Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 7-1615

van Tom Ongena (Open Vld) d.d. 11 mei 2022

aan de minister van Binnenlandse Zaken, Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing

Drillrappers - Geweldpleging - Jongeren - Politie - Onderwijs - Aanpak - Overleg met de Gemeenschappen - Onderzoek - Criminele netwerk - Link - Cijfers en tendensen

geweld bij jongeren
bewapening
officiële statistiek
gerechtelijke vervolging
lichamelijk geweld
muziek

Chronologie

11/5/2022Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 9/6/2022)
9/6/2022Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1614

Vraag nr. 7-1615 d.d. 11 mei 2022 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Sinds de zomer van 2021 is er vanuit Nederland en Groot-Brittannië een nieuwe trend komen overwaaien, het fenomeen rond «drillrap». Drillrap is een muziekstijl die ontstond in de Verenigde Staten. Jongeren in steden als New York en Chicago rapten over het geweld, de armoede en racisme. «Drill» verwijst naar het geluid van vuurwapens dat in deze steden dagelijkse kost was. Vooral in Amsterdam en Rotterdam voeren de drillrapgroepen een strijd op leven en dood (cf. https://www.demorgen.be/nieuws/nieuw-fenomeen-in-antwerpen-drillrappers-pronken-met-geweld-in-video-s-en-scoren-punten-met-overvallen-en-steekpartijen~ba007b50/).

De leden zijn vooral Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse jongeren uit wijken zoals Deurne-Noord, Luchtbal of het Kiel. Het Antwerpse parket geeft geen details over incidenten en evenmin over het aantal jongeren dat al gesanctioneerd is. Het bevestigt wel dat drillrappers voor problemen zorgen.

Deze zomer waren er al incidenten toen een bekende drillrapper zijn eigen groep oprichtte. Zijn vroegere medestanders uit Deurne daagden hem uit en gooiden een raam in bij hem thuis. Toen hij buitenkwam om het glas op te ruimen, werd hij neergestoken.

In het Nederlandse Delft werden drie tieners veroordeeld die eind vorig jaar in een druk winkelcentrum met machetes de orde verstoorden. Omdat de jongeren door drillrap geïnspireerd waren, mochten de drie tijdens hun proeftijd van twee jaar niks met drillrap doen. Zo mogen de tieners niet figureren in drillrapvideo's, waarin steevast met de dood wordt gedreigd. Ook mogen de drie niet op andere drillrapvideo's reageren of ze delen (cf. https://www.ad.nl/delft/tieners-met-machetes-krijgen-jeugddetentie-en-mogen-geen-drillraps-meer-maken~a0c72f18/).

Deze daden komen niet uit het niets. Drillrappers houden nauwgezet een scorebord bij dat zij geregeld afficheren op sociale media. Daarbij wordt gewerkt met een «puntensysteem», waarbij aanzien en prestige wordt gecreëerd onder hen. Meer punten duiden op meer prestige.

Punten verdien je als je een lid van een andere drillrapgroep te grazen neemt op straat. Dat kan letterlijk zijn door hem je schoenen te laten kussen of hem te laten strippen. Je kan ook een tegenstrever opjagen zodat hij gaat schuilen bij zijn ouders. Ook dat is een punt waard. Een messteek geven («dippen» of «dissen») verdient extra punten, net als iemand laten opsluiten in een gesloten inrichting. Wie zich laat pakken door de politie, verliest wel een punt. Of als een tegenstrever het haar van je zus afsnijdt, ben je ook een punt kwijt.

Wat betreft het transversaal karakter van de schriftelijke vraag: de verschillende regeringen en schakels in de veiligheidsketen zijn het eens over de fenomenen die de komende vier jaar prioritair moeten worden aangepakt. Die staan gedefinieerd in de Kadernota Integrale Veiligheid en het Nationaal Veiligheidsplan voor de periode 2016-2019, en werden besproken tijdens een Interministeriële Conferentie, waarop ook de politionele en justitiële spelers aanwezig waren. Het betreft dus een transversale aangelegenheid met de Gewesten waarbij de rol van de Gewesten vooral ligt in het preventieve luik.

Graag had ik dan ook volgende vragen voorgelegd:

1) In hoeverre verenigen aanhangers van drillrap zich in ons land in herkenbare (jeugd)groepen? Kan u cijfers geven van de jongste twee jaar hierover? Worden deze groepen door de politie in kaart gebracht, bijvoorbeeld in de inventarisatie van jeugdgroepen? Is er een specifieke overheidsaanpak die zich richt op deze groepen?

2) Wordt er samengewerkt tussen het federale en gemeenschapsniveau, met in het bijzonder onderwijs, wat betreft de aanpak van deze specifieke problematiek? Zou u dit kunnen toelichten? Welke plannen zijn reeds uitgevoerd hieromtrent en wat beoogt men in de toekomst nog uit te voeren?

3) Bent u bereid om nationaal onderzoek te doen of er een causaal verband bestaat tussen drillrap en de toename van steekincidenten? Bent u bereid om daarbij overig internationaal onderzoek te betrekken zoals Bennett Kleinberg en Paul McFarlane bepleiten in hun onderzoek «Violent music vs violence and music: Drill rap and violent crime in London»?

