Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 7-1726

van Gaëtan Van Goidsenhoven (MR) d.d. 18 juli 2022

aan de minister van Defensie

Franse leger - «Red Team» - Mogelijke oprichting in Belgie - Eventuele crisissituaties in de toekomst - Overweging binnen de Belgische defensie

defensiebeleid
virtual reality
krijgsmacht
Frankrijk
internationaal conflict

Chronologie

18/7/2022Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 19/8/2022)
2/9/2022Antwoord

Vraag nr. 7-1726 d.d. 18 juli 2022 : (Vraag gesteld in het Frans)

Het Franse ministerie van Defensie heeft in 2019, een "Red Team Défense" opgericht. U weet wellicht dat het gaat om een groep van creatieve geesten (auteurs, tekenaars, ontwerpers) uit de sciencefictionwereld die gevraagd werd om scenario's uit te werken, om zich in te beelden welke dreigingen Frankrijk en de Franse belangen rechtstreeks in gevaar zouden kunnen brengen, zoals te lezen valt op de website van dit initiatief. De groep wordt omkaderd door wetenschappers en militaire experts.

Het doel is niet minder dan anticiperen op de technologische, economische, maatschappelijke en ecologische ontwikkelingen in de toekomst, die mogelijk kunnen leiden tot conflictsituaties in de periode tussen 2030 en 2060. Hiermee wil men de strategische, operationele, technologische en organisatorische reflecties binnen het leger voeden, maar ook bij actoren buiten het ministerie van defensie.

Dit "Red Team" heeft al verschillende scenario's uitgewerkt. Sommige daarvan blijven vertrouwelijk. Andere werden dan weer bekendgemaakt aan het publiek. Zo hebben de twee recentste als titel "Après la nuit carbonique" en "Une guerre écosystémique".

De toekomstvisies die ons als gevolg van deze reflecties worden voorgehouden zijn dan wel niet rooskleurig, maar erover nadenken heeft minstens als voordeel dat situaties worden overwogen waar de militaire overheden momenteel misschien geen rekening mee houden. Het betreft omstandigheden waar onze defensie mee te maken kan krijgen maar die ook van invloed kunnen zijn op tal van ander domeinen van onze samenleving.

Het lijkt onnodig eraan te herinneren dat zowel de federale, gewestelijke en gemeenschapsoverheden aan zet zijn indien ons land betrokken zou raken bij een conflict; het betreft hier dus een uiterst transversale aangelegenheid.

Ik heb de volgende vragen:

1) Wat denkt u van het "Red Team" dat het Franse leger heeft opgericht en van de realisaties ervan tot nu toe?

2) Zou een dergelijk initiatief overwogen kunnen worden binnen de Belgische defensie? Of denkt u veeleer dat dit soort oefening op het Europese niveau op een meer coherente wijze kan worden opgezet?

3) Welke denksporen worden momenteel gevolgd binnen de Belgische defensie om voorbereid te zijn op mogelijke crisissituaties in de toekomst?

Antwoord ontvangen op 2 september 2022 :

1) De producten van het «Red Team» besteden bijzondere aandacht aan zwakke signalen en creativiteit, en kijken ver in de toekomst. Ze zijn een goede aanvulling op de reeds bestaande strategische en vooruitziende cultuur in Frankrijk.

Evenwel, slechts een deel van de producten van het «Red Team» is openbaar. De impact en het werkelijke gebruik zijn dus grotendeels onbekend zodat het moeilijk is om commentaar te leveren op dit initiatief.

2) Omwille van de specificiteit van de nationale overheidsstructuren en van hun belangen zullen de nationale prospectieve initiatieven steeds een aanvulling zijn op gelijkaardige initiatieven op overkoepelend bestuursniveau (zoals de Europese Unie).

Binnen het departement bestaat er momenteel een beperkte capaciteit voor uitvoering van prospectieve studies die zich voornamelijk richt op de operationele inzet met een tijdshorizon van vijf jaar.

3) Een interdepartementale oefening van «strategic foresight» waaraan Defensie actief deelnam, werd uitgevoerd met als thema «België in de globale veiligheidsomgeving op een tijdshorizon van vijf jaar», waarbij plausibele scenario’s ontwikkeld werden.

Daarnaast werd een dergelijke studie ook uitgevoerd met dezelfde tijdshorizon voor de belangrijkste inzetgebieden van Defensie.

In 2021 heeft een «Strategic Foresight Analysis»-project (SFA) over de Sahel een impuls gegeven aan de uitwerking van een interdepartementale Sahel-strategie.

Vanaf september 2022 wordt een gelijkaardig project opgezet rond de Grote Meren-regio.

In 2021-2022 heeft Defensie ook een studie uitgevoerd over de «Emerging Disruptive Technologies». Omwille van het capacitaire aspect werd deze studie op een langere tijdshorizon van dertig jaar gerealiseerd. Dit project identificeert de gevaren van nieuwe technologieën in toekomstige crisissen en levert een bijdrage aan de sturing voor de capacitaire en technologische ontwikkeling van Defensie.

Ten slotte dragen de analyses van de Algemene Dienst inlichting en veiligheid (ADIV) en het Koninklijk Hoger Instituut voor defensie (KHID) eveneens bij tot het anticiperen op crisissen op korte termijn.