|
|
Desinformatie - Trollenlegers - Buitenlandse actoren - Israël - Cijfers en tendensen
desinformatie
Israël
computercriminaliteit
| 7/3/2023 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 6/4/2023) |
| 14/4/2023 | Antwoord |
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1947
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1948
Het journalistencollectief «Forbidden Stories» ontmaskerde een Israëlisch spookbedrijf dat wereldwijd verkiezingen manipuleert en een Spaanse firma die het online verleden van criminelen uitwist.
Onder een dekmantel slaagden journalisten van «TheMarker», «Radio France» en «Haaretz» er via via in, contact op te nemen met «Team Jorge», een mysterieus Israëlisch spookbedrijf dat zich naar eigen zeggen had gemengd in drieëndertig verkiezingen in alle uithoeken van de wereld.
Voor online desinformatiecampagnes heeft «Team Jorge» een eigen geavanceerd instrument ontwikkeld: «Aims». Met dat softwareplatform kan het massaal nepprofielen opzetten op sociale media – zogenoemde «avatars» – maar ook «fake» persartikels en blogs creëren. En vooral: op een gecoördineerde manier inhoud verspreiden.
«Aims» maakt het mogelijk om met één druk op de knop, op een heel geloofwaardige manier, valse «accounts» voor niet-bestaande mensen aan te maken op tal van sociale media: Twitter, Facebook, Instagram, Amazon, Discord, Reddit, enz. Elk verzonnen personage krijgt een voor- en achternaam, taal, woonplaats, geslacht en geboortedatum. Gestolen foto's van andere internetgebruikers worden als afbeelding gebruikt. Het systeem zit zo vernuftig in elkaar dat het niet gedetecteerd kan worden door de beveiligingssystemen van grote techbedrijven.
Volgens de gebruikersinterface die het onderzoeksteam te zien kreeg, beheerde «Aims» in december 2022 meer dan 39 000 «avatars». Ook konden ze 1 700 Twitteraccounts en bijna 250 soortgelijke Facebookaccounts identificeren die door het platform zijn aangemaakt. Al die valse «accounts» bleken bovendien gebruikt in minstens negentien echte desinformatiecampagnes georkestreerd door «Team Jorge»: van het promoten van kernenergie in Californië tot het zwartmaken van een Zwitserse klokkenluider.
«Team Jorge» heeft geen telefoonnummer, geen website, geen contactgegevens en staat evenmin geregistreerd als bedrijf. Ook tijdens ontmoetingen met «Team Jorge» was discretie hét ordewoord. Toch konden de journalisten achterhalen wie er echt achter «Jorge» schuilgaat: Tal Hanan, een eenenvijftigjarige Israëliër met een verleden in de «special forces» van het Israëlische leger. De directeur van «Team Jorge», «Nick», blijkt dan weer Zohar Hanan, de broer van Tal, een expert in polygrafie (leugendetectietechnologie).
Naast «Team Jorge», heb je ook het Spaanse reputatiemanagementbedrijf «Eliminalia».
Hier is een voorbeeld van hun werkwijze bij content die verwijderd moet worden: plaats een kopie van het artikel op een fakenewswebsite en vervals de publicatiedatum waardoor het lijkt alsof de kopie eerder werd gepubliceerd dan het origineel. Vervolgens dient u een klacht in wegens de schending van het auteursrecht. Resultaat? De «hosting provider» van de website in kwestie ziet zich genoodzaakt om het originele artikel offline te halen. Probleem opgelost (cf. https://www.knack.be/nieuws/wereld/desinformatie-op-bestelling-het-israelische-team-jorge-helpt-uw-vijanden-te-beschadigen/, en https://www.knack.be/nieuws/wereld/storykillers-hoe-een-spaans-bedrijf-voor-reputatiemanagement-uw-online-verleden-uitwist/).
Wat betreft het transversaal karakter van de schriftelijke vraag: de verschillende regeringen en schakels in de veiligheidsketen zijn het eens over de fenomenen die de komende vier jaar prioritair moeten worden aangepakt. Die staan gedefinieerd in de Kadernota Integrale Veiligheid en het Nationaal Veiligheidsplan voor de periode 2022-2025, en werden besproken tijdens een Interministeriële Conferentie, waarop ook de politionele en justitiële spelers aanwezig waren. Het betreft dus een transversale aangelegenheid met de Gewesten waarbij de rol van de Gewesten vooral ligt in het preventieve luik.
