60 à 159 de M. Delacroix. Ces amendements ne sont donc pas adoptés.
(Le vote nº 22 a été annulé.)
M. le président. - Nous votons à présent sur l'ensemble de la proposition de loi.
De heer Hugo Coveliers (VLD). - De VLD-fractie probeert al zeer lang alle senatoren te overtuigen dat dit een zeer slecht voorstel is. Ten eerste, heeft de nieuwe meerderheid dat zelf bewezen door het vlug-vlug te willen laten goedkeuren in de hoop dat de kiezer dat in 2004 zou vergeten zijn.
Ten tweede, houdt het voorstel een discriminatie in. De Raad van State heeft dat eigenlijk bevestigd door niet te willen antwoorden op de amendementen over de wederkerigheid van collega Vandenberghe en van mijzelf. Naast de discriminatie tussen stemgerechtigden en stemplichtigen, voert het voorstel immers ook een discriminatie in daar vreemdelingen die hier vijf jaar verblijven maar de Belgische nationaliteit weigeren, wel mogen stemmen, terwijl Belgen die vijf jaar in het land van die vreemdelingen verblijven, dat daar niet mogen. Dat is duidelijk gezegd in onze amendementen en de Raad van State heeft daar niets op geantwoord. Nu bestaat er een rechtsspreuk die zegt `Qui ne dit mot consent'. De Raad van State gaat dus duidelijk akkoord dat hier sprake is van discriminatie. Daarover zal zeker nog worden gediscussieerd als de VLD-voorzitter de zaak aanhangig maakt bij het Arbitragehof.
Ook legistiek is dit een bijzonder slecht voorstel en dan heb ik het nog niet eens over de gebruikte techniek, maar over het feit dat de norm die wordt ingevoerd, bijzonder ver ligt van de norm die de burger zelf hanteert. De meerderheid heeft een volksraadpleging geweigerd. Er zijn opiniepeilingen geweest. Collega Jean-Marie Dedecker heeft zelf ook een inspanning geleverd om een opiniepeiling te laten doorgaan. Niemand kan ontkennen dat twee derden in Vlaanderen en wellicht ook in Wallonië, niet akkoord gaan met de norm die de meerderheid invoert. Twee derden van de bevolking zal dus een grotere impuls tot normvervaging krijgen. Twee derden van de Vlaamse bevolking zal gefrustreerd zijn, omdat die norm hen door de strot is geduwd door de Franstaligen, met de collaboratie van de socialisten.
Indien de tekst enig effect zou hebben, zou ik me daarmee nog enigszins kunnen troosten, maar zelfs dat is niet het geval. Ik heb de vertegenwoordigers van de allochtone gemeenschap horen verklaren dat het stemrecht dat ze nu krijgen, eigenlijk niets voorstelt. Ik heb ook leden van de meerderheid horen zeggen dat dit stemrecht niets bijdraagt aan de integratie en aan het samenleven van de bevolkingsgroepen.
Het voorstel is inhoudelijk en naar vorm slecht en het hangt legistiek met haken en ogen aan elkaar. Bovendien bevestigt het de normvervaging.
Aan de leden van de fractie van SP.A-SPIRIT wil ik vragen grondig na te denken. Zoals uw voorzitter gezegd heeft, zult u met deze wet zeker geen stemmen winnen. Of wij met ons verzet stemmen zullen winnen moet nog blijken. Maar van één groep staat nu al vast dat hij bij de nieuwe wet wel veel stemmen zal winnen. Kom alstublieft op 14 juni 2004 niet janken over een zoveelste zwarte zondag, waaraan u vandaag bijdraagt.
De heer Marc Van Peel (CD&V). - Dit voorstel is belangrijk omdat het zeer dringend de organisatie van de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 regelt, terwijl we in Vlaanderen nog niet weten hoe we over zes maanden de verkiezingen zullen organiseren!
De CD&V is tegen dit voorstel. Hiervoor zijn drie redenen.
Ten eerste zijn wij zijn vóór de deelname van migranten aan het politieke leven in België, inclusief de gemeenten, als het gebeurt via het verwerven van de nationaliteit.
Ten tweede is het onmogelijk aan de bevolking uit te leggen hoe het komt dat mensen die gemakkelijk Belg kunnen worden, maar dat weigeren - wat hun goed recht is -, toch stemrecht krijgen op lokaal vlak. De meeste onder hen kunnen probleemloos de dubbele nationaliteit verwerven. Het argument dat mensen worden verplicht hun identiteit op te geven om deel te nemen aan het politieke leven, gaat dus niet op.
