2-22 | 2-22 |
M. le président. - L'ordre du jour appelle la présentation d'une liste de trois noms pour la fonction de conseiller d'État néerlandophone vacante, publiée au Moniteur belge des 30 juillet et 26 août 1999.
De heer Patrik Vankrunkelsven (VU-ID) . - Ik neem niet zo vaak het woord, maar vandaag ben ik zwaar gegriefd. Zo dadelijk moeten we een lid van de Raad van State aanwijzen en ook een aantal leden van de Hoge Raad voor de Justitie benoemen. De Raad van State en de Hoge Raad zijn twee belangrijke colleges die waken over de onafhankelijkheid van de rechtspraak in ons land. Dat onze kritiek over die benoemingen schandelijk werd genoemd, heeft me zwaar gekwetst. Ik wil dan ook op mijn beurt het gebeuren van vandaag als schabouwelijk omschrijven. Vandaag wordt ons niet alleen oude, maar bovendien zure wijn, in nieuwe zakken geserveerd. Met veel poeha kondigde de nieuwe meerheid aan dat het allemaal anders zou worden. Anderhalf jaar geleden nam ik samen met de VLD en de PRL het initiatief tot de Octopus-onderhandelingen. Het vertrouwen in justitie was toen tot het nulpunt gedaald en het was de bedoeling een einde te maken aan de politisering die aanleiding gaf tot demotivatie en soms slechte rechtspraak. Samen hebben we goede onderhandelingen gevoerd, maar toen al maakten we aanmerkingen bij het feit dat de Senaat voor de Hoge Raad voor de Justitie per taalrol elf mensen moest aanwijzen.
M. le président. - Actuellement, il n'est pas question du Conseil supérieur de la justice, mais de la désignation de candidats pour l'emploi de conseiller d'État.
De heer Patrik Vankrunkelsven (VU-ID). - Ik weet het, mijnheer de voorzitter, en als u wenst dat ik twee keer het woord neem, dan wil ik dat gerust doen, maar ik dacht beide punten in één uiteenzetting te behandelen.
Het feit dat voor de aanwijzing van leden van de Hoge Raad in de Senaat een tweederde meerderheid vereist werd, was een waarborg dat het spel niet politiek zou worden gespeeld. Zo werd ons toen gezegd. Ex-premier Jean-Luc Dehaene zal me niet tegenspreken als ik zeg dat de twijfel van de VU op die manier werd weggenomen. Zo konden we er mee akkoord gaan dat de niet-magistraten door de Senaat zouden worden benoemd.
Voor de Nederlandse taalrol waren er vijftig kandidaten verdeeld over drie categorieën: advocaten, universiteitsprofessoren en vertegenwoordigers van de maatschappij. De voorzitter heeft gezegd dat de selectie een moeilijke oefening was en dat er bovendien vier vrouwen bij de kandidaten moesten zijn. Nergens staat echter in de wet ingeschreven dat de VLD vier kandidaten moest aanwijzen, de CVP drie, de SP twee en Agalev eveneens twee. Er is geen enkele poging gedaan om de aanstelling te objectiveren, om voor de kandidaten een rangorde op te stellen, om in een hoorzitting te oordelen of ze al dan niet de bekwaamheid hebben om in de Hoge Raad te fungeren. In de Kamer heeft de CVP fors uitgehaald tegen deze gang van zaken. Vroeger al liet de CVP in het federale parlement een ander geluid horen dan in het Vlaamse en nu stel ik vast dat er zelfs in Kamer een andere CVP zit dan in de Senaat
De heer Hugo Vandenberghe (CVP). - Dat is niet juist!
De heer Patrik Vankrunkelsven (VU-ID). -De voorzitter van de Senaat heeft gezegd dat het protest van de VU schandelijk is. Ik vraag hem één bewijs van objectiviteit bij de selectie van de kandidaten.
Ik ga nu even in op de benoeming voor de Raad van State. De Nederlandstalige kamer van de Raad van State heeft een lijst voorgesteld en voor het eerst in de geschiedenis wijkt de Raad zelf daarvan af. Op de motieven hiervoor zal ik in de openbare vergadering niet ingaan, maar alle parlementsleden die hun werk goed doen, weten welke deze motieven zijn. Vrienden-senatoren van de VLD, SP, Agalev, CVP en Vlaams Blok, wat belet u bij de stemming het advies van de Nederlandstalige kamer te volgen?
De heer Jean-Luc Dehaene. - Niets!
De heer Patrik Vankrunkelsven (VU-ID). - Als straks de stemmen worden geteld, zullen we zien wie het advies van de Nederlandstalige kamer heeft gevolgd.
