|
|
Burn-out - Cijfers - Toename - Redenen - Preventie en reïntegratie - Maatregelen
mentale spanning
arbeidspsychologie
gezondheidsbeleid
voorkoming van ziekten
herintreding
| 15/7/2022 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 18/8/2022) |
| 26/10/2022 | Antwoord |
Het arbeidsverzuim in bedrijven blijft stijgen. Het aantal personen dat werkonbekwaam is wegens burn-out is enorm toegenomen. Volgens directeur-generaal Xavier Brenez van de Mutualités Libres is de werkonbekwaamheid in 2020 uitzonderlijk sterk gedaald, zowel wat de fysieke als de psychische aandoeningen betreft. In 2021, toen de activiteiten in een aantal sectoren hernamen en voor sommige werknemers de mogelijkheid tot telewerken werd afgebouwd, is het arbeidsverzuim weer sterk gestegen, tot op een niveau dat hoger lag dan in het precovidjaar 2019.
De diagnoses van burn-out die leiden tot werkonbekwaamheid zijn met 66% toegenomen voor alle arbeidssectoren. Eind 2020 waren 111.732 personen werkonbekwaam wegens burn-out of depressie. Dat is 23,7% van de 471.040 mensen die een beroep doen op de arbeidsongeschiktheidsregeling. Voor die groep werkonbekwame mensen wordt in totaal 7.649 miljard euro besteed op een totaal budget voor arbeidsongeschiktheid van 10.134 miljard euro.
Aan bedrijven zouden financiële stimulansen kunnen gegeven worden, aldus de heer Brenez, opdat ze de problematiek van burn-out binnen hun organisatie mee op zich zouden nemen. Er moeten volgens hem ook sancties komen: bedrijven waar het gemiddeld aantal zieken wegens burn-out in hun sector wordt overschreden moeten een deel van de uitkering mee betalen.
Deze vragen vallen binnen de bevoegdheid van de Senaat omdat ze transversaal zijn. De deelgebieden zijn immers ook bevoegd voor het arbeids- en ziektebeleid in de domeinen waarvoor ze bevoegd zijn.
1) Bevestigt u deze cijfers?
2) Wat zijn de cijfers per gewest?
3) Kunnen we dit probleem voldoende op afstand bekijken om de redenen voor de toename van burn-out te analyseren en zo ja, wat is de verklaring?
4) Wat onderneemt u om meer aan preventie te kunnen doen en om deze mensen weer aan het werk te krijgen?
5) Wat denkt u van oplossingen als financiële stimuli of sancties die door de heer Brenez naar voren werden geschoven?
6) Worden er andere mogelijke oplossingen overwogen in dit verband?
De situatie is inderdaad zeer zorgwekkend, en de redenen voor deze opvallende stijging zijn divers en vaak multifactorieel. Aangezien de cijfers die u aanhaalt betrekkelijk recent zijn, is het moeilijk om in dit stadium een volledige verklaring te geven, maar wij volgen met grote aandacht de verschillende studies en analyses die momenteel openbaar worden gemaakt. Voor zover ik weet, zijn er geen cijfers per Gewest.
Iedereen is het erover eens dat deze toename onder meer een gevolg is van de gezondheidscrisis die wij hebben doorgemaakt. Dit is niet alleen te zien in de zorgsector, maar ook in andere sectoren.
Reeds vóór de crisis was het aantal burn-outs en psychische stoornissen in stijgende lijn. Hoewel het onderwerp nog te vaak taboe is, wordt het steeds vaker besproken, wat een goede zaak is. Deze toename is waarschijnlijk ook een teken van belangrijke veranderingen in de arbeidswereld die onze volle aandacht verdienen.
Daarom heb ik, samen met mijn collega’s, de ministers Frank Vandenbroucke, Petra De Sutter en David Clarinval, in 2021 een federaal actieplan voor mentale veerkracht op het werk gelanceerd.
Fase 1 bestond uit een grootschalige campagne om alle werknemers en werkgevers te sensibiliseren en te informeren. Deze campagne liep van november 2021 tot juni 2022:
– via sociale media;
– via radiospotjes;
– via publicaties in tijdschriften voor werkgevers;
– via posters in dokterspraktijken;
– via influencers;
– en vooral door het ontwikkelen en bekendmaken van een website www.ikvoelmegoedophetwerk.be waar men informatie, advies en een test kan vinden om een idee te krijgen van zijn stressniveau en risico op burn-out.
Fase 2 is gericht op de subsidiëring van sectorale projecten voor de primaire preventie van werkgerelateerde psychosociale risico’s. Elf projecten in zeer diverse sectoren werden geselecteerd en zullen op 1 september 2022 van start gaan voor een periode van één jaar. De originaliteit van deze projecten ligt vooral in hun sectorale aanpak, waardoor een groot aantal projecten kan worden gerealiseerd, ook in kleine en middelgrote ondernemingen (KMO). Zij kunnen als inspiratie dienen voor andere sectoren.
Wat de preventie van burn-out en andere werkgerelateerde psychosociale problemen (bijvoorbeeld als gevolg van overmatige stress) betreft, verwijs ik naar de reeds uitgebreide verplichtingen van de regelgeving inzake welzijn op het werk, die werkgevers verplicht een risicoanalyse uit te voeren en preventiemaatregelen te nemen op dit vlak.
Wat de re-integratie van arbeidsongeschikte werknemers na een burn-out betreft, zijn er reeds verschillende mogelijkheden beschikbaar, zowel in het kader van de ziekteverzekering (bijvoorbeeld via de terug-naar-werkcoördinator, om passend werk te zoeken bij een andere werkgever of om een opleiding op maat te volgen) als in het kader van de terugkeer naar werk bij de eigen werkgever (bijvoorbeeld om ander werk of passend werk te zoeken via een bezoek voorafgaand aan de werkhervatting bij de arbeidsarts of via het re-integratietraject). Bovendien zijn werkgevers verplicht een collectief re-integratiebeleid te ontwikkelen: als zou blijken dat meerdere werknemers in bepaalde specifieke werkposten of functies een burn-out krijgen, moet deze vaststelling leiden tot het nemen van aanvullende preventiemaatregelen ter verbetering van het psychosociale welzijn.