Ons belangrijkste argument tegen dit voorstel is dat de verdraagzaamheid er niet door wordt bevorderd en de xenofobie er niet door wordt tegengewerkt, maar er integendeel door wordt bevorderd. Dat is bewezen door het verloop van dit debat.
Het is onbegrijpelijk dat de VLD toelaat dat dit gebeurt, dat de VLD toelaat dat door toedoen van een coalitie van Franstaligen, `weldenkende' journalisten en SP.A'ers het gemeentelijk stemrecht voor niet-EU-burgers in Vlaanderen wordt ingevoerd.
De heer Verhofstadt zei op 15 mei 2003, drie dagen voor de verkiezingen, als uittredend premier in het in Vlaanderen beroemde programma Polspoel en Desmet: "De nationaliteit is een opstap voor integratie en niet het opnieuw de discussie openen van stemrecht voor migranten, dat volgens mij in onze samenleving autochtonen en allochtonen tegen elkaar opzet." Hij had gelijk. De electorale tegenstrever Stevaert, die zich toen nog in het debat mengde, maar nu niet meer, vroeg daarop: "En hoe gaat u dat tegenhouden?" Verhofstadt: "Omdat ik denk dat er betere wegen zijn om mensen te integreren dan ze stemrecht te geven. Dit is vooral een discussie die een splijtzwam is in onze maatschappij. Het is in se vandaag ook geen probleem. De meeste migranten die ingeburgerd en geïntegreerd zijn, kunnen Belg worden en als ze Belg worden krijgen ze stemrecht en kunnen ze zich zelfs verkiesbaar stellen." De journalist drong aan: "Hoe gaat u dat tegenhouden, mijnheer Verhofstadt?" Verhofstadt antwoordde: "Wij zullen de MR overtuigen geen meerderheid te leveren. Net als in de voorbije legislatuur zal ik ervoor zorgen dat er in het parlement geen meerderheid is."
Wij zien wat er vandaag gebeurt. Er is wel een meerderheid in het parlement en het gros van de MR-leden in Brussel wordt VLD-lid.
De houding van de VLD is absoluut dubbelzinnig. De VLD voert een gigantische strijd tegen het stemrecht en wil zelfs naar het Arbitragehof trekken, maar in het regeerakkoord heeft zij dit dossier al lang verkocht en heeft ze haar fiat gegeven.
Als de eerste minister, de minister van Binnenlandse Zaken, de Vlaamse minister-president samen met hun partij verklaren dat het hen menens is met de afkeuring van dit stemrecht, dan kunnen zij ervoor zorgen dat er een ernstig gesprek plaatsvindt tussen de meerderheidspartijen en dan houden zij dit stemrecht tegen.
Collega's van de VLD, staak de schijngevechten. U weet net zo goed als ik dat het stemrecht hier en in de Kamer zal worden goedgekeurd. Al het overige is schijnheiligheid, een ondeugd die ons ooit werd aangewreven, maar zo groot als ze hier wordt bedreven, dat hebben wij zelden meegemaakt in dit land.
M. Philippe Mahoux (PS). - Nous sommes favorables à cette proposition de loi qui envoie, de manière symbolique et concrète, un signe d'intégration. Elle exprime la volonté d'une société basée sur la reconnaissance des différences et sur le pluralisme.
Cependant, nous regrettons l'absence de majorité dans cette assemblée pour voter le droit à l'éligibilité. Nous sommes convaincus que ceux qui auront, dans quelques instants, le droit de choisir auront bientôt le droit d'être choisis.
Notre débat a connu quelques dérives. Il est bien légitime d'exprimer ses divergences mais j'invite solennellement les membres des formations démocratiques à ne pas utiliser des arguments similaires à ceux employés par des groupes qui prônent l'exclusion, la haine et le refus des différences. Ne les rejoignez pas, ne vous trompez pas de combat et menons ensemble le débat démocratique.
La présente loi permettra d'améliorer les contacts au sein de la population, pour ceux qui le souhaitent. Évidemment, elle donnera aussi des arguments à ceux qui pratiquent l'exclusion et le repli communautariste.
Pour nous, cette loi constitue une avancée fondamentale sur le plan de la tolérance et de la démocratie.
De heer Frank Vanhecke (VL. BLOK). - (Vele PS-senatoren verlaten de zaal.) Een communautair zeer zwaar geladen politieke meerderheid zal het vreemdelingenstemrecht straks goedkeuren. Die meerderheid bestaat uit een nagenoeg unanieme groep Franstalige senatoren aangevuld met een politiek zeer minoritair aantal Nederlandstaligen. Dit kan door geen zinnig mens beschouwd worden als een democratische besluitvorming in een federaal of confederaal land. Het vreemdelingenstemrecht is een Franstalig, Waals, Belgisch dictaat tegen Vlaanderen en tegen de Vlamingen. Er kan niet genoeg worden benadrukt dat de partijen die ons dit vreemdelingenstemrecht opdringen, met name de Franstaligen en de SP.A dat niet doen vanwege grote principes of om de integratie te bevorderen of een einde te maken aan de enorme samenlevingsproblemen tussen autochtonen en allochtonen, maar wel uit goed begrepen politiek en electoraal eigenbelang.
