|
|
Grenswerkers - Grensarbeid - Hybride werken - Discriminatie - Aanpassen fiscale en sociale zekerheidsafspraken - EU verordening
grensarbeider
werk op afstand
dubbele belasting
harmonisatie van de sociale zekerheid
vrij verkeer van werknemers
mobiliteit van arbeidskrachten
belastingovereenkomst
| 23/5/2022 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 23/6/2022) |
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1640
Sinds de coronacrisis heeft hybride werken de zeilen in de wind. Hybride werken is het combineren van verschillende vormen van plaats- en tijdsonafhankelijk werk. De werkende heeft een bepaalde ruimte om een bewuste keuze te maken wat betreft de locatie waar men werk verricht: op de bedrijfslocatie, thuis of elders zoals op een «hub». Men verliest minder reistijd, de files nemen af en het levert baten op voor de maatschappij, de werknemers en de werkgevers. In Nederland heeft het consultancybureau PwC (PricewaterhouseCoopers) berekend dat werkenden die thuis kunnen werken zich ruim 1,1 miljard euro per jaar aan reiskosten kunnen besparen indien ze één dag meer gaan thuiswerken ten opzichte van de periode voor corona.
Een toename van hybride werken heeft echter bijzondere gevolgen voor de belasting- en premieheffing van grenswerkers. Grenswerkers zijn mensen die in België wonen en in één van onze buurlanden werken.
Volgende elementen zijn van belang om te bepalen onder welk kader ze vallen:
– wat betreft de sociale zekerheid: de Europese sociale zekerheidsverordening (EU) 883/2004 heeft als uitgangspunt dat een werknemer die werkt over de grens sociaal verzekerd is in het werkland. Wanneer de (thuiswerkende) werknemer 25 % of meer van de werktijd in het woonland verricht dan wijzigt de verplichte sociale zekerheid van het werkland naar het woonland. De werkgever of werknemer dienen dan socialezekerheidsbijdragen te betalen in het woonland van de werknemer;
– wat betreft het fiscale kader: volgens het Belgisch-Nederlands Dubbelbelastingverdrag bent u als grensarbeider belastingplichtig in het werkland. Oefent u ook diezelfde dienstbetrekking uit in uw woonland dan zal u belastingplichtig zijn voor die dagen in het woonland. Bij de aangifte inkomstenbelasting buitenland zult u uw in Nederland gewerkte uren moeten vermelden evenals in uw Belgische aangifte over uw wereldinkomen.
Als er meer wordt thuisgewerkt door grenswerkers, kan de situatie zich voordoen dat het heffingsrecht is toegewezen aan een andere lidstaat, dan waarvoor de verzekeringsplicht geldt. Deze discordantie tussen belasting- en premieheffing kan door de verschillen in tarieven van zowel belastingen als premies over de grens zowel nadelig als voordeling zijn voor grenswerkers en hun werkgevers.
De mogelijke gevolgen van een wijziging in de sociale zekerheids- en fiscale positie van een grenswerker leidt tot zorgen bij werkgevers en werknemers.
Er bestaan onder meer zorgen dat grenswerkers het hybride werken wordt ontzegd en dat werkgevers minder grenswerkers willen aanwerven.
Ons land heeft samen met de buurlanden overeenkomsten gesloten over de toepassing van de belastingverdragen om er voor te zorgen dat de maatregelen die tijdens de coronapandemie gelden geen onverwachte gevolgen hebben voor mensen die over de grens heen wonen of werken. Met de andere Europese landen heeft ons land verder afgesproken dat waar iemand sociaal is verzekerd niet wijzigt door de maatregelen. Sinds 31 maart 2022 gelden de bilaterale afspraken rond fiscaliteit niet meer. De afspraken binnen de Europese Unie (EU) wat betreft de sociale zekerheid lopen af op 30 juni 2022.
Als de afspraken omtrent sociale zekerheid komen te vervallen, worden de aanwijsregels van de multilaterale EU-verordening weer toegepast zoals dat voor de coronapandemie het geval was.
Meer hybride werken kan dan gepaard gaan met een overgang van de sociale zekerheid van het werkland naar het woonland of naar de lidstaat waar de werkgever gevestigd is.
Motivering van het transversale karakter van de schriftelijke vraag: grensarbeiders zijn voor de gewestelijke economie van groot belang. We moeten dit eerder aanmoedigen dan ontmoedigen.
Met het oog op zowel de Europese integratie als de socio-economische ontwikkeling van de grensarbeid en de regio om recht te doen aan de gelijkwaardigheid tussen een grenswerker en zijn of haar collega's had ik aan de geachte minister graag volgende vragen voorgelegd:
1) Onderschrijft u het belang van de gelijke behandeling van grenswerkers en hun collega's wat betreft de mogelijkheden om hybride te werken en kan u meedelen of u bereid bent nieuwe afspraken hieromtrent op korte termijn te maken om het hybride werken voor grenswerkers mogelijk te maken zonder dat dit een impact heeft op hun fiscaal en sociaal zekerheidsstatuut?
2) Welke concrete stappen u en uw collega's bij de buurlanden reeds hebben ondernomen en zullen ondernemen om hieraan op korte termijn tegemoet te komen? Kan u uitvoerig toelichten wat de kalender en de inhoud betreft?
3) De aanwijsregels van de EU-verordening nr. 883/2004 bepalen onder welke socialezekerheidswetgeving iemand valt. Ondermeer ITEM (Institute for Transnational en Euregional cross border cooperation and Mobility) heeft gepleit voor een verruiming van het criterium van substantieel werken in de woonstaat en dit om discriminatie tussen de rechten van de grenswerker en collega's te voorkomen wat betreft de mogelijkheden om te kunnen hybride werken.
a) Hoe staat u ten opzichte van dit initiatief?
b) Bent u bereid om hieromtrent andere concrete initiatieven te nemen en kan u toelichten?
4) De Administratieve Commissie (AC) voor de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels van de EU bestaat uit een vertegenwoordiger van de regering van elk EU-land en een vertegenwoordiger van de Commissie. Binnen de AC wordt op dit moment een werkgroep opgericht die zich gaat bezig houden met de problematiek van hybride werken (zowel voor grenswerkers, maar ook bijvoorbeeld in geval van detacheringen of mobile workers) en wordt er gewerkt aan een herziening van de Coördinatieverordening Sociale Zekerheid.
Bent u op de hoogte van dit initiatief en bent u bereid hieromtrent uw standpunt kenbaar te maken wat betreft hybride werken en de grensarbeiders? Kan u dit toelichten?
5) Wat betreft de belasting verdragen zouden deze zo kunnen worden aangepast dat een bepaald percentage dagen hybride werken geen impact zou hebben op de verdeling van het heffingsrecht. Naar verluidt wordt er op dit ogenblik tussen Nederland en Duitsland overlegd over de mogelijkheid om op fiscaal vlak een thuiswerkprotocol voor grensarbeiders uit te werken.
a) Kan u meedelen of u in overleg bent met de buurlanden wat betreft het herzien van de belastingverdragen wat betreft de mogelijkheid om hybride te kunnen werken? Kan u meedelen welke pistes u genegen bent en wat de mogelijke kalender zou zijn? Is er al vooruitgang geboekt?
b) Wat vindt u van het voorstel dat op tafel ligt tussen Nederland en Duitsland om een thuiswerkprotocol voor de grenswerkers uit te werken?