3-20

3-20

Sénat de Belgique

Annales

JEUDI 13 NOVEMBRE 2003 - SÉANCE DE L'APRÈS-MIDI

(Suite)

Ordre des travaux

De heer Hugo Vandenberghe (CD&V). - Ik wil een beroep doen op artikel 40 van het reglement. Vanmiddag is in het bureau beslist dat de commissie voor de Binnenlandse Zaken en voor de Administratieve Aangelegenheden haar werkzaamheden zou voortzetten na de stemmingen in de plenaire vergadering. Volgens de pers en andere verklaringen zou het geen normale commissievergadering worden, waarbij rustig argumenten kunnen worden uitgewisseld. Het zou de bedoeling zijn de senatoren, zoniet aan dwangarbeid, dan wel aan onmenselijke behandelingen te onderwerpen door ze gedurende uren te verplichten hun argumenten versneld naar voren te brengen. Dat is onaanvaardbaar.

Het is niet alleen ongebruikelijk, het dossier is bovendien niet urgent. De kwestie die aan de orde is, vereist sereniteit. Er mag a priori geen sfeer worden gecreëerd waarin een rustige uitwisseling van argumenten niet mogelijk is. Er mag evenmin de indruk worden gewekt dat de Senaat geen recht heeft op een parlementair debat en dat de meningsverschillen niet meer op een normale wijze naar buiten kunnen treden. Het betreft een belangrijk probleem. De Senaat moet zich dan ook uitspreken over de voorwaarden waaronder het debat in commissie verder kan verlopen. De poging om vandaag zonder meer tot de finish te gaan moet worden uitgeklaard en de Senaat moet zich daarover uitspreken.

De heer Wim Verreycken (VL. BLOK). - Ik sluit mij aan bij collega Vandenberghe. Het is niet ernstig dat de voorzitter, die reeds meermaals heeft gepleit voor de waardigheid van onze instelling en voor het uit elkaar houden van de plenaire vergadering en de commissievergaderingen, er vandaag mee instemt dat een commissie vergadert terwijl er plenaire vergadering is.

Ik betreur dat vooral omdat ik zelf een actief lid ben van de commissie voor de Binnenlandse Zaken en voor de Administratieve Aangelegenheden. Ik word nu verhinderd een interessant debat, dat volgens velen een grote maatschappelijke omwenteling zal teweegbrengen, volledig bij te wonen. Het is onmogelijk een debat te volgen indien men niet alle argumenten van voor- en tegenstanders kan aanhoren. Ik heb een vraag om uitleg ingediend voor vandaag, die vanavond aan de orde zal zijn terwijl de commissie vergadert. Ik kan echter niet op twee plaatsen tegelijk aanwezig zijn. Ik vraag de voorzitter dus nadrukkelijk om de avondvergadering van genoemde commissie af te gelasten, te meer omdat het onderwerp dat er wordt behandeld, niet urgent is. De commissie kan dan zoals gewoonlijk op dinsdag weer bijeenkomen.

Het is niet ernstig om in de loop van het spel de knikkers van een van de deelnemers te stelen of de spelregels te veranderen. Alle commissieleden moeten de gelegenheid hebben deel te nemen aan het heel interessante debat in commissie. Ze moeten zelf aanwezig kunnen zijn. Het lijkt me niet aangewezen een beroep te doen op een plaatsvervanger. Dan wordt het overleg te moeilijk. Ik dring er dan ook op aan dat de voorzitter samen met het weldenkende deel van de Senaat zou beslissen dat de commissie niet doorgaat op het moment dat de Senaat in plenaire vergadering bijeenkomt.

M. le président. - Comme je l'ai dit en réunion du Bureau, des réunions de commission se tiennent régulièrement en même temps qu'une séance plénière. Il arrive même qu'une réunion de commission soit décidée en séance plénière. La réunion de commission de ce jour ne pose donc pas de problème. D'ailleurs, le règlement permet au Bureau ou au président d'autoriser des réunions de commission pendant une séance plénière.

M. Philippe Mahoux (PS). - Les interventions que je viens d'entendre me surprennent quelque peu. En effet, lorsqu'au Bureau, le président a eu la sagesse de proposer que la commission de l'Intérieur se réunisse à l'issue des votes prévus en séance plénière, aucune remarque n'a été formulée. Je prends note de l'intérêt soudain que manifestent de nombreux collègues à l'égard des projets - relatifs à des accords internationaux - soumis aujourd'hui à notre examen...