De Franstaligen kennen hun dossier. Zij weten dat er in Brussel bij de komende gemeenteraadsverkiezingen tienduizenden exclusief Franstalige kiezers bijkomen, meer dan er de jongste gemeenteraadsverkiezingen voor alle Vlaamstalige lijsten samen kiezers hebben gestemd.
De positie van de Vlamingen in Brussel wordt na 2006 dramatischer dan ooit voorheen. In heel de Europese geschiedenis is er geen enkel ander voorbeeld bekend of zelfs maar denkbaar van een hoofdstad die op een zo efficiënte wijze een politieke genocide tegen de cultuur van haar oorspronkelijke bevolking ondergaat.
De Vlaamse socialisten, in tegenstelling tot wat collega Coveliers denkt, is het vanzelfsprekend om stemmenwinst te doen. Ze rekenen op een flink deel van de op drift geslagen ex-Agalev-kiezers en op een groot deel van de nieuwe allochtone kiezers die vanzelfsprekend voor de meest allochtoonvriendelijke partij zullen stemmen en op een groot deel van de honderdduizenden allochtone kiezers die al stemrecht hebben verworven op basis van de Belgische nationaliteit. Het is hen te doen om stemmen en om politieke macht.
Tot slot wil ik ook de houding van de regeringspartij VLD aanklagen. Er is geen enkele Waalse partij die in een bij uitstek communautair geladen dossier zou aanvaarden dat een zaak waarover in Wallonië grote commotie bestaat, in een parlement door een overweldigende Vlaamse meerderheid zou worden doorgedrukt.
Als de VLD duldt dat dit voorstel met een bijna exclusief Franstalige meerderheid wordt goedgekeurd, moet ik besluiten dat al het luide VLD-protest van de afgelopen weken eigenlijk alleen maar diende om de Vlaamsgezinde en rechtse kiezers koest te houden.
Dat doet niets af van de verdiensten en oprechte overtuiging en inzet tegen het vreemdelingenstemrecht van een aantal collega's in dit halfrond. Het zegt echter alles over het brutale cynisme van hun partij, die de Vlaamse kiezers bedriegt.
Het vreemdelingenstemrecht is immers een fundamentele zaak. Als de sigarettenreclame in Francorchamps en de wapenuitvoerlicenties voor FN voor de Franstaligen in dit land een regeringscrisis waard zijn, vraag ik mij af waarom de VLD van het vreemdelingenstemrecht geen regeringszaak maakt. De grote meerderheid van de Vlamingen wil van het vreemdelingenstemrecht immers niet weten. Het is absurd te denken dat dit vreemdelingenstemrecht, bovenop de meest soepele nationaliteitswet ter wereld, de grote samenlevingsproblemen die een deel van de allochtone gemeenschap in dit land veroorzaakt, op enige wijze zal helpen oplossen, integendeel. Het laatste beetje aansporing dat er voor die mensen nog was om zich te assimileren, om een integratieproces te doorlopen is daarmee weggenomen. Wie straks om de reeds genoemde redenen van kortzichtig politiek eigenbelang het ondemocratische en potentieel gevaarlijke vreemdelingenstemrecht goedkeurt en bovendien weigert om eerst in een democratisch referendum de menig van de burgers te vragen, laadt een verpletterende verantwoordelijkheid op zich. Ik zeg u, na deze stemming zal de reeds bestaande vertrouwenskloof tussen de overgrote meerderheid van de burgers in Vlaanderen en de meerderheid van de Belgische politieke kaste nog nooit zo groot zijn geweest.
Dit is een nieuwe stap in de discriminatiepolitiek tegen het eigen volk. Dit is erger dan een politieke fout. Dit is een politieke misdaad tegen het eigen volk.
Mme Christine Defraigne (MR). - C'est autour de la proposition MR que la commission s'est ralliée. Et si c'est notre proposition qui a opéré ce ralliement, c'est parce que je pense sincèrement qu'elle était le choix le plus équilibré en termes de considération humaine et humaniste mais aussi en termes de réalisme politique.
