2-236 | 2-236 |
M. le président. - M. Didier Reynders, ministre des Finances, répondra au nom de M. Antoine Duquesne, ministre de l'Intérieur.
Mevrouw Sabine de Bethune (CD&V). - Ik kijk uit naar het antwoord van de minister van Binnenlandse Zaken, die eens te meer vertegenwoordigd is door de minister van Financiën. Ik wist trouwens niet dat de minister van Financiën ook voor die materie bevoegd is.
In De Standaard van het weekend van 12 en 13 oktober 2002 werd gemeld dat België de vrijwillige terugkeer van Afghanen zal aanmoedigen door een verdubbeling van de terugkeerpremie. Alle Afghaanse vluchtelingen krijgen binnenkort een brief toegestuurd van het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen. België en een aantal buurlanden zijn van oordeel dat het stilaan tijd wordt voor een normalisering.
Op de website van het ministerie van Buitenlandse Zaken staat onder de rubriek `reisadvies' het volgende: "Het is ten stelligste af te raden naar Afghanistan te reizen. De situatie is er onstabiel en gevaarlijk".
Samen met mijn collega van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement, mevrouw Grouwels, had ik de voorbije weken contacten met Afghaanse vluchtelingen in ons land. Zij vinden de situatie in hun land nog altijd gevaarlijk. Van hun familie ter plaatse vernemen ze dat het geweld na het omverwerpen van het Talibanregime niet werd gestaakt. Vele families leven er nog steeds ondergedoken. De Talibanstrijders zijn niet vertrokken, ze zijn alleen moeilijker te herkennen omdat ze zich onder de bevolking hebben gemengd.
De Afghanen die zich momenteel in België bevinden, hebben in hun land alles verloren. Ze hebben hun huis verkocht en zijn gevlucht zonder iets mee te nemen. Ze hebben zichzelf in veiligheid kunnen brengen, maar bezitten niets meer. De weg naar het Westen was lang. Het circuit waarop ze een beroep hebben gedaan om Afghanistan te verlaten, al dan niet clandestien, was vrij duur. Ze wensen een betere toekomst voor hun kinderen, ver van terreur en geweld en zijn bang teruggestuurd te worden. De berichten van familie ter plaatse zijn overigens erg onrustwekkend. Ze vinden terugkeer momenteel geen optie. Ik kan geen oordeel vormen over de situatie ter plaatse, maar mijn inlichtingen komen van vergaderingen met Afghaanse vrouwen die zich onder meer in de Vlaamse vrouwenbeweging in Brussel hebben geïntegreerd.
Sinds november vorig jaar zijn de asielaanvragen voor Afghanen bevroren. De vluchtelingen weten tot nader order niet of ze als politiek vluchteling worden erkend. Velen onder hen leven al jaren in België in onzekerheid en angst.
Sommigen zijn letterlijk ziek van angst. Vluchtelingen uit oorlogsgebied moeten elke maand opnieuw bij de gemeente een stempel halen om hun verblijfsvergunning te verlengen. Uit de gesprekken met vluchtelingen vernam ik tot mijn verbazing ook dat ze daar elke maand voor moeten betalen. De prijs verschilt in Brussel en elders van gemeente tot gemeente. Aangezien de meeste vluchtelingen zonder bezittingen in België zijn aangekomen en ze in Afghanistan alles hebben kwijtgespeeld, is het elke dag opnieuw een strijd om het hoofd financieel boven water te houden. Wat de gemeenten voor een verlenging van een bedrijfsvergunning durven aanrekenen is niet min en lijkt zeer arbitrair. Zeker grote families moeten elke maand fikse bedragen neertellen. Ik wil van de minister daarover graag precieze gegevens krijgen.
De Afghanen zijn aangewezen op het OCMW, temeer daar ze niet mogen werken. Het spreekt vanzelf dat de hele situatie voor de betrokkenen uitermate demotiverend en frustrerend is. Velen verblijven hier al maanden, hebben ondertussen een opleiding gevolgd, een woonst gevonden, spreken behoorlijk Nederlands of Frans, hun kinderen gaan hier naar school en hebben de lokale taal ook al goed onder de knie gekregen. Kortom, het integratieproces is al goed ingezet.