Par ailleurs, il arrive régulièrement qu'une séance de commission ait lieu en même temps qu'une séance plénière sans que cela pose problème. Il s'agit en l'occurrence d'une réunion de commission qui devrait se tenir après les votes en séance plénière et au moment des demandes d'explications. Or, je ne pense pas que le nombre de collègues présents lors des demandes d'explication ait pour conséquence que les commissaires ne soient pas en nombre suffisant. Je propose donc que l'on s'en tienne à la proposition du président, d'autant plus, j'insiste sur ce point, qu'elle n'a suscité aucune réaction au Bureau.

De heer Hugo Coveliers (VLD). - Het is natuurlijk bijzonder merkwaardig, een psychisch en misschien wel psychiatrisch onderzoek waard, dat sommigen een wettekst die ten vroegste in oktober 2006 enig gevolg kan hebben, nu koste wat het kost door de strot van de meerderheid van de bevolking en de meerderheid van de Vlaamse senatoren willen drukken. Een vergadering die zich respecteert, respecteert haar reglement. Ik heb in het bureau al gewezen op de soms wel bizarre manier waarop het reglement hier wordt toegepast, vooral als het erom gaat bepaalde voorstellen op de agenda te plaatsen. In artikel 23, 3 van het reglement staat zeer duidelijk: "De commissievergaderingen worden in de regel 's ochtends om 10 uur, 's namiddags om 14 uur en 's avonds om 19 uur gehouden. Behalve met toestemming van het bureau of van de voorzitter van de Senaat en onverminderd het bepaalde in artikel 60, kunnen de commissies niet worden bijeengeroepen gedurende de tijd dat de assemblee in vergadering bijeen is".

Dat staat in quasi alle reglementen van parlementaire vergaderingen om te beletten dat een toevallige meerderheid misbruik maakt van het samenvoegen van de agenda om te beletten dat iemand zou deelnemen aan een andere activiteit. Dat is vandaag gebeurd ten opzichte van mij. Ik zou het nog aannemen, als men mij bewijst dat het toekennen van het stemrecht aan vreemdelingen die de Belgische nationaliteit weigeren zo dringend is, namelijk dat men dit cadeau absoluut wil geven vóór sinterklaas, vóór kerstmis of enig ander feest dat ik niet ken, terwijl het stemrecht pas in 2006 kan worden uitgeoefend.

Dat is hypocriet, want een voorstel om de Belgen in het buitenland, en dat zijn er meer dan de vreemdelingen die de Belgische nationaliteit weigeren, te laten meestemmen voor de gewestverkiezingen in juni 2004, weigert men te bespreken. Ik steun dan ook de vraag van collega Vandenberghe om geen commissiezitting te houden. Ik heb genoteerd dat die commissievergadering in het slechtste geval ten vroegste na de stemmingen kan beginnen en dat ze conform het reglement zal verlopen.

Mme Isabelle Durant (ECOLO). - Je m'étonne de l'utilisation que certains peuvent faire du règlement. Je souscris largement à la proposition qui vise à poursuivre nos travaux en commission, après les votes, ce qui permet un travail complet. D'ailleurs, monsieur Coveliers, si nous n'avions pas longuement discuté, notamment ce matin, de propositions qui n'étaient pas à l'ordre du jour, comme le référendum - question évidemment intéressante mais que vous agitez à bon escient pour vous soustraire à un débat qui est à l'ordre du jour - nous n'en serions peut-être pas là. (Protestations sur les bancs du VLD et du Vlaams Blok)

M. Philippe Mahoux (PS). - Je voudrais tout de même rappeler que la commission est juge de son propre agenda ; nous l'avons rappelé au Bureau tout à l'heure. Les positions respectives des uns et des autres sur le fond du problème sont connues. Nous discutons aujourd'hui de procédure. Le travail n'étant pas terminé en commission, ce n'est pas le moment de discuter de ce fond du problème en séance plénière. Il n'est pas question de bouleverser nos habitudes à cet égard.

Je propose, comme le Bureau en a décidé, que la réunion se tienne après les votes en séance plénière. On ignore d'ailleurs quand ils auront lieu, puisque certains collègues ont décidé de commencer leurs manoeuvres de retardement en discutant de projets dont l'examen prend généralement trente secondes !

De heer Wim Verreycken (VL. BLOK). - Voorzitter, u zal mij een korte repliek toestaan op uw opmerking. In het verleden zijn er inderdaad commissievergaderingen samengevallen met plenaire vergaderingen. Die handelden ofwel over een snelle terugverwijzing vanuit de plenaire vergadering naar de commissie, gewoonlijk met één stemming, ofwel over een amendement dat in de plenaire vergadering was aangenomen, waardoor een stuk snel moest worden behandeld, zodat er diezelfde dag nog over gestemd kon worden, ofwel over de bevestiging van een commissiebureau.

