2-190

2-190

Sénat de Belgique

Annales

JEUDI 14 MARS 2002 - SÉANCE DE L'APRÈS-MIDI

(Suite)

Demande d'explications de Mme Erika Thijs au ministre des Télécommunications et des Entreprises et Participations publiques, chargé des Classes moyennes, sur «l'Institut belge des services postaux et de télécommunications» (nº 2-728)

Mevrouw Erika Thijs (CD&V). - Het Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie werd door de wet van 21 maart 1991 opgericht als een parastatale van het type A. Het instituut is belast met een hele reeks opdrachten, waaronder strategische, regelgevende, operationele en controlerende opdrachten inzake de beslechting van geschillen tussen operatoren.

Tot circa 1980 werd het telecommunicatielandschap in Europa gekenmerkt door overheidsmonopolies. De eerste privatiseringen en de beperkte concurrentie in sommige lidstaten maakten hieraan een einde. Het Europese Groenboek van 1987 luidde definitief het einde in van de monopoliepositie op de telecommunicatiemarkt. Uiteindelijk is de liberalisering van alle telecommunicatiediensten- en netwerken vanaf 1 januari 1998 binnen de Europese Unie een feit. In theorie althans!

De uitvoering van de Europese richtlijnen inzake de liberalisering van de telecommunicatiemarkt is geen eenvoudige opdracht. Ook hier treedt het BIPT op de voorgrond. Het moet er als officiële instantie op toezien dat de liberalisering van de telecommunicatiemarkt stapsgewijs wordt uitgevoerd. De oprichting van deze controle-instantie ten spijt heeft België systematisch een achterstand van een jaar of meer wat betreft de uitvoering van de verschillende etappes in de liberalisering. Enkele voorbeelden: een jaar vertraging voor de invoering van de rechtstreekse keuze van de operator en een jaar vertraging voor de nummeroverdraagbaarheid. Belgacom kan van haar vroegere monopoliepositie gebruik maken om haar concurrenten voor te blijven, met als gevolg dat de consument nog niet echt de keuze heeft tussen de verschillende operatoren.

Graag had ik van de minister vernomen wat de huidige stand van zaken is in de uitvoering van de verschillende etappes van de liberalisering van de telecommarkt.

Hoe verklaart de minister de systematische vertragingsmanoeuvres van Belgacom gedurende de afgelopen jaren? Beschikt het BIPT over juridische middelen om Belgacom tot de uitvoering van de verschillende etappes van de liberalisering te dwingen? Zo ja, welke? Heeft het BIPT daarvan gebruik gemaakt?

Het BIPT valt onder de bevoegdheid van de minister van Telecommunicatie terwijl deze laatste ook de staat vertegenwoordigt als hoofdaandeelhouder bij Belgacom. Een schoolvoorbeeld van een belangenconflict! Welke dringende maatregelen zal de minister nemen om dit belangenconflict op te heffen?

Wat is de stand van zaken in de ontbundeling van het lokale aansluitnet die sinds 1 januari 2001 had moeten gerealiseerd zijn?

De heer Rik Daems, minister van Telecommunicatie en Overheidsbedrijven en Participaties, belast met Middenstand. - Ik kan verwijzen naar het implementatierapport van de Europese Commissie. Dat staat in scherp contrast met de analyse van mevrouw Thijs. Volgens dat rapport heeft België heel veel vooruitgang geboekt en staat het vooraan in de omzetting van Europese richtlijnen. Het is juist dat tijdens de vorige zittingsperiodes er te weinig druk vanuit de christen-democratische fractie is gekomen zodat zaken zoals de nummeroverdraagbaarheid en de rechtstreekse keuze van operatoren heel wat vertraging hebben opgelopen.

Ik heb op anderhalf jaar tijd tien inbreuken van de vorige regering rechtgezet. Ik vel daarmee geen waardeoordeel, maar het maakt wel duidelijk dat de keuze van de vorige regering inzake omzetting van richtlijnen niet de mijne is. Ik vind dat we op tijd moeten zijn en zelfs voorsprong moeten nemen. Op dit ogenblik zijn alle richtlijnen in nationale wetgeving omgezet. Er bestaat nog één betwisting over een appreciatie van een richtlijn, maar dat is niet vertaald in een betwisting tussen de Belgische Staat en de Europese Commissie.

Het wetgevend kader creëert en ondersteunt een markt die voor nieuwkomers een eerlijke mededinging garandeert. Dat wordt bevestigd in het Europese implementatierapport. Wij staan zelfs voor op een aantal zaken. Wij zullen één van de eersten zijn om de nummeroverdraagbaarheid voor de mobiele operatoren te realiseren. Inzake breedband zijn we reeds aan 460.000 aansluitingen. Dat is meer dan 10 procent van het totaal aantal breedbandaansluitingen in heel Europa en dat met een bevolkingsaandeel van slechts drie procent. Uw appreciatie is dus achterhaald.

