2-182

2-182

Belgische Senaat

Handelingen

DONDERDAG 21 FEBRUARI 2002 - NAMIDDAGVERGADERING

(Vervolg)

Inoverwegingneming van voorstellen

M. Philippe Mahoux (PS). - J'ai donc formulé des réserves en ce qui concerne la prise en considération de la proposition de résolution nº 2/1046, en vue de mettre fin à l'exil des victimes de la répression, et de la proposition de loi nº 2/1047, instituant un Jour de la réconciliation.

La première proposition vise à instaurer une amnistie générale déguisée des personnes condamnées pour collaboration. Elle vise en effet à effacer les effets de la déchéance de nationalité prononcée à l'occasion de telles condamnations.

Nous considérons que cette proposition doit être déclarée irrecevable. Notre groupe a déjà eu l'occasion, par le passé, d'indiquer combien l'amnistie générale est une mesure profondément contraire aux valeurs fondamentales de notre démocratie. Non seulement l'amnistie supprime la peine, mais elle efface aussi le crime. Nous ne pouvons cautionner cette atteinte à la mémoire et au statut des victimes du nazisme et de leurs collaborateurs. Nous avons exprimé ce propos à de nombreuses reprises. Nous réaffirmons - cela s'avère nécessaire, dans notre assemblée - nos propos antérieurs.

Je voudrais aussi réagir quant aux connotations communautaires qui se retrouvent explicitement formulées dans les justifications de la proposition. Je sais, pour ma part, que les démocrates néerlandophones et francophones ont une conception commune de la démocratie et de ses valeurs fondamentales.

Ces valeurs communes sont précisément celles qui nous unissent au-delà du débat politique quotidien qui se tient dans nos assemblées et au-delà de divergences importantes.

Au nom de ces valeurs fondamentales, nous, démocrates, condamnons, tous et toutes, la collaboration avec le régime nazi, particulièrement lorsqu'elle est politique, contrairement à ce que semble souhaiter l'auteur de la proposition.

Au nom de ces valeurs communes, nous demandons donc que la proposition nº 2/1046 soit déclarée irrecevable.

Par ailleurs, une proposition de loi instituant un jour de la Réconciliation, déposée par le même auteur, est également soumise à la prise en considération. Mon groupe est d'avis que cette proposition s'inscrit directement, comme la précédente, dans la philosophie des propositions de loi d'amnistie auxquelles nous sommes opposés. L'objectif poursuivi par cette seconde proposition, d'ailleurs déjà déposée dans le passé, consiste à effacer rétroactivement les conséquences des crimes et délits commis pendant la guerre, ce qui est exactement la portée d'une loi d'amnistie.

Pour ces raisons, et au nom des mêmes valeurs communes, nous demandons que la proposition nº 2/1047 soit également déclarée irrecevable.

M. Philippe Monfils (PRL-FDF-MCC). - Notre groupe a toujours voté contre la prise en considération de propositions de ce type. En agissant de la sorte, nous voulons donner un signal clair : nous n'accepterons jamais de réhabiliter d'une manière ou d'une autre ceux qui ont trahi. Ce serait, selon nous, une injure à ceux qui ont souffert et qui sont morts pour notre liberté.

C'est la raison pour laquelle nous voterons contre la prise en considération de ces deux propositions.

Mevrouw Jeannine Leduc (VLD). - Wij hebben in het verleden altijd gestemd voor de inoverwegingneming, omdat wij vinden dat dit zo hoort en wij zullen dat ook nu doen. Op het ogenblik dat deze zaak aan de orde komt, zullen wij dezelfde waarden verdedigen als die welke door collega Mahoux werden verdedigd.

M. Marcel Cheron (ECOLO). - Je voudrais dire, au nom de mon groupe, que nous nous associons à l'argumentation de M. Mahoux, tant pour le fond que pour la forme. Dans un dossier comme celui-là, au-delà de la question de fond, il faut aussi prendre en compte la qualité de ceux qui déposent ce genre de proposition. Le refus de la prise en considération est également un geste éthique et moral.

Par ailleurs, il faut saluer le débat qui s'est déroulé il y a quelques jours au Parlement flamand, à l'initiative de M. De Batselier. Ce débat de haute tenue nous réconcilie avec le débat démocratique et avec ses enjeux et nous amène à jeter sur cette période tragique de notre histoire un regard plus nuancé qu'on ne peut le penser, un regard qui fait bien la part des choses. Comme démocrates, nous devons nous en réjouir.

M. Mahoux a raison de souligner que l'amnistie est proche de l'amnésie et que l'amnésie, en histoire, est pire que tout. Il faut distinguer cette mesure générale des mesures individuelles, que notre législation permet déjà aujourd'hui, à condition que celui qui, à un moment donné, a fait ce mauvais choix, ce choix tragique, demande ce pardon qui caractérise non pas l'amnistie mais bien le fait de reconnaître que l'on s'est trompé. Tout est dans cette démarche-là. Une mesure générale comme l'amnistie, présentée de surcroît par le Vlaams Blok, est tout simplement inacceptable. C'est le sens de notre volonté de refuser la prise en considération.