Nous avons toujours souhaité que le débat reprenne dans le calme et la sérénité. Je suis outrée d'entendre des propos d'une violence extrême. Revenons-en à un peu plus de calme. Le Conseil d'État s'est exprimé, il a émis un avis favorable au sujet de notre proposition. Par contre, qu'on le veuille ou non, il a émis un avis défavorable concernant les amendements proposés. C'est un fait, c'est une réalité. Certains prétendent prendre leurs responsabilités politiques à coup de sondages commandés et commandités dans tous les sens. Je pense que ce n'est pas avec des sondages que l'on prend ses responsabilités politiques. Je pense aussi que, malheureusement, l'opinion publique a été triturée, lui faisant ainsi appréhender notre débat de façon inutilement passionnelle alors qu'on aurait pu traiter les choses calmement, en expliquant la réalité. Parce que la réalité est que cette avancée démocratique ne menacera en rien nos équilibres fondamentaux, ne déstabilisera en rien les valeurs sur lesquelles nos sociétés occidentales se sont bâties au fil des siècles. Voyons cela pour ce que c'est, à savoir une avancée. Cela concerne 120.000 personnes. Souvent, les personnes appartenant à la première génération d'immigrés, qui sont depuis longtemps dans notre pays, n'ont pas pu ou voulu prendre la nationalité, pour des raisons qui leur sont propres, par attachement à leurs racines, tout en étant parfaitement intégrées dans notre société. C'est pour moi un concept passéiste de considérer que nationalité et citoyenneté ne peuvent avoir des significations différentes. J'ai comparé la population étrangère à une mosaïque, à un patchwork. Ce sont des personnes à la sensibilité différente, suivant la vie qu'elles peuvent mener, avec des conceptions de gauche, de droite, du centre... Cette population n'est pas univoque, elle n'est pas monolithique.
Certains ont voulu surfer sur des peurs, sur des craintes. Chers collègues, je voudrais vraiment que les choix que nous allons arrêter aujourd'hui ne se teintent pas de considérations partisanes. Je voudrais qu'on écarte toutes ces craintes. Nous allons voter ce texte sereinement, en nous laissant guider par les seules considérations qui nous ont animés du début jusqu'à la fin de ce processus, des considérations de respect, de respect de l'autre, de respect de l'étranger mais aussi de respect de nos valeurs et de nos institutions.
Mevrouw Myriam Vanlerberghe (SP.A-SPIRIT). - Wie nog mocht twijfelen, wij zullen deze wet allemaal samen goedkeuren.
Wij stemmen voor omdat we vinden dat alle inwoners van dit land, de mensen die al minstens vijf jaar hier met ons samenleven moeten meetellen. Wij stemmen voor omdat wij heel goed beseffen dat het grote aantal nationaliteiten in ons land nooit zal verminderen, integendeel, dat er nog veel zullen bijkomen. We zullen met steeds meer nationaliteiten onder één dak, op één plaats samenleven. Als we die samenleving op een deftige manier willen organiseren, moeten we elkaar de hand reiken. Voor ons is deze wet een signaal waarbij we de vreemdelingen duidelijk maken dat we hen respecteren en waarbij we hen vragen om zich ook aan onze democratie te interesseren.
Laat iedereen die hier permanent woont, proeven van onze democratie en zorg ervoor dat onze kinderen niet in een conflictueuze samenleving moeten leven, maar integendeel in een samenleving waar verschillende nationaliteiten elkaar aanvullen en verrijken.
M. René Thissen (CDH). - Il fut une époque, pas si lointaine, où la reconnaissance du droit de vote pour la moitié de l'humanité que sont les femmes n'allait pas de soi. Plaidant dans le sens que vous devinez, Victor Hugo écrivait très justement : « Dans notre législation telle qu'elle est, la femme ne possède pas, elle n'este pas en justice, elle ne vote pas, elle ne compte pas, elle n'est pas. Il y a des citoyens, il n'y a pas de citoyennes. C'est là un état violent ; il faut que cela cesse. »
Dans notre législation telle qu'elle est en ce début de 21e siècle, chez nous, l'étranger non européen qui pourtant vit en toute légalité - je ne parle que de cette catégorie d'étrangers - depuis cinq ans au moins dans nos communes ne vote pas, il ne compte pas, il n'est pas. Cet étranger n'est pas un citoyen. Il est temps que cela cesse.
Bien sûr, le débat dérange certains. Certains ont même peur. Ils voudraient que les questions de la multiculturalité de notre société et de l'intégration des étrangers ne leur soient pas posées.
Il y en a aussi qui font des calculs politiciens, craignant que la répartition des votes, et donc des majorités, soit significativement modifiée. On vient d'ailleurs d'entendre des interventions à ce sujet.