Met de nieuwe paars-groene regering zou alles anders worden. Waar is echter de nieuwe politieke cultuur? Waar is het respect voor de administratie, voor onze instellingen en voor de burgers? Deze regering zou het ongenoegen waarvan rechtse partijen hebben geprofiteerd, wegnemen. Wat de regering doorzichtiger wilde maken is nog duisterder geworden. De Octopus spuwt vandaag nog alleen inkt. De Octopus was voor ons een mooie droom, nu stellen we vast dat daar niets van overblijft.
De VU heeft beslist dat ze niet meer wenst deel te nemen aan de Octopusgesprekken. Ze waren overigens vergleden tot het verlenen van wat informatie aan de VU over wat al door de regeringspartijen beslist was. Ik weet niet hoe de CVP daarover oordeelt. Wij stellen vast dat het Octopusoverleg niet meer is wat het geweest is, dat de oorspronkelijke bedoeling, namelijk het depolitiseren van onze instellingen, is verdwenen. Voor de VU is de nachtmerrie voorbij. Wij stappen uit het overleg en doen een laatste oproep tot alle senatoren om recht te doen geschieden en nu niet over te gaan tot de stemming over de kandidaturen voor de Raad van State en voor de Hoge Raad voor de Justitie. Wij vragen eerst een objectieve hoorzitting om de kandidaten te kunnen rangschikken. Op basis daarvan kunnen we dan overgaan tot de benoemingen.(Applaus van VU-ID)
M. le président. - Monsieur Vankrunkelsven, je ne puis accepter de tels propos.
Comme vous le savez, la loi détermine que le collège francophone et le collège néerlandophone du Conseil supérieur de la Justice comptent chacun onze membres, dont quatre avocats, trois professeurs d'université et quatre représentants de la société civile. Il doit y avoir au moins quatre femmes et cinq candidats doivent être proposés par les barreaux ou les universités. Il est impossible d'attribuer une couleur politique à chaque professeur ou à chaque avocat proposé par un barreau.
De heer Patrik Vankrunkelsven (VU-ID). - Ik beweer niet dat deze kandidaten een politieke kleur zouden hebben.
M. le président. - C'est pourtant ce que vous dites.
De heer Patrik Vankrunkelsven (VU-ID). Ik zeg dat niet. Ik stel alleen vast dat de voorzitter van de grootste politieke partij vandaag zegt dat hij de vier leden van de Nederlandstalige kamer heeft aangewezen. Ik zeg niet dat deze kandidaten een politieke kleur hebben, ik stel alleen vast dat de politieke partijen vandaag de kandidaten hebben aangewezen. Het was perfect mogelijk de vier professoren, de acht advocaten en de burgerlijke kandidaten via een hoorzitting te beoordelen en dan over te gaan tot een aanwijzing. U hebt, als voorzitter van de Senaat, geen enkele poging gedaan om die objectiviteit te waarborgen.
M. le président. - Comme vous le savez, les membres du Bureau ont étudié les candidatures durant six heures. Ce n'est donc pas le résultat d'un accord politique.
De heer Patrik Vankrunkelsven (VU-ID). - Er is in elk geval geen rangschikking gemaakt en er is geen hoorzitting geweest!
M. Philippe Monfils (PRL-FDF-MCC). -Je trouve cette intervention non seulement de mauvais goût, mais tout à fait scandaleuse.
Nous le savons, cette loi est particulièrement difficile à appliquer, avec environ cinq critères différents pour onze personnes. C'est tout juste si on n'indique pas la couleur des cheveux des jeunes femmes qui seraient présentes dans cette honorable assemblée.
Sur l'ensemble des cinquante ou cinquante-cinq candidats de chaque rôle linguistique, il fallait trouver non pas les bons, mais les meilleurs d'entre les meilleurs, tant bon nombre d'entre eux étaient excellents. Les délibérations auxquelles j'ai participé ont duré très longtemps. Pendant une journée, le groupe francophone - mais je sais qu'il en a été de même pour le groupe néerlandophone - a analysé chaque curriculum vitae pour essayer d'aboutir à une solution négociée qui recueille l'assentiment de tous.
Il est faux de dire que chacun a avancé, dans une espèce de système d'ondes, les noms de ceux que les ukases du parti auraient imposés. Un débat libre et serein a eu lieu. J'ai d'ailleurs eu le plaisir de constater que certains candidats soutenus par les uns l'étaient aussi par les autres, par des partis et par des groupes de tendances différentes, simplement parce qu'il s'agissait de saluer la valeur des intéressés.