4) Zou u cijfers kunnen voorleggen in verband met de link tussen geweldpleging en drillrap? Hoeveel delicten in de jongste twee jaar werden er gelinkt aan drillrap? Werden hier wapens bij gebruikt? Indien ja, hoeveel en welke?

5) Hoeveel klachten en processen verbaal werden in totaal in de jongste twee jaar opgesteld, waarbij drillrap als een motief of belangrijke factor werd aanzien? Hoeveel daders werden effectief vervolgd? Welke straffen werden aan hen opgelegd?

6) Is er volgens u een link tussen groepen van drillrappers en de grotere criminele netwerken? Zijn er volgens u dergelijke groepen gelinkt aan de criminele onderwereld, extremistische organisaties of andere schadelijke organisaties? In hoeverre is er volgens u een link tussen illegale wapenhandel en drillrap groepen, aangezien velen onder hen pronken met (al dan niet illegale) wapens? In mei 2020 werd er onder andere een Nederlandse drillrapper opgepakt, omdat hij tijdens het filmen van een videoclip met een verboden vuurwapen poseerde (cf. https://www.politie.nl/nieuws/2020/mei/29/05-aanhoudingen-bij-opname-drill-rap.html).

Antwoord ontvangen op 9 juni 2022 :

Drill rap is een subgenre van de rapmuziek waarin niet steeds maar wel vaak geweld wordt verheerlijkt en zelfs aangemoedigd. De teksten van drill rap gaan vaak over negatieve ervaringen in het leven. Het fenomeen is overgewaaid uit de Verenigde Staten naar het Verenigd Koninkrijk en Nederland en komt nu ook op in België.

1), 4) & 5) De Algemene Nationale Gegevensbank (ANG) is een politiedatabank waarin feiten geregistreerd worden op basis van processen-verbaal die voortvloeien uit de missies van de gerechtelijke en bestuurlijke politie. Zij laat toe om tellingen uit te voeren op verschillende statistische variabelen, zoals het aantal geregistreerde feiten, de modi operandi, de voorwerpen gehanteerd bij het misdrijf, de gebruikte vervoermiddelen, de bestemmingen-plaats, enz.

Gezien het specifieke karakter van de vragen is het niet mogelijk om op basis van de informatie beschikbaar in de ANG, een antwoord te formuleren.

Dit fenomeen wordt niet centraal opgevolgd door de federale politie. De aanpak van jongeren of stadsbendes gebeurt in eerste instantie door de lokale politie (gelet op de COL 2/2002 betreffende de taakverdeling tussen de lokale en de federale politie met betrekking tot de opdrachten van gerechtelijke politie).

De dienst Jongerencriminaliteit van de politiezone Antwerpen (PZA) volgt de «drill rap» problematiek gericht op sinds oktober 2020. Het fenomeen kent een evolutief verloop en de gedetecteerde bendes wijzigen vaak van naam en samenstelling. Tot op heden kwamen er dertien drill rap groeperingen in beeld die in onderzoek werden genomen.

De leden van de drillrap groepen zijn minderjarige jongens tussen veertien en zeventien jaar. Gelet de minderjarigheid werkt het jeugdparket van Antwerpen rond dit fenomeen nauw samen met de PZ Antwerpen, meer bepaald met de dienst Jongerencriminaliteit.

Het merendeel van de feiten gepleegd door drill rap jongeren is terug te brengen tot «opzettelijke slagen en verwondingen», «bedreigingen», «diefstallen (al dan niet met geweld)» en «verboden wapens».

Wat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest betreft, volgt de cel «Stadsbendes» van SICAD (Informatie- en Communicatiedienst van het arrondissement) Brussel het fenomeen van het stedelijk geweld dat door bendes wordt gepleegd op door maandelijks een zo nauwkeurig mogelijk beeld te schetsen van de netwerken, het profiel van de daders en welke feiten ze plegen. Elke maand is er een follow-upvergadering met het parket van Brussel waarbij de cel van het SICAD en de cellen van de Brusselse politiezones informatie uitwisselen over het al dan niet toekennen van het statuut «BU» aan sommige daders. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn nog geen geweldsincidenten in verband met drill rap vastgesteld.

2) Ik deel het geachte lid mee dat ik voor het antwoord op de vraag verwijs naar het antwoord op de mondelinge vraag nr. 23391 in commissie voor Binnenlandse Zaken van de Kamer van volksvertegenwoordigers van de volksvertegenwoordiger Vandenput, dat ik eerder heb gegeven (doc. Kamer, CRIV 55 COM 642, blz. 64, https://www.dekamer.be/doc/CCRI/pdf/55/ic642.pdf).

3) Ik deel het geachte lid mee dat ik voor het antwoord op de vraag verwijs naar het antwoord op de schriftelijke vraag nr. 7-1614 gesteld aan de vice-eersteminister en minister van Justitie en Noordzee.

6) De politie beschikt momenteel niet over informatie die erop wijst dat er een rechtstreeks link bestaat tussen de drilrappergroepen en de criminele netwerken.