Il y a enfin ceux que, manifestement, cette loi hérisse. Certes, à de rares expressions près, ils n'osent pas dire ouvertement que ces électeurs sont moins citoyens que les autres, ils se réfugient plutôt derrière d'autres arguments, mais ils n'hésitent pas à leur refuser le droit de vote, tout simplement pour qu'ils ne comptent pas. Tous ceux-là, nous allons les reconnaître tout de suite, mais sans toutefois faire l'amalgame entre ceux qui ont peur et ceux qui prônent l'exclusion.
Cela étant, le débat parlementaire a pu être mené d'une manière relativement sereine, étant donné l'accent et la sensibilité que chacun y apportait.
Pour le CDH, la proposition qui nous est soumise est un pas en avant. C'est un pas véritable, un pas dans une bonne direction. Demain, quoi qu'en pensent les opposants, il y aura encore d'autres pas, toujours dans cette même direction et, comme aujourd'hui, nous les accomplirons, nous les accompagnerons.
Dans un contexte historique où il fallait encore prendre les armes pour conquérir le droit de vote, le grand humaniste qu'est Abraham Lincoln disait : « Un bulletin de vote est plus fort qu'une balle de fusil ».
C'est parce que le CDH croit profondément dans la démocratie, c'est parce que les sénateurs CDH misent sur la force extraordinaire d'un bulletin de vote que nous osons plaider ouvertement aujourd'hui pour l'octroi du droit de vote aux étrangers dès les prochaines élections communales. Parce que les étrangers qui vivent chez nous sont aussi des citoyens, pour qu'ils comptent et pour qu'ils soient !
Mevrouw Jeannine Leduc (VLD). - Onlangs las ik in een artikel van Derk Jan Eppink dat wij moeten leren uit de fouten die elders zijn gemaakt. In Nederland werd het stemrecht voor allochtonen in de helft van de jaren '80 ingevoerd. Toch is de kloof tussen autochtonen en allochtonen nergens zo groot als in Nederland. Nergens zijn de samenlevingsproblemen zo schrijnend. Dat is het bewijs dat stemrecht niet de sleutel is om de samenlevingsproblemen op te lossen.
Wij moeten leren uit de fouten van onze noorderburen. In haar pleidooi heeft de VLD gepleit voor het aannemen van de Belgische nationaliteit. Heel wat allochtonen die Belg zijn geworden en die hun weg in onze maatschappij hebben gevonden, zijn modelvoorbeelden voor de allochtone bevolking. De keuze voor het aannemen van de Belgische nationaliteit zal worden gewaardeerd en de nieuwe Belgen zullen het actief en het passief kiesrecht op alle niveaus kunnen uitoefenen.
Wij hebben voortdurend gepleit voor integratie. De toekenning van het stemrecht op het niveau van de gemeenten is een symbolische handeling. Nochtans verklaren alle allochtonenverenigingen dat ze dit als een eerste stap beschouwen en dat ze stemrecht op alle niveaus wensen. Daar is maar één oplossing voor: naturalisatie.
Er wordt beweerd dat sommige allochtonen moeilijkheden ervaren bij de naturalisatieprocedure. We hebben de minister van Binnenlandse Zaken en de minister van Justitie gevraagd hoeveel allochtonen van niet-Europese origine een aanvraag hebben ingediend tot het verwerven van de Belgische nationaliteit. Tot nu toe zijn die vragen nog niet beantwoord. Graag zou ik vernemen hoeveel mensen effectief de stap hebben gedaan om zich in onze maatschappij te integreren. Hoeveel aanvragen werden afgewezen? Als die afwijzing te maken heeft met problemen in verband met het dossier, moet daarvoor een oplossing worden gezocht.
De afwijzing kan evenwel ook het gevolg zijn van problemen van juridische aard. De goedkeuring van dit wetsvoorstel heeft tot gevolg dat allochtonen aan wie de Belgische nationaliteit wegens juridische problemen is geweigerd, stemrecht verwerven. Dat is een kaakslag voor de Vlamingen, van wie de meerderheid tegen de toekenning van het kiesrecht aan niet-Europese vreemdelingen gekant is.
Mme Isabelle Durant (ECOLO). - C'est avec une certaine émotion que je soutiendrai ce texte. L'intégration et le droit de vote des étrangers sont deux des éléments qui m'ont amenée à faire de la politique dans les années septante, dans la commune de Schaerbeek, de sinistre mémoire, à l'époque de Roger Nols.
Cette loi est courageuse. Elle va à contre-courant de certaines peurs. Elle fait également le pari, comme par le passé pour les femmes et les Européens, de la démocratie et de son élargissement, de l'intelligence, de la tolérance, de l'ouverture, du respect et de l'attachement de certaines personnes à leur histoire et à leurs racines, qui ne sont pas contradictoires avec leur volonté de participer à la vie locale.