Sommigen zijn hoogopgeleid en willen in onze samenleving een actieve rol spelen en zoals iedereen aan de slag gaan, ook in de periode dat hun dossier nog wordt behandeld en ze nog geen definitief antwoord op hun asielaanvraag hebben gekregen. Jammer genoeg kan dat nog lang duren, nu blijkt dat alle dossiers sinds november vorig jaar zijn bevroren. Het is psychologisch zwaar om dragen zo lang in het ongewisse te blijven over een mogelijke terugkeer en ondertussen ook op non-actief te zijn gezet op de arbeidsmarkt. De druk op sommige families is enorm, de financiële hulp die ze krijgen miniem, aangezien ze aangewezen zijn op het OCMW. Toch worden de twee partners gedwongen om passief thuis te blijven. Je nutteloos voelen omdat je niet mag werken, dat is een drama. Sommige ouders gaan er compleet onderdoor omdat ze ook na vijf jaar verblijf in België geen kostwinner voor hun gezin mogen zijn. Kinderen en volwassenen krijgen onvoldoende psychologische opvang, ze kunnen hun verhaal niet kwijt, zeker niet in hun eigen taal, ze maken depressies door, lijden aan een verlies van eigenwaarde en algemene ontmoediging, ze hebben relationele problemen enzovoorts. Deze problemen zijn natuurlijk niet allemaal specifiek voor de Afghaanse vluchtelingen.
Specifiek voor mensen die hun land onvluchten omdat er oorlog heerst, is wel dat ze hier alleen ten voorlopige titel mogen verblijven, dat hun verblijf jarenlang maandelijks wordt verlengd, dat ze niet mogen werken maar elke maand wel moeten betalen voor een verblijfsverlenging... Ze worden in het ongewisse gelaten over hun toekomst, zeker nu hun asielaanvraag niet ten gronde wordt onderzocht. Ondertussen doen geruchten de ronde dat ze zullen worden teruggestuurd of minstens aangemoedigd zullen worden om terug te keren. Ze zouden daarvoor een dubbele terugkeerpremie krijgen, maar wat betekent dit wanneer je bij je vlucht uit je land een paar jaar geleden have en goed bent kwijtgespeeld? Wat betekent die premie als je weet hoe onstabiel de situatie in Afghanistan nog steeds is, zeker in een aantal regio's? De situatie in hun dorp, stad of gebied zou als criterium in rekening kunnen genomen worden. Ons beleid ter zake is in ieder geval erg ondoorzichtig. De website van de minister van Buitenlandse Zaken erkent dat de situatie in Afghanistan nog altijd `onstabiel en gevaarlijk' is.
Wat is het oordeel van de minister over de situatie in Afghanistan? Is de situatie zodanig genormaliseerd dat de vluchtelingen als groep moeten worden aangemoedigd terug te keren, zonder geval per geval te bekijken? Het gerucht dat de situatie veilig is en de vluchtelingen terug zouden worden gestuurd doet de ronde in de Afghaanse gemeenschap. Of, is de minister het eens met de informatie die vermeld staat op de website van de minister van Buitenlandse Zaken, waarin gezegd wordt dat de situatie in Afghanistan nog steeds gevaarlijk is?
Ik heb nog enkele vragen over het beleid tegenover de vluchtelingen uit Afghanistan. Waarom zijn de bedragen die de gemeenten innen voor de verlenging van de verblijfsvergunningen zo verschillend? Bestaan er richtlijnen terzake? Is het mogelijk een overzicht te krijgen van die tarieven voor heel België, en in het bijzonder voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? Vele Afghaanse vluchtelingen verblijven in het Brusselse.
Waarom kunnen vluchtelingen met een voorlopige verblijfsvergunning, in afwachting van een definitieve behandeling van hun dossier, niet ingeschakeld worden in het arbeidsproces?
Worden er momenteel door de minister van Tewerkstelling initiatieven genomen om de opgeleide vluchtelingen - niet enkel de hoog opgeleide - onder bepaalde voorwaarden aan de slag te laten gaan? Dat kwam al dikwijls aan bod in de regering. Minister Onkelinx heeft daarover al meermaals beloftes gedaan. Het is immers nefast mensen maanden en jaren in een situatie te laten waarin ze totaal machteloos zijn, en hun brood niet kunnen verdienen. Die vragen leven bij heel veel mensen die bij ons voorlopig verblijven en ook bij velen die om hun lot bekommerd zijn.
De heer Didier Reynders, minister van Financiën. - Er bestaan verschillende evaluaties over de toestand in Afghanistan. De website van het ministerie van Buitenlandse Zaken is er één van.
De asielaanvragen worden geval per geval onderzocht, op basis van de verklaringen van de aanvragers. De motieven in verband met de vervolging worden geëvalueerd op basis van de verschillende verslagen.
