Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 7-1660

van Maud Vanwalleghem (CD&V) d.d. 2 juni 2022

aan de vice-eersteminister en minister van Justitie en Noordzee

Oorlog in Oekraïne - Oorlogsmisdaden - Bewijsvergaring - Aangifte door Oekraïense vluchtelingen in België - Aangiftemechanismes

oorlog
Oekraïne
Rusland
oorlogsmisdaad
oorlogsslachtoffer
seksueel geweld
verzamelen van gegevens

Chronologie

2/6/2022Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 7/7/2022)
8/9/2022Antwoord

Vraag nr. 7-1660 d.d. 2 juni 2022 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Motivering van het transversale karakter van de schriftelijke vraag: deze vraag raakt aan transversale bevoegdheden: de aangifte van strafbare feiten situeert zich op federaal niveau, terwijl het Belgische asielsysteem kadert in een gewestelijke en Europese context.

Sinds de start van de Russische invasie in Oekraïne bereiken ons gruwelijke beelden en getuigenissen over mogelijke oorlogsmisdaden die in Oekraïne gepleegd zouden zijn. Duizenden vluchtelingen kwamen al onze richting uit en er zullen er nog volgen. Elk van hen heeft zijn of haar eigen verhaal en werd mogelijks slachtoffer of getuige van oorlogsmisdaden. Oorlogsmisdaden zijn strafbare feiten en gaan in tegen het internationaal recht. Partijen die zich niet aan de basisregels van oorlogsvoering houden, kunnen voor het Internationaal Strafhof in Den Haag gebracht worden. Het belang van bewijsgaring is hierbij essentieel. In dit opzicht is het belangrijk dat oorlogsvluchtelingen ook in België klacht kunnen neerleggen tegen de daders.

Hierover volgende vragen:

1) Welke aangiftemechanismes bestaan er om Oekraïense vluchtelingen die het slachtoffer werden van oorlogsmisdaden de kans te bieden om ook in ons land aangifte te doen?

2) Voldoen de huidige aangiftemechanismes in ons land om te kunnen bijdragen aan het internationaal onderzoek naar oorlogsmisdaden die in Oekraïne worden gepleegd?

3) Op welke manier wordt in de huidige of toekomstige aangiftemechanismes rekening gehouden met de specificiteit van seksueel geweld als oorlogsmisdaad?

Antwoord ontvangen op 8 september 2022 :

Om mee te werken aan de verzameling van bewijzen die de in België gevestigde vluchtelingen zouden bezitten, werd op nationaal vlak in de Belgian Task Force for International Criminal Justice nagedacht over het versturen van een formulier aan de personen die het Oekraïense grondgebied ontvlucht zijn en om tijdelijke bescherming in België hebben verzocht. Deze discussie gebeurde tegelijkertijd met de discussies over hetzelfde onderwerp binnen Eurojust en hield daarmee rekening.

Uiteindelijk werd er door het federaal parket, met behulp van de federale gerechtelijke politie, een formulier in verschillende talen opgesteld dat aan de Oekraïense «vluchtelingen» wordt verzonden via de gemeentelijke administratie van hun verblijfplaats. Dit formulier biedt degenen die dat wensen de mogelijkheid om te antwoorden op verschillende vragen die nagaan of zij getuigen of slachtoffers van oorlogsmisdaden zijn geweest, wat de aard en de plaats van die misdaden is, en of zij over materiële elementen in verband met die feiten beschikken.

In dit stadium is het nog te vroeg om operationele conclusies te trekken. Er moet bovendien worden onderstreept dat de elementen die het federaal parket in het kader van zijn onderzoek verzamelt, strikt vertrouwelijk zijn. Er kan niettemin worden verduidelijkt dat er bij de formulering van de vragen rekening is gehouden met de specifieke kenmerken van seksueel geweld als oorlogsmisdaad en van gendergerelateerde misdaden, en dat dit ook het geval is voor de verwerking van de verkregen antwoorden en de benadering van de potentiële slachtoffers van zulke misdaden.