Mais cette loi est aussi insuffisante à double titre. D'abord, Madame Leduc, elle ne réglera évidemment pas tous les problèmes d'intégration. Mais ce n'est ni sa vertu ni sa fonction. L'intégration est un processus bien plus complexe qui demande une série d'autres actions et mesures.
Par ailleurs, cette loi est insuffisante car incomplète. En effet, elle refuse l'éligibilité, même si on veut la postposer dans le temps et si on souhaite travailler de manière pédagogique. En outre, elle refuse de mettre tous les citoyens électeurs sur le même pied. En effet, elle prévoit une adhésion que je juge vexatoire car elle existe pour certaines personnes et pas pour d'autres.
Certains ont voulu marquer cette loi au fer de l'intolérance ou du communautaire. Je le regrette profondément. Cette loi va nous demander à tous de la pédagogie pour en défendre les qualités et les limites, pour permettre que le triste spectacle que certains ont donné en commission puisse reprendre de la hauteur, pour honorer le travail courageux que nous avons réalisé.
Mais certains se montrent un peu frileux, ne veulent pas aller jusqu'au bout en permettant, par exemple, l'éligibilité, et ne profitent pas d'une crainte pour en faire un atout pour tous. Le droit de vote, le devoir de vote est important pour tous les citoyens, non seulement pour les personnes d'origine étrangère ou les Européens, mais pour tous les citoyens de ce pays.
Il est dommage de ne pas utiliser cette opportunité pour en faire quelque chose qui serve la démocratie, pour tous les électeurs. On pouvait utiliser une crainte, que je peux comprendre à certains égards, pour en faire un atout pour tous, je le répète. Mais on a refusé de le faire et c'est dommage. Néanmoins, je soutiendrai cette proposition avec force et conviction. Je pense qu'elle nous demandera à tous de la pédagogie pour sortir de la soi-disant image de division communautaire et pour contribuer à quelque chose qui nous tient à coeur à tous : la cohabitation des différentes communautés. Nous apportons notre contribution en ce cens.
Mevrouw Jeannine Leduc (VLD). - Ik wil reageren op de uitspraak van mevrouw Durant over le triste spectacle que l'on a vu en commission. We hebben al onze argumenten op afdoende wijze naar voren gebracht. Ik verwacht dat ze, wat de VLD betreft, die woorden terugneemt.
M. Philippe Moureaux (PS). - Vous avez oublié votre miroir.
De heer Jean-Marie Dedecker (VLD). - Ik weet dat sommigen vinden dat wat ik hier ook zeg, alleen tijdverlies is; er is eigenlijk geen debat geweest over dit voorstel, het was een beetje als de kroniek van een aangekondigde nederlaag.
Ik heb al de naam van Victor Hugo gehoord, ik wil u nog even vragen te beseffen wie Voltaire was. Hij zei: "Ik zal altijd blijven vechten opdat u uw ideeën kunt blijven verdedigen, ook al verfoei ik uw ideeën." Men drijft de zaken hier zover dat men niet alleen niet luistert tijdens het debat, maar dat men zelfs weigert bepaalde wetsvoorstellen in overweging te nemen. Daarmee kom ik tot de kern van mijn betoog: we zijn senatoren, vertegenwoordigers van het volk. We leven in een representatieve democratie, we koesteren enige angst voor de directe democratie, want op deze manier kunnen we hier vier jaar blijven zitten in de hoop dat het kortetermijngeheugen van de bevolking zal spreken bij de volgende verkiezingen. Sommigen onder ons leggen evenwel soms eens hun oor te luisteren bij het volk. Ik ben gaan luisteren, aangezien u mijn wetsvoorstel over de organisatie van een volksraadpleging heeft afgewezen. Ik ben op eigen kosten het volk gaan ondervragen.
Mijnheer de voorzitter, ik heb voor u een kerstcadeau meegebracht. (Spreker overhandigt de enquête aan de voorzitter.)
Het is de bevraging van 3000 mensen, terwijl een normale opiniepeiling gaat van 250 tot 750 mensen. Vrees niet, want de enquête werd gevoerd door een vennootschap die geleid wordt door een allochtoon, Hakim Zemni. Ik ga u het resultaat meedelen, jammer genoeg gaat het alleen over Vlaanderen, maar de enquête werd ook in Brabant gevoerd en daar was 68% van de bevolking tegen het migrantenstemrecht. In heel Vlaanderen was 62% van de bevolking tegen het migrantenstemrecht, 12% onbeslist en 26% voor. Eén op vier mensen steunt wat hier vandaag beslist wordt. Een paar maanden geleden werd hier gezegd dat 25% van de mensen nog roken en dat die moeten geëlimineerd worden. Welnu, het zelfde aantal mensen is voor stemrecht en die moeten het krijgen. Als democraat heb ik het daar moeilijk mee. We leven in een democratie en dat betekent dat het volk soeverein is. Als we dat vergeten, moet ik hier misschien nog Jean-Jacques Rousseau citeren ook.
