2-190

2-190

Belgische Senaat

Handelingen

DONDERDAG 14 MAART 2002 - NAMIDDAGVERGADERING

(Vervolg)

Mondelinge vraag van de heer Patrik Vankrunkelsven aan de vice-eerste minister en minister van Begroting, Maatschappelijke Integratie en Sociale Economie, aan de minister van Binnenlandse Zaken en aan de minister van Justitie over «het terugkeerbeleid voor asielzoekers» (nr. 2-922)

De heer Patrik Vankrunkelsven (VU-ID). - Sedert 7 januari 2002 dienen asielzoekers die uitgeprocedeerd zijn, het opvangcentrum of het Lokaal Opvanginitiatief binnen de vijf dagen na de betekening van de afwijzing te verlaten. Concreet betekent dit dat asielzoekers die een negatieve beslissing ontvangen en geen beroep aantekenen, letterlijk op straat worden gezet. De asielzoekers worden onzichtbaar en verdwijnen bijgevolg uit de statistieken, maar ze blijven vaak aanwezig. Dit is een schijnoplossing want officieel heeft de asielzoeker het land verlaten, maar in feite blijft hij als illegaal in ons land. Er bestaat geen sluitend terugkeerbeleid. Dat is nochtans noodzakelijk als men een gezond draagvlak voor de opvang van vluchtelingen wil behouden.

Kan de minister mij zeggen hoeveel uitgeprocedeerde asielzoekers jaarlijks het bevel krijgen het land te verlaten en hoeveel van hen het land effectief hebben verlaten? Kan het aanstellen van een landelijke projectleider, die aanspreekbaar is op het resultaat, en het samenstellen van regionale terugkeerteams in overweging worden genomen?

Wat vindt de minister van de in Nederland ingevoerde maatregel waarbij, om illegaal verblijf te voorkomen, de mogelijkheid wordt gecreëerd om vreemdelingen in het belang van een effectief uitzettingsbeleid voor een periode van maximaal vier weken in verzekerde bewaring te stellen? Acht de minister een versterking van het terugkeerbeleid in België noodzakelijk? Zo ja, in welke zin?

Minister Antoine Duquesne, minister van Binnenlandse Zaken. - Vooreerst wil ik waarschuwen voor overhaaste conclusies. Er wordt dikwijls gedacht dat het volstaat om het aantal geregistreerde verwijderingen af te trekken van het aantal bevelen om het grondgebied te verlaten om het aantal illegalen op het grondgebied te kennen. Niets is minder waar.

Tout d'abord parce que de nombreux demandeurs d'asile déboutés retournent dans leur pays sans le signaler. Certaines ambassades nous signalent que ce nombre est en hausse depuis que les décisions négatives en matière de demandes d'asile interviennent dans un délai moyen de deux mois. Cela démontre, soit dit en passant, que l'on accepte plus facilement un retour lorsque l'ordre de quitter intervient à bref délai.

Vervolgens omdat sommigen uiteindelijk in België blijven met een ander verblijfsdocument, zoals in het geval van regularisatie en gezinshereniging. Daarbij komt nog een aanzienlijk aantal uitgeprocedeerde asielzoekers die niet naar hun land van herkomst mogen terugkeren of niet door hun land van herkomst kunnen worden geïdentificeerd.

D'autres encore ne peuvent être éloignés en raison de la situation dans leurs pays d'origine. Cela étant dit, 27.244 ordres de quitter le territoire ont été notifiés en 2001. Dans le même temps, et sans qu'il s'agisse nécessairement des mêmes personnes, 1.917 demandeurs d'asile déboutés ont été rapatriés ou refoulés. Il faut y ajouter les 3.500 retours volontaires enregistrés par l'Organisation internationale pour les migrations (OIM) qui ne fait cependant pas la différence entre les demandeurs d'asile et ceux qui ne le sont pas.

De tweede vraag valt onder de bevoegdheid van de minister van Maatschappelijke Integratie.

