Vragen en Antwoorden

Belgische Senaat

Bulletin 2-50

ZITTING 2001-2002

Vragen van de Senatoren en antwoorden van de Ministers

(N.): Vraag gesteld in 't Nederlands - (Fr.): Vraag gesteld in 't Frans

Minister van Justitie

Vraag nr. 1834 van mevrouw Thijs d.d. 23 januari 2002 (N.) :

Autodiefstallen. ­ Veroordelingen. ­ Maatregelen.

De tekst van deze vraag is dezelfde als die van vraag nr. 1833 aan de minister van Binnenlandse Zaken, die hiervoor werd gepubliceerd (blz. 2609).

Antwoord : 1. In 1999 werden in België 28 341 voertuigen gestolen; in 2000 28 934. De gegevens voor het jaar 2001 zijn momenteel nog niet beschikbaar. Bron : DJG-DJB federale politie.

2. In 2000 werden 942 feiten van carjacking en 227 feiten van homejacking gepleegd; in 2001 waren dit respectievelijk 1 558 en 176 feiten. Bron : DJG-DJB federale politie.

3. Het aantal voertuigdiefstallen in 1999 en 2000 bedraagt per gerechtelijk arrondissement :

Het aantal carjackings in 2000 en 2001 bedraagt per gerechtelijk arrondissement :

Het aantal homejackings in 2000 en 2001 bedraagt per gerechtelijk arrondissement :

Bron : DJG-DJB federale politie.

4. Uit informatie van de federale politie blijkt dat Mercedes, BMW, Volkswagen en Audi de top-vier uitmaken van felst begeerde wagens bij autodieven. Ter indicatie kunnen de cijfers van 2000 worden weergegeven :

Er kan worden gesteld dat de risicograad om slachtoffer te worden van een car- of homejacking op jaarbasis gemiddeld 1 op 3 000 bedraagt. Voor de eigenaars van luxevoertuigen bedraagt die kans 1 op 900 op jaarbasis. Het gerucht dat home- en carjackers uitsluitend een voorliefde voor dure Duitse wagens zouden hebben moet echter worden ontkracht. Uit de statistieken van de voorbije 20 jaar blijkt namelijk dat die wagens toen ook al erg in trek waren. Het zijn trouwens de wagens die het meest worden verkocht. Bovendien is de smaak van de daders aan modegrillen onderhevig; soms zijn bendes op zoek naar specifieke modellen en wordt er in een bepaalde regio gedurende een aantal maanden jacht gemaakt op één type wagen. Dadergroeperingen volgen de ontwikkelingen van de automarkt op de voet.

5. Het aantal voertuigen bij voertuigdiefstal, teruggevonden door de politiediensten, bedraagt voor 1999 en 2000 :

Het aantal voertuigen bij car- en homejacking, teruggevonden door de politiediensten, bedraagt voor 2000 :

Bron : DJG-DJB federale politie.

6. De gevraagde gegevens met betrekking tot het aantal veroordelingen voor car- en homejackings per gerechtelijk arrondissement zijn momenteel niet beschikbaar gezien de genoemde fenomenen als dusdanig niet voorkomen in de nomenclatuur van de misdrijven die gebruikt wordt voor het opstellen van de veroordelingsstatistiek. In de gemeenschappelijke omzendbrief van het College van procureurs-generaal van 1 juni 2001 betreffende de gerechtelijke aanpak van feiten van car- en homejacking en garagediefstal werd evenwel voorzien dat een aparte misdrijfcode binnen de parketnomenclatuur zou worden ingevoerd voor carjacking (code 11F), homejacking (code 11G) en garagediefstal (code 17F). Wanneer deze invoering volledig is gefinaliseerd zullen gegevens inzake het aantal veroordelingen kunnen worden verstrekt.

7. Interpol beschikt over een eigen databank ICIS (Interpol Criminal Information System). De gegevens in deze databank zijn afkomstig van de Nationale Centrale Diensten. De ASF (Automatical Search Facilities), die een onderdeel van het ICIS vormen, maken het mogelijk om gegevens met betrekking tot personen, voertuigen, modi operandi, enz. te verzamelen. Momenteel maken reeds meer dan 55 landen hun gegevens manueel of automatisch over aan het ASF. De gegevens voor België worden dagelijks automatisch aan de ASF overgemaakt (het betreft een uittreksel van de nationale databank van de federale politie).