De heer Hugo Vandenberghe (CD&V). - Zoals in het verleden, stemt onze fractie voor de inoverwegingneming, omdat we vinden dat behalve strikt juridische of grondwettelijke bezwaren er geen reden is om bij de stemming over de inoverwegingneming een debat ten gronde te voeren. Wat de democratische waarden en de verzoening betreft, betreur ik het dat hier geen debat mogelijk is. Ik wijs erop dat getrouwheid aan die waarden niet heeft verhinderd dat de vroegere Franse president Mitterrand twee dagen voor het einde van zijn ambtstermijn in Berlijn een redevoering voor de Duitse Bundestag heeft gehouden waarin ook begrip en verzoening aan de orde waren. Wanneer men dan de Frans-Duitse tegenstellingen en ingenomen posities kent, was dit toch een redevoering waarvan de historische betekenis door iedereen werd erkend. Ik betreur het dat men in de Senaat niet bereid is die invalshoek, die ook de mijne is, te volgen. Ten slotte, als het om vergeving en verzoening gaat, laten we dan niet iedereen die tijdens de Tweede Wereldoorlog "aan de verkeerde kant stond" op dezelfde manier behandelen. Van geval tot geval zijn er vaak heel wat verschillen. Een sereen debat hierover zou een blijk zijn van openheid.

M. René Thissen (PSC). - Cette prise en considération serait une évolution hautement symbolique. Aussi, comme certains autres groupes, nous ne pouvons nous y rallier. Il est exact qu'aujourd'hui, un certain nombre de mesures sont déjà possibles pour les personnes qui expriment des regrets par rapport à ce qui s'est passé. Nous croyons que cette prise en considération indiquerait à ceux qui ne sont pas des spécialistes qu'il y a une évolution quant aux positions des uns et des autres sur le sujet.

Quant à nous, nous maintenons notre refus de l'amnistie qui serait effectivement un effacement des fautes qui ont été commises. Aussi, nous nous prononcerons de la même façon que par le passé.

De heer Wim Verreycken (VL. BLOK). - Uit de reacties van de Franstaligen moet ik bijna afleiden dat ze over een andere tekst beschikken dan de Nederlandstaligen. De teksten die ik heb ingediend, gaan helemaal niet over het amnestieprobleem, ze verwijzen er zelfs niet naar. Ze behandelen wat in het opschrift staat: de beëindiging van de verbanning en een dag van de verzoening. Ik stel hier uiteenlopende oprispingen vast die niets te maken hebben met de grond van mijn voorstellen.

Ik dacht, blijkbaar ten onrechte, dat de vorige eeuw voorbij was en dat de oorlog 57 jaar geleden beëindigd is. We zijn ongeveer het laatste land ter wereld waar over deze materie geen debat mag worden gevoerd. Zelfs over de inoverwegingneming van mijn voorstel wordt negatief geoordeeld. Van een debat ten gronde is vandaag geen sprake. Wat bij een openbare omroep mogelijk is, is in de Senaat totaal onmogelijk. Morgen wordt in het politieke televisieprogramma's Villa Politica een overtuigd verzetsstrijder geconfronteerd met een lid van de voormalige Waffen-SS. De boodschap achter die confrontatie is dat het debat nu toch maar eens moet worden gevoerd.

De weigering om een voorstel in overweging te nemen getuigt niet alleen van minachting voor de individuele rechten van de senatoren, maar ook van minachting voor de commissies die de kans moeten krijgen een debat te voeren op basis van teksten en niet op basis van emotionele oprispingen.

Een commissie kan een tekst beoordelen, afwijzen, amenderen, beslissen om hem niet te agenderen. De inoverwegingneming was tot nog toe louter een technische aangelegenheid en diende niet om de grond van de zaak te beoordelen. Ik denk dat we van die gewoonte niet mogen afstappen op eis van enkele woordvoerders hier die mijn teksten niet gelezen hebben en die alleen voortgaan op de politieke identiteit van de indiener. Ik vind dat die stukken moeten worden beoordeeld worden op hun inhoud en dat kan enkel in een commissie. Ik denk dat een overwegingneming zich opdringt om onze rechten te vrijwaren.

De heer Vincent Van Quickenborne (VU-ID). - Mijn fractie sluit zich aan bij de wijze woorden van mevrouw Leduc.

Ik maak echter van de gelegenheid gebruik om erop te wijzen dat deze instelling twee maten en twee gewichten hanteert. We discussiëren vandaag over de inoverwegingneming van twee voorstellen die door een aantal fracties geweigerd wordt. Zelf diende ik op 20 juni 2000 een voorstel van resolutie in tot oprichting van een commissie tot onderzoek van de koninklijke prerogatieven. Dit voorstel werd tot nog toe niet in overweging genomen. De Senaat behandelt bepaalde partijen als paria's, maar er zijn ook partijen die zelfs de inoverwegingneming niet halen. Ik heb de voorzitter daarover vijf brieven gestuurd maar ik ontving alsnog geen antwoord. De voorzitter verwijst naar artikel 56 van het Reglement volgens hetwelk ingeval van twijfel over de ontvankelijkheid, het voorstel wordt verwezen naar het Bureau dat het advies van de bevoegde commissie kan inwinnen. Over mijn voorstel van resolutie werd nooit het advies ingewonnen van het Bureau.

Vandaag wordt hier luid gediscussieerd over de inoverwegingneming van twee voorstellen. Ik haal met mijn voorstel zelfs niet de inoverwegingneming. Dat is pas de democratie fnuiken.

De voorzitter. - We stemmen over de inoverwegingneming van het voorstel van resolutie 2-1046.

Stemming 2

Aanwezig: 58
Voor: 22
Tegen: 35
Onthoudingen: 1

-Het voorstel is niet in overweging genomen.

De heer Jacques D'Hooghe (CD&V). - Ik heb een stemafspraak met de heer Destexhe.

De voorzitter. - We stemmen over de inoverwegingneming van het wetsvoorstel 2-1047.

Stemming 3

Aanwezig: 58
Voor: 22
Tegen: 35
Onthoudingen: 1

-Het voorstel is niet in overweging genomen.