2-202 | 2-202 |
De voorzitter. - Mevrouw Annemie Neyts-Uyttebroeck, minister toegevoegd aan de minister van Buitenlandse Zaken, belast met Landbouw, antwoordt namens de heer Louis Michel, vice-eerste minister en minister van Buitenlandse Zaken.
De heer Vincent Van Quickenborne (VU-ID). - Mijn vraag om uitleg betreft een recent besluit van zogenaamde Europese Unie om de PKK op de lijst van terroristische organisaties te plaatsen. De vijftien ambassadeurs van de Europese Unie in Brussel werden het op 29 april 2002 eens over een nieuwe lijst. De lijst werd op donderdag 2 mei gepubliceerd. Sinds de publicatie blijken de aanvallen en bombardementen van Turkije tegen Koerden, onder meer in de nabijheid van de stad Zakho in Noord-Irak, opnieuw in alle hevigheid te zijn toegenomen. De publicatie heeft blijkbaar reacties losgemaakt.
Het is wel eigenaardig dat de Europese Unie nu pas beslist tot de publicatie van een lijst waarin de PKK is opgenomen. De organisatie had enige tijd geleden toch beslist had om haar naam te veranderen in Congres van Vrijheid en Democratie in Koerdistan (KADEK). Ook de structuur van de organisatie is gewijzigd. Eigenlijk gaat de Europese beslissing in tegen een trend aangezien de PKK net nu beslist heeft de organisatie te hervormen, het gewelddadig verzet op te heffen en te pleiten voor een democratische organisatie. Op 17 april jongstleden zei woordvoerster Riza Erdogan dat de gewapende strijd over is, hoewel de gewapende tak van KADEK zal blijven bestaan zolang de regering in Ankara de Koerdische strijders geen amnestie in het vooruitzicht stelt en de doodstraf niet heeft afgeschaft. Dat zijn twee legitieme eisen, waarin ook de Europese Unie zich kan vinden.
Ik heb dan ook een aantal vragen.
Ten eerste, klopt het bericht dat de PKK op de lijst van terroristische organisaties staat? Wat is de reden voor die plotse wending? Vroeger nam Europa tegenover de PKK immers duidelijk een andere houding aan dan de Verenigde Staten. Zijn er hier geopolitieke motieven in het spel? Oefent Turkije druk uit op de Europese Unie of op de Verenigde Staten?
Ten tweede, welke was en is de houding van ons land ten aanzien van de aanwezigheid van de PKK op de lijst van zogenaamde terroristische organisaties? Ik stel die vraag omdat Nederland ter zake verzet heeft aangetekend.
Ten derde heb ik de indruk dat de Europese Unie voorbijgaat aan het feit dat de PKK sinds lange tijd geen gewelddaden meer heeft gepleegd, het geweld afzweert, de soevereiniteit van de Turkse staat erkent en uitsluitend opkomt voor culturele rechten van de Koerdische minderheid, wat volgens mij een legitieme eis is.
Ten vierde, wat zijn de concrete gevolgen van het besluit voor de werking van de PKK? Kan de PKK in ons land nog in volle vrijheid opereren?
Ten vijfde, heeft dit gevolgen voor de werking van de Koerdische zender Medya TV, die gevestigd is in Denderleeuw?
Ten zesde, zal KADEK ook op de lijst worden geplaatst?
Ten slotte, vindt de minister dat Turkije zich voldoende en tijdig schikt naar de wensen van de EU betreffende een eventuele toetreding? Wat is zijn evaluatie ter zake?
Mevrouw Annemie Neyts-Uyttebroeck, minister toegevoegd aan de minister van Buitenlandse Zaken, belast met Landbouw. - De PKK werd op 2 mei 2002 inderdaad op de Europese lijst van terroristische organisaties geplaatst ter toepassing van de verordening 2580/2001 en het gemeenschappelijk standpunt 931/2001 van 27 december 2001.