De prijs van de aktes van de burgerlijke stand wordt door de gemeenten bepaald. Dat geldt dus ook voor de aktes ter verlenging van de verblijfsvergunningen van de vreemdelingen. Een overzicht van de van kracht zijnde tarifering voor alle gemeenten van het Rijk overschrijdt het kader van een vraag om uitleg. Ik zal in dat verband een schriftelijk antwoord vragen aan mijn collega van Binnenlandse Zaken. De tarifering behoort in elk geval tot de bevoegdheid van de gemeenten. Een eventuele harmonisatie moet worden besproken met de gemeenten, of met de gewesten, die de voogdij op de gemeenten uitoefenen.
De asielaanvragers waarvan de aanvraag ontvankelijk is, de Afghanen net als de anderen, hebben toegang tot de arbeidsmarkt en hebben dus de mogelijkheid om een werkvergunning aan te vragen. Dat impliceert de mogelijkheid om onder andere stage- en werkcontracten af te sluiten. Het is niet aangewezen om personen met een hoge opleiding of van een bepaalde nationaliteit te pousseren.
Mevrouw Sabine de Bethune (CD&V). - Ik zal kort reageren, want ik begrijp dat minister Reynders niet in debat kan treden over de praktische en concrete punten.
Ik vind het onbehoorlijk dat op dergelijke vragen om uitleg in twee woorden en louter formeel wordt geantwoord. Hiermee wordt aangetoond, dat de bevoegde minister aanwezig moet zijn, anders is er geen ernstige gedachtewisseling mogelijk.
De minister beklemtoont terecht dat asielzoekers zich op de arbeidsmarkt mogen aanbieden, zij het onder strikte voorwaarden, zodra hun aanvraag ontvankelijk is verklaard. Ik heb echter vernomen dat alle asielaanvragen van Afghanen bevroren zijn en niet worden behandeld. De minister bevestigt dat niet, maar spreekt dat ook niet tegen. Zij krijgen een voorlopig statuut en moeten hun verblijfsvergunning van maand tot maand verlengen. Voor sommigen onder hen duurt deze toestand al vijf jaar.
De minister brengt de algemene regels in herinnering en ik dank hem voor deze pedagogische ondersteuning, maar dat is geen antwoord op mijn vraag.
De Afghanen vormen een groep van asielaanvragers afkomstig uit een land waarin oorlog op wereldschaal wordt gevoerd. Het heet zelfs een oorlog tegen het terrorisme. Ik onderschrijf dat niet, ik stel dat alleen maar vast.
Welke houding neemt ons land aan ten aanzien van deze groep mensen? Hoe kan worden verantwoord dat ze zo lang in het ongewisse worden gelaten? Waarom wordt hun dossier niet ten gronde behandeld?
Ik neem acte van het eerste punt, waarin de minister zich ertoe verbindt dat elk dossier geval per geval zal worden behandeld. Hij zegt echter niet wanneer en ook niet hoe.
Deze regering beweert dat zij vooruitgang boekt in de toepassing van de asielprocedure, maar ik betwijfel dat ten zeerste. Ik vrees dat de betrokken groep asielaanvragers niet in de statistieken wordt opgenomen. Het enige positieve in het antwoord is de belofte om deze aanvragen ooit geval per geval te zullen behandelen.
De concrete vragen inzake tewerkstelling en inzake de financiële lasten voor de maandelijkse verlenging van de verblijfsvergunningen, vooral dan voor de grote gezinnen, blijven onbeantwoord.
De voorzitter. - Mevrouw de Bethune, mag ik u verzoeken te besluiten.
Mevrouw Sabine de Bethune (CD&V). - De minister van Binnenlandse Zaken heeft zich er niet toe verbonden om de toestand te harmoniseren. Hij heeft geantwoord dat de tarieven voor de vergunningen tot de bevoegdheid van de gemeenten behoren. Hij zal mij de tarieven schriftelijk bezorgen. Maar van een engagement om een en ander te stroomlijnen is er geen sprake. Ik zie mij dus verplicht hierop later terug te komen. Op de belangrijke vraag of het al dan niet verantwoord is om Afghaanse vluchtelingen aan te moedigen om naar hun land terug te keren, blijft de minister het antwoord schuldig. Moet ik daaruit afleiden dat de Dienst Vreemdelingenzaken niet zinnens is ze terug te sturen? De Afghaanse gemeenschap in België is daarvoor wel erg bevreesd.
-L'incident est clos.