Er zijn waarschijnlijk systematisch vertragingsmanoeuvres uitgevoerd door een oude monopolist die denkt dat regels die de concurrentie niet bevoordelen hem bevoordelen, quod non. Belgacom is vandaag immers één van de drie sterkste operatoren op de Europese markt, ondanks of misschien dank zij het feit dat vandaag de Belgische telecommarkt één van de meest open markten is.

Indien een operator zijn wettelijke verplichtingen niet nakomt, kan die binnen een bepaalde termijn in gebreke worden gesteld door het BIPT. Indien het BIPT oordeelt dat de uitleg van een operator niet aanvaardbaar is, kan een boete worden opgelegd, gaande van 0,5 tot 5 procent van het omzetcijfer. Men zou ervan kunnen uitgaan dat de medewerking van Belgacom in een aantal dossiers aangaande de liberalisering niet optimaal is geweest. Daaruit mag niet worden besloten dat er systematische vertragingsmanoeuvres zijn geweest. Belgacom heeft er alle baat bij in een vrijgemaakte markt te opereren.

In theorie zou er een belangenconflict kunnen zijn wanneer eenzelfde minister bevoegd is voor het controleren van een participatie in een bedrijf dat valt onder de reglementering die tevens tot de bevoegdheid van die minister behoort. Dat kan echter van meerdere collega's worden gezegd. De staatsecretaris van Energie is ook verantwoordelijk voor Belgonucleair én voor het energiebeleid. De minister van Vervoer heeft de verantwoordelijkheid voor de NMBS en is bevoegd voor de regelgeving. Trouwens de regering is één en ondeelbaar. Ik heb een protocol met het BIPT gemaakt waarin ik me uitdrukkelijk heb verbonden om bepaalde voorstellen van beslissingen van het BIPT niet te wijzigen.

(Mme Sabine de Bethune, première vice-présidente, prend place au fauteuil présidentiel.)

De ministerraad heeft op mijn voorstel een wetsontwerp goedgekeurd. Het is naar de Raad van State en naar de Europese Commissie gestuurd. Ik hoop dat ik spoedig het advies krijg opdat het BIPT effectief een onafhankelijk regulator kan worden. Belangenvermenging bestond in het verleden. Vandaag bestaat ze niet meer in de feiten omdat ik terzake met het BIPT een protocol heb gesloten. Ze zal ook de jure niet meer bestaan eenmaal het wetsontwerp in beide kamers is goedgekeurd.

De ontbundeling van het aansluitnet werd door een Europese verordening van eind december 2000 ingevoerd voor operatoren met een sterke positie op de markt voor spraaktelefonie. Om deze verordening in Belgisch recht om te zetten, werd de wet van 1991 op de overheidsbedrijven, de zogenaamde `Telecomwet' gewijzigd bij wet van 2 januari 2001. Dit houdt voor Belgacom de verplichting in ieder jaar op 1 september een ontwerp van referentieaanbod inzake ontbundeling voor te leggen. Ik wijs er op dat ons land, naast Groot-Brittannië en Nederland, één van de weinige Europese landen is die de ontbundeling heeft doorgevoerd. In Duitsland is er een begin van ontbundeling. We blijven dus helemaal niet achter in vergelijking met de andere Europese landen.

Ik heb nog veel informatie over vragen die niet door u zijn gesteld. Ik zal u die informatie geven, zodat u hieruit inspiratie kan putten om mij opnieuw vragen te stellen, waarop ik dan weer kan antwoorden.

Mevrouw Erika Thijs (CD&V). - Ik dank de minister voor zijn uitgebreid antwoord. Ik hoop dat ik straks over de tekst kan beschikken.

Ik krijg het gevoel dat alles nu rozengeur en maneschijn is en dat de vorige regering alles slecht gedaan heeft. De minister zegt dat Belgacom één van de beste operatoren in Europa is. Dat zal wel niet alleen zijn verdienste zijn. De vorige regering zal daar ook wel iets mee te maken hebben.

Het is belangrijk dat Belgacom zich sterk ontwikkelt, maar het BIPT moet zijn controleopdracht ernstig blijven uitvoeren. Dat is zeer belangrijk. Deze vragen zijn opgesteld nadat we het jaarverslag hebben ingekeken. We hebben er echt wel een aantal zaken uitgehaald.

-L'incident est clos.