Wat de derde vraag betreft begrijp ik niet goed waarom de vraagsteller alludeert op het voorbeeld van Nederland waar de mogelijkheid bestaat een illegaal voor vier weken vast te houden met het oog op zijn verwijdering. De duur van deze vasthouding bedraagt in België twee maanden. Die termijn kan worden verlengd met maximum vijf tot acht maanden om redenen van openbare orde. Bovendien kan in België een asielzoeker wiens aanvraag door de Dienst Vreemdelingenzaken onontvankelijk werd verklaard, onmiddellijk worden vastgehouden indien dit noodzakelijk is om zijn effectieve verwijdering te waarborgen in het geval het CVGS de beslissing van de Dienst Vreemdelingenzaken bevestigt. Nederland lijkt er van uit te gaan dat elke illegaal die vertrokken is zonder adres achter te laten, geacht wordt het grondgebied te hebben verlaten en als dusdanig in de statistieken wordt vermeld. Ze verdwijnen dus niet uit de statistieken, maar dikken ze kunstmatig aan.

La politique d'éloignement s'est déjà intensifiée. On est passé de quelque 9.000 retours et éloignements par an entre 1995 et 1999 à 12.000 en 2000 et plus de 15.000 en 2001. Je note plus particulièrement l'augmentation importante du nombre de retours volontaires, option que ce gouvernement continuera à privilégier.

L'effectivité des éloignements, ajoutée à la suppression de l'aide sociale en argent et au traitement rapide des demandes d'asile irrecevables, ont eu pour résultat de diminuer de manière importante le nombre de demandes d'asile abusives dans notre pays, étant donné que l'on est passé de quelque 42.000 demandes en 2000 à 25.000 en 2001.

Aujourd'hui, nous sommes revenus au niveau de 1998, nonobstant un contexte de hausse généralisée au niveau européen. Le nombre de demandes d'asile en 2001 est même inférieur au nombre enregistré lors du pic de 1993.

En résumé, le nombre d'éloignements a augmenté en même temps que le nombre de demandes d'asile a fortement diminué. Nous avons, en outre, résorbé tout l'arriéré de l'Office des étrangers. Je reconnais volontiers que les choses ne sont pas encore parfaites mais nous en arrivons incontestablement à un meilleur encadrement des flux migratoires. Notre situation est même exceptionnelle quand on observe l'évolution dans beaucoup d'autres pays européens.

De heer Patrik Vankrunkelsven (VU-ID). - Ik dank de minister voor zijn antwoord. Toch blijf ik erbij dat de lokale OCMW's die lokaal asielzoekers opvangen in huizen die ze ter beschikking stellen, geconfronteerd worden met een bevel tot uitzetting. Ze verzoeken die mensen dan om de woning te verlaten. Deze mensen worden echter niet daadwerkelijk begeleid naar hun land van herkomst. Soms worden ze letterlijk met de valiezen op straat gezet. Ze vluchten dan naar de grootsteden of naar Engeland. Heel vaak blijven ze echter in ons land. Ik zou dan ook graag hebben dat voor een betere begeleiding wordt gezorgd voor die groep vluchtelingen zodat ze niet aan hun lot worden overgelaten en dat samen met hen wordt gezocht naar een oplossing om terug te keren naar hun land van herkomst. Nu kan enkel op de goodwill van de lokale OCMW's of sociale assistenten worden gerekend. Dat leidt tot illegaal verblijf.

M. Antoine Duquesne, ministre de l'Intérieur. - Je suis, comme saint Thomas, extrêmement prudent. J'apprécie le vice-premier ministre avec lequel je suis solidaire au sein du gouvernement, tout en partageant votre souci. Nous souhaitons effectivement tout faire pour favoriser le retour volontaire des personnes se trouvant en situation irrégulière sur notre territoire.

L'Organisation internationale des migrations (OIM) obtient d'excellents résultats. Le ministre Vande Lanotte a d'ailleurs pris des mesures visant à regrouper et à coordonner toutes les initiatives prises dans le cadre de l'accompagnement des candidats au retour volontaire. Je ne vois pas ce que nous pourrions faire de plus dans les circonstances présentes.

Peut-être y a-t-il un problème de communication. Nous diffusons en tout cas des informations sur toutes les possibilités offertes mais encore faut-il qu'elles parviennent aux personnes concernées. Je serais cependant étonné qu'elles ne soient pas informées car elles sont souvent bien accompagnées et ce, dès leur entrée sur le territoire, même lorsqu'elles se trouvent dans l'illégalité. Mais certaines font cependant la sourde oreille.

De heer Patrik Vankrunkelsven (VU-ID). - Er zou al veel worden opgelost als de lokale OCMW's meer begeleiding krijgen om deze mensen aan een ticket te helpen zodat ze kunnen terugkeren naar hun land. Nu worden de OCMW's aan hun lot overgelaten. Daar nijpt dus het schoentje.