8. In 1996 werd het multidisciplinaire nationaal overlegplatform autocriminaliteit (NOA) opgericht op initiatief van het Vast Secretariaat voor het preventiebeleid (VSP) en de Dienst voor het strafrechtelijk beleid. De globale doelstelling van het platform bestaat uit het realiseren van een integrale en geïntegreerde aanpak van het fenomeen autocriminaliteit. In het kader van het NOA (werkgroep preventie) werden ten behoeve van de bevolking onder meer informatiecampagnes uitgewerkt met betrekking tot het graveren van autoruiten, een identificatiefiche voor voertuigen, de invoering van een dubbel inschrijvingsbewijs, een videocassette met preventieve tips ten behoeve van politie- en preventiediensten, het wegwerken van onveiligheidsgevoelens in parkings, enz.

Op 13 en 14 september 2001 werd door het VSP een gespecialiseerde vorming voor politie- en preventieambtenaren georganiseerd. Momenteel wordt er werk gemaakt van een uitgebreide informatiecampagne met als doel de bevolking bewust te maken van de problematiek, zonder de feiten evenwel te dramatiseren. Tips worden verspreid met betrekking tot de houding aan het stuur, het bewaren van de boorddocumenten, de observatie van traumatiserende situaties, het nut van de signalisatiefiche, het belang van getuigen (informele sociale controle), enz. De tips worden verspreid via de pers, websites, brochures, een radiospot en een video.

9. De Belgische overheid onderkent het probleem van de diefstal van en zwendel in voertuigen. De problematiek werd in het federaal veiligheids- en detentieplan opgenomen (project 36) en ook in het nationaal veiligheidsplan werd bepaald dat de federale politie prioritair bijzondere aandacht zal besteden aan diefstallen en afpersingen gewapenderhand. Op 26 april 2001 werd beslist dat het College van procureurs-generaal bij voorrang een gemeenschappelijke omzendbrief betreffende de gerechtelijke aanpak van feiten van car- en homejacking en garagediefstal zou voorbereiden. De omzendbrief (in werking getreden sinds 1 juni 2001) bevat een duidelijke definitie van wat onder de genoemde fenomenen dient te worden verstaan evenals een aantal bijzondere richtlijnen voor het openbaar ministerie en de politiediensten. Volgende krachtlijnen maken deel uit van het in de omzendbrief voorgestelde gecoördineerd gerechtelijk en politioneel optreden : (1) de nationale magistraten worden gelast met de coördinatie van de feiten en de internationale gerechtelijke samenwerking in dit domein, (2) de procureurs-generaal en de procureurs des Konings wijzen binnen hun parket één of meerdere referentiemagistraten aan die in het bijzonder worden gelast met de behandeling van deze dossiers, (3) het beginsel van de nul-tolerantie-aanpak wordt gehanteerd, (4) er wordt gewaakt over de snelle gerechtelijke afhandeling van de dossiers en de kwaliteit van de opvang van de slachtoffers, (5) de dienst voertuigenzwendel van de federale politie wordt gelast met de beeldvorming van de fenomenen, (6) de nodige maatregelen worden genomen om een optimale informatie-uitwisseling tussen alle geledingen van de geïntegreerde politiedienst te verzekeren en (7) het belang van de eerste vaststellingen en het sporenonderzoek wordt sterk benadrukt. De minister van Justitie waakt er over dat binnen de federale politie de nodige politionele capaciteit wordt vrijgemaakt. Mede in dat licht zal door de Dienst voor het strafrechtelijk beleid een periodieke evaluatie van de toepassing van de omzendbrief worden gemaakt, zodat er desgewenst kan worden bijgestuurd. De acties van de politie bewegen zich op twee terreinen. Ten eerste worden de acties hoofdzakelijk toegespitst op het oprollen van de autozwendelcircuits (daar komen de gestolen auto's terecht, worden ze voorzien van nieuwe identiteitsgegevens en van daaruit worden ze naar exotische bestemmingen geëxporteerd). Ten tweede wordt er gefocust op de soms zeer gewelddadige feiten zelf.

10. De Belgische politiediensten werken samen met verschillende Oost-Europese landen; met de meeste ervan werden specifieke protocollen inzake politiesamenwerking gesloten. In een aantal landen werden speciale maatregelen met betrekking tot de bestrijding van de trafiek van gestolen voertuigen genomen. Interpol blijft het gebruikte kanaal voor het uitwisselen van gerechtelijke informatie, internationale rogatoire commissies en rechtshulpverzoeken. De politiediensten onderhouden naar eigen zeggen geen structurele contacten met landen uit het Midden-Oosten. Ook de samenwerking tussen Interpol en deze landen op het gebied van de trafiek van gestolen voertuigen beperkt zich tot welbepaalde dossiers.