Dat zijn de enige redenen waarom een commissievergadering samenvalt met een plenaire vergadering. Dan wordt in de plenaire vergadering in consensus met de ganse Senaat beslist om onmiddellijk die vergadering te houden. Dat betekent dat wanneer er geen consensus is en wanneer senatoren zich beroepen op het reglement en niet op de wijze waarop de Parti Socialiste denkt de Senaat te kunnen organiseren, dat reglement nog steeds de voorrang moet krijgen. Het reglement primeert boven de visie van één politieke partij die een punt wil doorduwen.

De opmerking van de heer Mahoux over het aantal senatoren dat soms bij de vragen om uitleg aanwezig is, zegt alles over het niveau van degenen die permanent afwezig zijn, maar niets over degenen die meestal wel aanwezig zijn. Ik denk inderdaad dat degenen die interpelleren geschaad zijn in hun rechten wanneer ze niet kunnen deelnemen aan een parlementair debat. Dat is de hoofdreden van ons bestaan hier en ik wil aan dat parlementair debat deelnemen.

Ten slotte wijs ik op datzelfde artikel 23 van het reglement dat niet zegt dat de commissie niet kan worden samengeroepen na of voor de stemming. Het zegt dat de commissie niet kan worden samengeroepen wanneer de assemblee in vergadering bijeen is. De assemblee is ook in vergadering bijeen tijdens de vragen om uitleg. We zijn in vergadering bijeen tot u de vergadering gesloten heeft. U sluit de vergadering pas op het ogenblik dat de laatste vraag om uitleg is gehouden. Ik denk dus dat we in dezen strikt op de toepassing van het reglement moeten staan en niet van een eenzijdige interpretatie van het reglement. Als er geen consensus is moet de letter van het reglement gelden.

M. le président. - Vous auriez entièrement raison, monsieur Verreycken, si cet après-midi, après les votes, un projet ou une proposition de loi était examiné, ce qui n'arrive jamais. Tout le monde a naturellement le droit d'être présent. Aujourd'hui, nous savons qu'après les votes il n'y a plus que des demandes d'explications.

De heer Marc Van Peel (CD&V). - Mijnheer de voorzitter, bij de aanvang van deze zittijd was ik bijzonder onder de indruk van uw openingstoespraak omdat ze toevallig ook samenviel met mijn persoonlijke politieke loopbaanplanning. Ik had namelijk enigszins genoeg van het voortdurende gekrakeel en het belhamelgedrag dat zich af en toe in de Kamer voordoet. Ik dacht voortaan deel uit te maken van een waardige assemblee waar men de tijd neemt om de problemen in de diepte te bespreken zonder dat men zijn toevlucht neemt tot proceduretrucs en het elkaar vliegen afvangen.

Tot mijn grote verwondering heb ik deze voormiddag in de commissie voor de Binnenlandse Zaken van deze assemblee scènes meegemaakt die ik in mijn relatief lange parlementaire leven nog niet heb meegemaakt in de Kamer. Ik heb vanochtend regelrechte scheldpartijen meegemaakt: ik heb de heer Moureaux horen uitvliegen tegen de heren Coveliers en Dedecker; hij verweet hen dat het ideologische verschil tussen hen en hun collega's haast tot nul was gedaald. Waarop bij wijze van protest weerklonk: "maar wij schieten tenminste geen partijgenoten dood, zoals dat in uw partij wel gebeurt".

Ik had enige moeite om me aan te passen aan het niveau van deze assemblee. Als ik nu vaststel dat ook met het reglement van deze assemblee een loopje wordt genomen, gaat dat toch veel verder dan ik ooit in de andere kamer heb meegemaakt. Ons reglement vermeldt duidelijk dat een commissievergadering kan plaatsvinden vanaf 19 uur. Daarmee zijn we het eens. Het reglement bepaalt ook dat het bureau voorstellen kan doen, maar dat de plenaire vergadering beslist. Dat is ook ons voorstel.

