Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 7-568

van Willem-Frederik Schiltz (Open Vld) d.d. 20 mei 2020

aan de minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken, belast met Buitenlandse Handel

Coronacrisis - Kwetsbare bedrijven - Overnames - Bedrijven van strategisch belang en high tech bedrijven - China - Oneerlijke concurrentie - Staatsinmenging (Covid-19)

nieuwe technologie
overheidssteun
deskundigengroep (EU)
infectieziekte
epidemie
onderneming in moeilijkheden
China
concurrentiebeperking
company buy-out

Chronologie

20/5/2020Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 18/6/2020)
18/6/2020Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-569
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-570

Vraag nr. 7-568 d.d. 20 mei 2020 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De coronacrisis verzwakt Europese bedrijven en dat ontgaat ook China niet. China loert op bedrijven om over te nemen, wordt vanuit allerlei kanten gewaarschuwd. Onder anderen de voorzitster van de Europese Commissie mevrouw von der Leyen en Eurocommissaris voor Mededinging mevrouw Vestager gaven afgelopen tijd een waarschuwing uit aan lidstaten.

Juist nu in de crisistijd zijn bedrijven kwetsbaar en vormen ze een makkelijke prooi. Chinese beleggers kopen het liefst grote bedrijven gezien de concentratie van knowhow maar ook gespecialiseerde familiebedrijven in bepaalde sectoren hebben de voorkeur.

Frankrijk heeft alvast de regelgeving wat betreft buitenlandse overnames van strategische bedrijven aangescherpt. Vanaf dat er meer dan 10 % van een dergelijk bedrijf in buitenlandse handen komt wordt dit voorafgaand getoetst door de Franse regering. Het betreft een rits bedrijven in specifieke sectoren waarbij de Franse overheid het recht van veto heeft.

Ook in Nederland is men ongerust over de ongebreidelde expansiedrang vanwege China waarbij gerefereerd wordt naar het «Made in China plan 2025» (cf. https://www.cfr.org/backgrounder/made-china-2025-threat-global-trade) dat officieel onlangs werd afgevoerd maar waarvan observatoren aangeven dat het nog steeds wordt toegepast. Ook in de Nederlandse pers werd gewag gemaakt van de ongerustheid in bepaalde sectoren en dan in het bijzonder de maritieme sector (cf. https://nos.nl/artikel/2332506-china-laat-oog-op-verzwakte-nederlandse-bedrijven-vallen.html).

Het plan MIC25 richtte zich op tien specifieke sectoren waaronder elektrische wagens, telecom, artificial intelligence, ruimtevaart, nieuwe synthetische materialen (nano), bio-pharma, treininfrastructuur en de maritieme sector.

Al deze sectoren passen binnen de zogenaamde vierde industriėle revolutie. Het probleem is dat deze doelen rechtstreekse financiering krijgen van de overheid en dat staatsgecontroleerde ondernemingen en privé ondernemingen uit China aangemoedigd worden om in deze sleutelsectoren overnames te doen en dit om zich de nieuwe technologieėn eigen te maken. Bij investeringen in China zijn er dikwijls «forced transfer agreements». Dit alles gaat aldus kortom gepaard met oneerlijk mededingen waarbij de buitenlandse bedrijven wel een overnameprooi kunnen zijn, maar het omgekeerde niet kan. Ook cyberspionage en industriėle spionage wordt hierbij ingezet.

Wat betreft het transversaal karakter van de vraag: het betreft een transversale aangelegenheid met de Gewesten. Het economisch beleid is een gewestbevoegdheid, maar de eventuele stappen die moeten worden genomen tegen oneerlijke concurrentie die ons economisch weefsel bedreigt, dienen te worden bepleit op federaal niveau en ook het overleg tussen de Gewesten om eventuele stappen te ondernemen tegen deze dumping geschieden aldaar. Vandaar deze vraag.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1) Heeft u reeds signalen ontvangen via de Europese Unie en via de eigen administratie en het overleg met sectoren dat China grote interesse lijkt te hebben om bedrijven in specifieke hoogtechnologische sleutelsectoren wenst over te nemen, mede in het kader van de doelstellingen opgenomen in de «Made in China 2025» strategie? Zo ja, kan u dit toelichten? Zo neen, hoe verklaart u dan dat Nederland en Franrijk hier wel gewag van maken?

2) Klopt het dat deze strategie mede mogelijk gemaakt wordt door staatssteun van de Chinese overheid? Wat heeft dit voor gevolgen voor de concurrentiepositie van de Belgische (en Europese) high tech industrie?

3) Bent u van mening dat het onwenselijk is voor de Belgische economie als China en andere landen buiten de EU high tech bedrijven overneemt, die door de coronacrisis verzwakt zijn? Zo neen, waarom niet? Zo ja, kan u dit toelichten en de eventuele voorwaarden meedelen?

4) Erkent u dat de huidige coronacrisis (familie)bedrijven in de high tech industrie, maar ook in andere sectoren, kwetsbaar maakt door bijvoorbeeld vraaguitval en dat deze bedrijven daarom een makkelijke prooi worden voor overnemende partijen, zoals investeerders uit China?

5) Bent u bereid naar het voorbeeld van Frankrijk en Duitsland om stappen te nemen om de uitverkoop van bedrijven van strategisch belang gezien deze verzwakt zijn door de coronacrisis, in overleg met de Gewesten tijdelijk te screenen en desgevallend te blokkeren? Zo neen, waarom niet? Zo ja, kan u dit toelichten?

6) Wat kan het stelsel van investeringstoetsing op nationale veiligheidsrisico's inhouden wat betreft de buitenlandse overname van high tech bedrijven zoals biopharma, nanotechnologie, 3d printing, de maritieme sector, artificial intelligence en ruimtevaart?

7) Bent u bereid dit aan te kaarten op Europees niveau? Kan u dit concreet de inhoud en de tijdschema toelichten?

8) Hoe hebt u beleidsmatig gereageerd op de waarschuwingen van respectievelijk de voorzitster van de Europese Commissie mevrouw von der Leyen en Eurocommissaris voor Mededinging mevrouw Vestager wat betreft de overnamehonger van Chinese bedrijven wat betreft een rits cruciale sectoren?

Antwoord ontvangen op 18 juni 2020 :

Voor het antwoord op de vraag verwijs ik naar het antwoord op de schriftelijke vraag nr. 7-569 gesteld aan de minister van Werk, Economie en Consumenten, belast met Armoedebestrijding, Gelijke Kansen en Personen met een beperking.