Par conséquent, je ne peux absolument pas suivre le représentant de la Volksunie qui vient de s'exprimer. J'ajouterai, pour terminer, que nous n'avons pas de leçon de démocratie à recevoir de la part de parlementaires de la Volksunie qui conduisent leurs troupes à l'assaut du Parlement -jusque dans votre propre bureau, monsieur le président -, remettant par conséquent en cause le caractère démocratique par excellence du Sénat. Quand on fait cela, on n'est pas tellement loin de la dictature.
Mevrouw Jeannine Leduc (VLD). - Ik was een van degenen die aanwezig waren op die bewuste vrijdagvergadering die op perfecte manier werd geleid door ondervoorzitster, mevrouw de Bethune.
Alle leden van het Bureau hebben het curriculum vitae van de kandidaten ontvangen en doorgenomen. Omdat ik niet absoluut zeker was dat we van alle kandidaten het volledige bundel hadden gekregen, heb ik mij daarover laten informeren door de administratie.
Op de vergadering van vrijdag waren alle bundels volledig met curricula vitae en bijlagen, beschikbaar. We hebben kandidatuur per kandidatuur grondig bestudeerd, waarbij elk lid van het Bureau omstandig zijn mening naar voren heeft kunnen brengen. We hebben een aantal kandidaten geselecteerd hoger dan het aantal van de modellijst die we moesten opmaken.
Na de middagpauze hebben we de kandidaturen opnieuw grondig bestudeerd. Op die manier zijn we uiteindelijk gekomen tot elf kandidaten die, zoals in de memorie van toelichting bij de wet op de Hoge Raad voor de Justitie voorgeschreven wordt, elk een zeer rijke ervaring hebben op diverse gebieden.
Een lid van de VU-ID-fractie was de hele tijd aanwezig en heeft alle discussie meegemaakt en alles gehoord. Ik durf hier te zeggen dat die mijnheer tegen de pers heeft staan liegen. Er is een correct, eerlijk en heel objectief onderzoek gevoerd, zoals het past voor de Hoge Raad voor de Justitie.
De heer Hugo Vandenberghe (CVP). - Ik wil slechts kort tussenbeide komen en beginnen met te verwijzen naar de memorie van toelichting bij de wet op de Hoge Raad voor de Justitie. Daarin staat dat de Raad pluralistisch moet worden samengesteld en dat derhalve voor de aanstelling van de leden een tweederde meerderheid vereist is. Die meerderheid is inderdaad een waarborg voor het pluralisme. Ze staat ervoor garant dat de verschillende grote filosofische stromingen van het land hun vertaling vinden in de Hoge Raad voor de Justitie. De recente campagne rond de kandidaten is zonder meer discrediterend en discriminerend te noemen. Het is onaanvaardbaar dat professoren en advocaten, die een schitterend curriculum vitae kunnen voorleggen, gediscrediteerd worden en opzijgeschoven worden omdat ze op een bepaald ogenblik maatschappelijk actief zijn geweest. Dat zou betekenen dat er in feite twee soorten professoren en advocaten bestaan en dat enkel degenen die zich niet maatschappelijk inzetten in aanmerking komen voor de Hoge Raad. Dat is een totaal onjuiste benadering.
In het Bureau van de Senaat zijn we daarenboven overeengekomen, zoals een week eerder in het Bureau van het Vlaams Parlement, dat de Hoge Raad voor de Justitie een deontologie moet uitwerken die de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van alle leden van die raad garandeert. Toen het Arbitragehof werd opgericht en beslist werd dat de helft van de rechters gewezen politici zouden zijn, werd ook gevreesd dat die gewezen politici onmogelijk onpartijdig zouden zijn. Tien jaar later kan iedereen vaststellen met welk gezag het Arbitragehof arresten velt en alle kritiek op zijn partijpolitieke samenstelling is verdwenen.
Dat de tweederde meerderheid wordt vereist, is een goede zaak. De CVP-fractie heeft in verband met de benoeming voor de Hoge Raad aan geen andere vergadering deelgenomen dan die van het Bureau van vorige vrijdag, waar alle kandidaturen apart en grondig werden onderzocht. De CVP-fractie kan daarom in eer en geweten de opgemaakte modellijst ondersteunen.
De heer Wim Verreycken (VL. BLOK). - De regeling van de werkzaamheden is mij niet duidelijk. Ik wacht nog steeds op een verklaring waarom de heer Van Krunkelsven hier het woord mocht voeren.
De agenda werd door elkaar gegooid en het debat over de Hoge Raad voor de Justitie werd voortijdig geopend via een misplaatst beroep op het reglement.