Collega's, en vooral de mensen van de SP.A, die hier het ganse Vlaamse volk gijzelen - er werd al gezegd dat ze collaboreren, maar dat woord durf ik niet meer te gebruiken -, ik reken op uw verantwoordelijkheidszin en zeker op die van degenen die zich een paar maanden geleden nog Vlaming verklaarden. Ik doe nog een oproep om in eer en geweten te stemmen, ondanks de marsorders van de partijbonzen. Ik roep u op om erover na te denken dat deze Senaat hier vandaag niet meer ons volk vertegenwoordigt en dat we vroeg of laat hiervoor de prijs zullen betalen.
M. Philippe Mahoux (PS). - Je voudrais rappeler que chacun ici vote en âme et conscience. Je trouve d'ailleurs que M. Dedecker est bien au fait des intentions de chacun de nos collègues et très informé de l'avis de la population grâce à des consultations...
M. Jean-Marie Dedecker (VLD). - Je me suis laissé informer par des spécialistes. (Colloques)
De heer Didier Ramoudt (VLD). - Ik zal tegen het wetsvoorstel stemmen omdat mijn amendementen die ertoe strekken dat de potentiële kiezer minstens één van de drie landstalen moet begrijpen, niet zijn aangenomen.
Ik zal tegenstemmen omdat ik niet zal kunnen communiceren met de buitenlandse kiezers, daar het merendeel mijn taal niet spreekt, begrijpt, leest of schrijft.
Ik zal tegenstemmen omdat ik me electoraal benadeeld zal voelen omdat buitenlanders heel waarschijnlijk voor hun soortgenoten zullen kiezen.
Ik zal tegenstemmen omdat het voorstel de buitenlandse kiezer verplicht een verklaring af te leggen over de naleving van de Grondwet, de wetten van het Belgische volk enzovoorts, teksten die het merendeel van de stemmers niet kan lezen of begrijpen, wat neerkomt op een verplichting een valse verklaring af te leggen.
Om deze redenen, die niet de redenen zijn van het Vlaams Blok, zullen ik en het merendeel van de VLD-fractie het wetsvoorstel niet goedkeuren.
De heer Marc Van Peel (CD&V). - Dat is nu al de vierde liberaal die komt zeggen dat hij tegen het wetsvoorstel is. Toch houden ze het niet tegen waar ze dat wel zouden kunnen.
Mevrouw Fatma Pehlivan (SP.A-SPIRIT). - Over migrantenstemrecht is lang en hard gediscussieerd, zowel binnen als buiten het parlement. Laat ons nu democratisch stemmen, de uitslag van die stemming aanvaarden en in het zicht van een vredevol kerstfeest, de strijdbijl begraven. We moeten met z'n allen werk maken van een verdraagzame samenleving, waar allochtonen en autochtonen in wederzijds respect leren leven. In naam van al mijn soortgenoten dank ik alle voorstanders van het migrantenstemrecht.
M. le président. - Nous votons à présent sur l'ensemble de la proposition de loi.
Vote nº 23
Présents : 70
Pour : 41
Contre : 29
Abstentions : 0
(Applaudissements sur les bancs PS, SP.A-SPIRIT, MR et Ecolo)
-La proposition de loi est adoptée.
-Elle sera transmise à la Chambre des représentants.
-À la suite de ce vote, les propositions de loi suivantes deviennent sans objet :
Mevrouw Mia De Schamphelaere (CD&V). - Deze motie is voor ons een G-test, een geloofwaardigheidstest. We hebben als fractie de opdracht gekregen om de geloofwaardigheid te testen van uitspraken in de media door vooraanstaande leden van de meerderheid. We moeten die uitspraken testen in het parlement, zodat de politiek opnieuw in het parlement wordt bedreven.
We willen vooral de uitspraak van de SP.A-voorzitter testen die onlangs verklaarde liever volle kerken te zien dan lege. We gaan redelijk akkoord met die uitspraak. De vraag rijst echter of de SP.A ook bereid is de kerken en de levensbeschouwelijke organisaties spreekrecht te geven op Europees vlak. De vertegenwoordigers van de Belgische regering willen dat immers niet. In de IGC is België de enige lidstaat die artikel 51 van de ontwerpgrondwet wil schrappen. Artikel 51 voorziet in een statuut voor kerken, religies en levensbeschouwelijke organisaties en roept op tot een open en transparante dialoog. Wij zijn voorstander van een open laïciteit waarin de overheid zich onpartijdig opstelt, maar wel de positieve rol erkent van religies en zingeving.