De PKK is in België niet officieel vertegenwoordigd, maar verspreidt haar boodschap via sympathisanten in allerlei mantelorganisaties. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de PKK steeds als een terreurorganisatie beschouwd en maakt daarbij een strikt onderscheid tussen de Koerdische kwestie als dusdanig en de PKK.
Deze partij, die in de jaren '70 in Turkije is ontstaan, heeft haar politieke eisen met geweld aan de Koerdische beweging opgedrongen. Vreedzame Koerdische bewegingen werden aldus gedwongen een onafhankelijke staat te eisen.
Het is duidelijk dat de PKK geen democratische partij is, maar wel een terreurorganisatie die er in het verleden niet voor is teruggedeinsd de Koerdische medeburgers het leven te benemen. Bovendien wordt de PKK op een alles behalve zuivere wijze gefinancierd.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft uiteraard geen contact met de PKK en heeft steeds alle contact geweerd met Koerdische organisaties waarvan het weet dat ze banden hebben met de PKK.
Dat de PKK een nieuwe strategie heeft uitgewerkt, is niets nieuws. Dat heeft deze vereniging in het verleden vaker gedaan. Haar guerrillakampen blijkt ze echter nooit te hebben opgedoekt en ze controleert deze kampen tot ver op het Iraakse grondgebied. De banden met Saddam Hoessein worden nauwelijks verborgen. Vele Koerden zijn het daarom niet eens met de methodes van de PKK.
Het vermelden van deze organisatie op de Europese lijst van terroristische organisaties heeft onmiddellijke gevolgen voor de financiële en andere tegoeden van de PKK, die vanaf nu zullen worden bevroren. De PKK kan daarom het uitdrukkelijk voorwerp vormen van gerechtelijke samenwerking tussen de lidstaten op basis van de bestaande regelgeving en wetgeving.
Het Koerdisch station Medya TV te Denderleeuw kan gevolgen ondervinden van de voormelde beslissing als zou blijken dat het station voor zijn financiering afhankelijk is van de PKK. Detailvragen hierover behoren echter niet tot de bevoegdheid van de minister van Buitenlandse Zaken.
De beslissing van 2 mei jongstleden betreft enkel de PKK. KADEK staat niet op de lijst. Om te weten of deze organisatie ook aan de lijst zal worden toegevoegd, moet eerst worden nagegaan of ze op basis van de criteria van de Europese regelgeving als een terroristische organisatie moet worden beschouwd. Veel hangt ook af van het feit of er in een van de lidstaten van de Europese Unie juridische acties zijn ondernomen tegen KADEK wegens terroristische daden, zoals in het gemeenschappelijk standpunt 931/2001 gedefinieerd.
Op de vraag met betrekking tot het lidmaatschap van de Europese Unie, kan ik antwoorden dat Turkije belangrijke grondwetswijzigingen heeft gerealiseerd en wetten heeft uitgevaardigd die een diepgaande economische en politieke vernieuwing zullen meebrengen. Deze wets- en grondwetswijzigingen hebben Turkije onmiskenbaar nader tot Europa gebracht. Dat is tijdens de Europese Raad van Laken overigens door de vijftien lidstaten bevestigd. Turkije moet evenwel nog een hele weg afleggen om de culturele en nationale rechten van zijn Koerdische burgers te vrijwaren op een manier die overeenstemt met de basisbeginselen van de Europese Unie.
België steunt het recht van elke persoon en van elk volk om op rechtmatige wijze zijn rechtmatige eisen binnen de rechtsstaat te laten gelden. Daartoe behoren economische, sociale en culturele rechten voor elke burger in een en hetzelfde land.
Dit principe is uiteraard van toepassing op het vreedzame streven van de Koerdische bevolking in Turkije om hervormingen te verkrijgen die haar in staat zouden stellen uiting te geven aan haar culturele identiteit, in het bijzonder inzake vrije meningsuiting en opvoeding. De Europese beslissing om de PKK op de lijst van de terroristische organisaties te plaatsen verandert niets aan het standpunt van België over de Koerden en het nodige respect voor hun culturele en andere rechten.