Wat nu gebeurt, is heel bijzonder. De meerderheidspartijen trachten elkaar door proceduretrucs vliegen af te vangen op een manier die ik zelden heb meegemaakt tussen meerderheid en oppositie. Men voert hier de forcing, verklaart in de media dat zal worden doorvergaderd, desnoods de hele nacht, om een voorstel goed te keuren dat pas in 2006 van toepassing is. De ratio daarachter is totaal zoek. Ik begrijp evenmin waarom onze VLD-collega's zich in de commissie hebben uitgeput om het debat zo lang mogelijk te rekken. Nochtans hebben ze de sleutel in handen. Als de VLD zo zwaar gekant is tegen het migrantenstemrecht - waaraan ik niet twijfel - moet ze geen ellenlange procedureveldslagen voeren, maar het machtswoord in de regering spreken en ermee dreigen op te stappen als het fundamentele probleem binnen de meerderheid niet wordt opgelost. (Applaus van CD&V)

De VLD kan zijn stoere uitspraken van vóór en na de verkiezingen waar maken, niet door hier eindeloos te filibusteren, maar door binnen de regering duidelijk te zeggen dat ze het migrantenstemrecht niet wil. Zolang dat niet gebeurt, zijn we schatplichtig aan de procedures. We vragen uitdrukkelijk dat de voorzitter zich aan het reglement houdt en dat de commissie niet gelijktijdig met de plenaire vergadering bijeenkomt.

M. le président. - Je voudrais tout d'abord vous dire, puisque certains d'entre vous trouvent utile de s'en prendre au président, que mon rôle - et j'y veille scrupuleusement - est, d'une part, de permettre au gouvernement ou à une majorité de faire avancer ses projets et, d'autre part, de donner à l'opposition la possibilité de s'exprimer librement, totalement et sans inconvénient.

C'est dans cet esprit que j'ai proposé que la réunion de la commission de l'Intérieur ne se tienne pas hier mais aujourd'hui. Le Bureau a suivi mon point de vue et a proposé, dès la semaine dernière, que les travaux en commission commencent le matin et se poursuivent, si la commission en décide ainsi, après les votes en séance plénière. Cette décision a été prise démocratiquement, et par le Bureau, et par la commission.

Vous faites maintenant une autre suggestion. C'est votre droit. Mon droit est aussi de la soumettre au vote de l'assemblée au moment le plus opportun. Selon l'ordre du jour de nos travaux, ce sont les questions orales qui doivent être traitées maintenant. Je propose donc que nous passions à ces questions orales et, s'il échet, que nous votions démocratiquement sur le report ou l'annulation de la réunion de la commission de l'Intérieur, après les questions orales. Chacun aura ainsi le droit de défendre son point de vue.

De heer Hugo Vandenberghe (CD&V). - In het bureau hebben we ingestemd met een normale vergadering om 19 uur en niet met een vergadering tot de finish. Als men nu zegt dat de pers dit allemaal heeft uitgevonden, trek ik natuurlijk mijn opmerkingen in. De parlementsleden hebben minstens recht op een beleefde behandeling. We mogen dan ook weten of het de bedoeling is er een fysieke uitputtingsslag van te maken waarop we ons dan kunnen voorbereiden. We wensen niet verrast te worden. Ik vraag de onmiddellijke stemming over mijn voorstel een normale vergadering te houden van 19 tot 22 uur.

De heer Wim Verreycken (VL. BLOK). - Mijnheer de voorzitter, stelt u nu dat de Senaat bij stemming kan beslissen het reglement, en meer bepaald artikel 23, 3, terzijde te schuiven? Of blijft het reglement de leidraad van de regeling van de werkzaamheden en niet de plotse opwellingen van een bepaalde partij? Ik heb mij altijd neergelegd bij de bepalingen van het reglement, ook al was ik het er niet altijd mee eens. Ik verwacht dat anderen dat ook doen.

Mevrouw Myriam Vanlerberghe (SP.A-SPIRIT). - Het Bureau heeft beslist om de vergadering van de commissie voor de Binnenlandse Zaken en voor de Administratieve Aangelegenheden te laten aanvangen na de stemmingen in plenaire vergadering. Op het einde van de vergadering van het Bureau is dat, op vraag van collega Nimmegeers, nogmaals uitdrukkelijk herhaald. We vreesden namelijk dat sommigen het zouden vergeten, maar blijkbaar was dat nóg niet voldoende.

De heer Wim Verreycken (VL. BLOK). - U moet gewoon het reglement volgen.

De heer Hugo Coveliers (VLD). - Als ik mij niet vergis, is er een staatssecretaris bevoegd voor het welzijn op het werk. Kunnen we haar geen advies vragen over deze zaak? (Gelach)

M. le président. - Nous voterons tout à l'heure sur la proposition de M. Hugo Vandenberghe. (Protestations de M. Hugo Vandenberghe)

Vous demandez un vote immédiat. Je décide que le vote aura lieu après les questions orales. Je propose que nous respections l'ordre du jour. Votre proposition sera soumise au vote mais après les questions orales.