Graag had ik dan ook volgende vragen voorgelegd aan de geachte minister:
1) Het onderzoek van onder andere «Knack» legde een Israëlisch bedrijf bloot («Team Jorge») dat op bestelling desinformatie aanmaakt. Heeft u er enig zicht op of dit collectief – of andere soortgelijke collectieven – ook in België mede verantwoordelijk is voor dergelijke desinformatiecampagnes? Zo ja, welke, wanneer was dit en heeft u de opdrachtgevers kunnen achterhalen?
2) Heeft u reeds signalen ontvangen dat dit Israëlische bedrijf de intentie heeft of had om in België operaties uit te voeren? Indien ja, hoe werd hiertegen opgetreden? Vanwaar kwamen deze signalen en hoe werden ze opgevolgd? Werd ook contact opgenomen met Israëlische instanties om te voorkomen dat dergelijke operaties van dit Israëlisch bedrijf hier maatschappelijke schade zouden kunnen toebrengen?
3) Kan u meedelen of de genoemde personen achter dit bedrijf (Tal en Zohar Hanan) in België onderzocht worden of het voorwerp uitmaken van gerelateerde onderzoeken naar mogelijke inmenging of verspreiding van desinformatie? Zo ja, welke diensten doen dit en hoe lang staan deze personen al op hun radar? Welke conclusies kan men reeds trekken?
4) Heeft u weet van activiteiten van «Team Jorge», waarbij ze niet hun pijlen richten op de Belgische maatschappij, maar bedrijven of (internationale) instellingen die zich in België bevinden? Zo ja, welke instellingen of bedrijven? Kan u inschatten welke intenties hierachter zitten, eveneens de mogelijke opdrachtgever?
5) Werd er in België reeds gebruik gemaakt van de diensten van «Eliminalia» of soortgelijke bedrijven die content op bedenkelijke manieren proberen te verwijderen van het internet? Zo ja, welke soort content werd geviseerd? Welke personen, bedrijven of instelling betrof het? Kon de opdrachtgever achterhaald worden? Hoeveel keer gebeurde dit de jongste twee jaar? Hoe kan de overheid hiertegen optreden volgens u?
1) Binnen het Cyber Command van de Algemene Dienst inlichting en veiligheid (ADIV) is er een entiteit die mogelijke «Foreign Information and Manipulation Interference» (FIMI) ten aanzien van België identificeert, monitort en rapporteert.
De modus operandi van dergelijke firma’s is gekend en wordt dan ook verder opgevolgd. Indien vastgesteld wordt dat dergelijke firma’s actief zijn in België, wordt dit gerapporteerd via de geijkte kanalen.
De attributie van dergelijke activiteiten is gezien de complexiteit echter zeer moeilijk.
2), 3) & 4) De ADIV communiceert niet openbaar over mogelijke of lopende operaties. Het opvolgen van FIMI-operaties jegens de Belgische informatieomgeving, waarbij gebruik gemaakt wordt van bijvoorbeeld «troll farms», vormt een wezenlijk onderdeel van de taken van de ADIV.
5) Binnen Defensie wordt er van dergelijke diensten geen gebruik gemaakt. Indien vastgesteld wordt dat de diensten van dergelijke firma’s worden gebruikt in België, wordt dit gerapporteerd via de geijkte kanalen.
Ik maak van de gelegenheid gebruik om een paar punten toe te voegen. Onze wereld wordt vandaag voortdurend geconfronteerd met fundamentele uitdagingen, vooral wat betreft hybride bedreigingen (waaronder desinformatie en cyberaanvallen). De weerbaarheid van onze samenlevingen wordt meer dan ooit op de proef gesteld. In een wereld die steeds meer geïnterconnecteerd is, is het cyberdomein vandaag van het grootste belang. Daarom heb ik van bij het begin van mijn mandaat van cyberveiligheid een echte prioriteit gemaakt, met de komst van een Cybercomponent op basis van een gloednieuw Cyber Command. Dit vormt een cruciale stap om ons te kunnen wapenen tegen de huidige hybride dreigingen.