De heer Vincent Van Quickenborne (VU-ID). - De minister heeft een vrij volledig antwoord gegeven, maar toch vind ik het antwoord op de belangrijkste vraag niet terug, namelijk de vraag naar het waarom van de plotse wending in de Europese houding. Tot voor kort hadden de Verenigde Staten en Europa hierover een andere houding. De jongste maanden zijn er nochtans geen noemenswaardige feiten door de PKK gepleegd, die een reden kunnen zijn om de PKK nu op de lijst te plaatsen. Zitten er geopolitieke redenen achter die plotse wending? Ik denk aan de voorbereiding door de VS om Saddam Hoessein als president te verwijderen. Volgens Condoleezza Rice gaat het ter zake niet meer over het respect voor de resoluties van de VN, maar gewoon over de kop van Saddam Hoessein. Wellicht is de VS op zoek naar bondgenoten in de regio.
Volgens de minister heeft de PKK in het verleden dikwijls het trucje gebruikt om zich te verschuilen achter een andere organisatie. Waarom figureert KADEK dan niet op de lijst? De minister spreekt ook over vermoedens van banden tussen Medya TV en de PKK. Dat zijn zware beschuldigingen. Zolang het gerecht niets bewezen acht, hoop ik dat dit televisiestation verder kan werken.
Het is eigenaardig dat Turkije nog altijd de kans krijgt zonder enige veroordeling op het grondgebied van Irak aanvallen te doen op Koerdische mensen. Er zouden guerrillakampen zijn in Irak. Zolang van daaruit geen activiteiten worden ontplooid op Turks grondgebied, kan er geen sprake zijn van terroristische daden.
Ik vind het antwoord van de minister dus onvoldoende.
Mevrouw Annemie Neyts-Uyttebroeck, minister toegevoegd aan de minister van Buitenlandse Zaken, belast met Landbouw. - Er moet een onderscheid worden gemaakt tussen de Europese lijst en de lijsten die binnen de Veiligheidsraad worden opgesteld. Daarnaast zijn er nog de Amerikaanse lijsten.
Wanneer een organisatie is opgenomen op de lijst van de Veiligheidsraad, komt ze automatisch op de Europese lijst. Maar voor het overige gebruikt de EU een aantal eigen criteria, waarvan wij vinden dat ze strenger zijn dan deze die soms aan de andere kant van de oceaan worden gehanteerd.
Ik weet niet precies wat de reden is voor de wending betreffende de PKK. Ik vermoed dat het een gevolg is van de langdurige discussies tussen de lidstaten en dat ook elementen afkomstig van veiligheidsdiensten een rol spelen. Het gaat hoe dan ook om een organisatie die haar verleden tegen zich heeft, die duidelijk terroristische daden heeft gepleegd en dat ook niet onder stoelen of banken heeft gestoken.
Ik heb niet gezegd dat Medya TV te Denderleeuw een emanatie is van de PKK. Ik zeg wel, in persoonlijke naam, dat er banden zijn met de PKK. Ik heb alleen gezegd dat het bevriezen van de gelden van de PKK gevolgen kunnen hebben voor Medya TV, indien Medya TV gefinancierd wordt met geld afkomstig van de PKK. Daarmee heb ik geen uitspraak gedaan over Medya TV als dusdanig.
Het respect voor de mensenrechten in Turkije laat nog te wensen over. Ik heb een aantal zaken aangehaald. Op een aantal punten verbetert de situatie geleidelijk. De grondwetswijzigingen gaan onmiskenbaar in de goede richting. Ze werden goedgekeurd door een meerderheid van het Turkse Parlement, die veel ruimer is dan de regeringscoalitie.
-Het incident is gesloten.