Mijnheer de voorzitter, in die omstandigheden wens ik dat ook het standpunt van onze fractie wordt gehoord. Ik verzoek u nu het woord te geven aan mevrouw Staveaux-Van Steenberge, de juriste van onze fractie, die aan de werkzaamheden heeft deelgenomen en haar stem dus met recht en reden kan laten horen.
M. le président. - Le débat sur le Conseil supérieur de la Justice aura lieu plus tard. M. Vankrunkelsven a demandé de joindre les deux sujets.
Je vais donner la parole à Mme Nyssens et ensuite à MM. Dubié et Lozie. Ensuite, nous passerons au premier vote de présentation des candidats au Conseil d'État. Enfin, viendra la discussion sur le Conseil supérieur de la Justice.
De heer Joris Van Hauthem (VL. BLOK). - Iedereen heeft zich over de Hoge Raad mogen uitspreken, behalve het Vlaams Blok.
M. le président. - Vous en aurez bientôt la possibilité.
De heer Joris Van Hauthem (VL. BLOK). - Mevrouw Leduc en de heer Vandenberghe hebben hun standpunt reeds naar voren gebracht.
Mme Clotilde Nyssens (PSC). - L'exercice que Mme Willame m'a délégué et pour lequel j'ai participé à cette réunion...
M. le président. - Si vous voulez vous exprimer sur le fond du dossier du Conseil supérieur de la Justice et non pas sur l'incident que vient de créer M. Vankrunkelsven, je vous demande de prendre la parole tout à l'heure, lorsque nous en viendrons au point relatif au Conseil supérieur de la Justice.
Mme Magdeleine Willame-Boonen (PSC). - Et qu'a donc fait M.Monfils, monsieur le Président?
M. le président. - Il a réagi uniquement à propos de l'intervention de M. Vankrunkelsven. (Exclamations)
Madame, ne compliquez par encore davantage les choses. J'ai essayé d'expliquer à M. Vankrunkelsven que je voulais traiter les deux points séparément, mais il a voulu faire une seule intervention de procédure sur les deux points.
Mme Magdeleine Willame-Boonen (PSC). -Cela ne va pas!
M. le président. - Nous passons immédiatement à la présentation de candidats pour une place au Conseil d'État.
Par lettre du 1er décembre 1999, reçue le 6 décembre 1999, le premier président du Conseil d'État a communiqué au Sénat la liste de trois noms, présentée par le Conseil pour la fonction vacante.
La présentation du Conseil d'État n'était pas unanime. Par conséquent, le Sénat peut, dans un délai ne pouvant dépasser trente jours à compter de la réception de la présentation du Conseil, soit confirmer la liste présentée par le Conseil d'État, soit présenter une deuxième liste de trois noms qui fait l'objet d'une motivation formelle.
Le Bureau du Sénat a pris acte du fait que la commission de l'Intérieur et des Affaires administratives propose de ne pas confirmer la liste présentée par le Conseil d'État. Par conséquent, le Sénat doit procéder au scrutin secret pour la présentation d'un premier, d'un deuxième et d'un troisième candidat pour la fonction vacante.
La liste des candidats a été distribuée sous le n° 2-247/1.
Tous les sénateurs ont pu prendre connaissance du curriculum vitae des candidats.
Les candidats ont été invités à se présenter à la commission de l'Intérieur le 21 décembre 1999 pour y être entendus.
Tous les candidats remplissent les conditions de nomination.
Ils ont, dans leur curriculum vitae et oralement, pu présenter les éléments qu'ils invoquent à l'appui de leur candidature.
Par conséquent, les sénateurs doivent se prononcer, par un scrutin secret, sur les mérites respectifs des différents candidats. (Assentiment)
Par conséquent, nous allons procéder au scrutin secret pour la présentation d'un premier, d'un deuxième et d'un troisième candidat pour la fonction vacante de conseiller d'État.
Le curriculum vitae des candidats qui seront désignés sera annexé à la décision qui sera prise par le Sénat.
Le sort désigne MM. Devolder et Vandenberghe pour remplir les fonctions de scrutateurs.
Nous devons procéder successivement, par trois tours de scrutin distincts, au vote pour la présentation du premier, du deuxième et du troisième candidat, sans préjudice d'un éventuel ballottage.
Vous avez reçu une enveloppe contenant les bulletins de vote requis pour les trois tours de scrutin.
Je vous rappelle que vous ne pouvez voter valablement que pour les personnes qui se sont portées candidat à la fonction vacante.
Nous allons procéder maintenant au scrutin pour la présentation du premier candidat.
Le vote commence par le nom de M. Maystadt. C'est vraiment une signe du sort pour votre dernière séance en tant que sénateur, M. Maystadt. (Applaudissements)
(Il est procédé au scrutin.)