We vragen de enge opvatting van de regering te verwerpen en kijken met belangstelling uit naar de houding van SP.A-fractie.
M. Philippe Mahoux (PS). - Il ne faut pas inverser les choses. On ne peut traiter de dogmatiques les adversaires du dogmatisme, ni d'irraisonnables les défenseurs de la raison.
La liberté philosophique et de culte est clairement intégrée dans le préambule. L'article 51 est une entorse - ou peut en constituer une pour ceux qui le veulent - à la séparation des églises et de l'État. Il est donc superfétatoire car, en réalité, l'article 47 assure le contact et le dialogue avec l'ensemble des membres de la société civile.
Nous défendons la laïcité avec conviction, c'est pourquoi nous souhaitons déposer une motion pure et simple en passant à l'ordre du jour.
De heer Staf Nimmegeers (SP.A-SPIRIT). - Ik zal mij bij de stemming onthouden. Enerzijds hecht ik veel waarde aan het christendom en religies in het algemeen. Anderzijds wil ik niet in slecht gezelschap verkeren, als ik zie wie deze motie zal goedkeuren in de Kamer. Ik wens mij evenmin te associëren met buitenlandse politici als de heer Aznar, die een uitgesproken voorstander van deze motie is. We zullen dit weekeinde op de Europese top zien hoe deze motie zal worden gebruikt als pasgeld om Polen en Spanje over de streep te trekken. Ze heeft niets te maken met de erkenning van het christendom, dat mij zeer dierbaar is, maar wel met een politieke zet, die misschien zelfs afkomstig is van een geleding binnen de Kerk waarbinnen ik mij niet beken.
De heer Pierre Chevalier (VLD). - Ik wens enkele zaken te verduidelijken.
Tegen de heer Nimmegeers wil ik zeggen dat er twee discussies worden gevoerd. Ten eerste is binnen de intergouvernementele conferentie gediscussieerd over de verwijzing naar God en naar de joods-christelijke traditie. België is zeker niet de enige lidstaat die vindt dat deze verwijzing niet in het grondwettelijk verdrag hoeft te staan.
Ten tweede is er de discussie over artikel 51. De Belgische regering heeft zich niet ingespannen om dit artikel te doen schrappen. Ze heeft wel gesteld dat de bevoorrechte relatie met de kerk en de relatie met niet-confessionele organisaties afbreuk doet aan de verdiensten van andere maatschappelijke organisaties. Het verwondert mij een beetje dat mevrouw De Schamphelaere en haar partij tegen een bevoorrechte relatie met het middenveld zouden zijn.
De Belgische regering heeft dus nooit gevraagd artikel 51 te schrappen, maar wel om eraan toe te voegen dat andere maatschappelijke organisaties ook een belangrijke rol spelen. Uit de verschillende diplomatieke mails heb ik opgemaakt dat vooral het Vaticaan erg boos is op België. Ik begrijp dat dit een bekommernis is voor mevrouw De Schamphelaere, maar de Belgische regering zal er niet van wakker liggen.
Mme Clotilde Nyssens (CDH). - Il est évident que notre groupe votera en faveur de la motion de Mme De Schamphelaere. La raison en est la suivante : seule la Belgique a des hésitations quant à la formulation de l'article 51, l'ensemble des autres pays européens s'étant prononcé en faveur du maintien du texte actuel. Je ne comprends pas pourquoi notre pays ferait bande à part.
Mevrouw Mia De Schamphelaere (CD&V). - Sta me toe even te reageren op de opmerking over het verkeerd voorlichten van deze assemblee. Ik weet niet aan welke kant de heer Chevalier zich bevindt: aan deze van de uitvoerende of van de wetgevende macht. De minister van Buitenlandse Zaken heeft op mijn vraag alleszins uitdrukkelijk geantwoord dat het amendement tot schrapping werd ingediend en verdedigd door de Belgische vertegenwoordigers. België staat hierin helemaal alleen, als enige van de 25 toekomstige Europese landen. Wie zijn dan de dogmatici?
(Applaudissements sur les bancs du CD&V et du Vlaams Blok)
M. le président. - Nous votons sur la motion pure et simple qui a la priorité.
Vote nº 24
Présents : 66
Pour : 42
Contre : 23
Abstentions : 1
-La motion pure et simple est adoptée.